Osiedle Adama


Osiedle Adama to interesujące osiedle mieszkaniowe usytuowane w Katowicach, w obrębie dzielnicy Giszowiec. Znajduje się ono na południe od historycznego osiedla patronackiego, co dodaje mu niepowtarzalnego charakteru.

Budowa osiedla miała miejsce w latach 80. XX wieku, a jej inicjatywa ściśle wiązała się z powstaniem kopalni węgla kamiennego „Staszic” kopalni węgla kamiennego „Staszic”. Historia tego regionu sięga jednak dużo wcześniej, ponieważ w drugiej połowie XIX wieku działała tu kopalnia „Pepita”, a w okresie powojennym zlokalizowane było odbudowane lodowisko.

W 2007 roku osiedle miało około 2,9 tysięcy mieszkańców, co świadczy o jego dynamicznym rozwoju i integracji z lokalną społecznością.

Historia

Początki osiedla Adama są ściśle związane z działalnością kopalni „Pepita”, w której wydobywano węgiel kamienny. Kopalnia ta zajmowała teren, na którym obecnie znajduje się ulica Adama. Została ona uruchomiona 26 września 1855 roku, jednak brak jest informacji o zakończeniu wydobycia w tym miejscu. Na północ od osiedla, w latach 1907–1910, powstało osiedle patronackie Giszowiec, które zostało zbudowane z inicjatywy Antona Uthemanna, ówczesnego dyrektora spółki Georg von Giesches Erben.

Na mapach z około 1921 roku w północno-zachodniej części przyszłego osiedla znajdowała się wozownia, do której prowadziło odgałęzienie linii kolei wąskotorowej. W latach pięćdziesiątych XX wieku centralna część przyszłego osiedla mieściła lodowisko. Po II wojnie światowej zostało ono odbudowane dzięki wsparciu klubu sportowego RKS Siła Giszowiec, którego drużyna hokejowa zdobyła tytuł mistrza Śląska w 1946 roku oraz trzecie miejsce podczas mistrzostw Polski.

Rozwój infrastruktury mieszkaniowej w rejonie Giszowca, w tym osiedla Adama, ma swoje korzenie w uruchomieniu 20 lipca 1964 roku kopalni węgla kamiennego „Staszic”. Wzrost zatrudnienia w tej kopalni spowodował potrzebę budowy nowego osiedla, co prowadziło do wyburzenia części zabytkowego Giszowca, który został uratowany od całkowitej likwidacji w jednej trzeciej. Pierwsze budynki mieszkalne na osiedlu Adama, które powstały poza obrębem historycznego osiedla, zbudowano w 1980 roku. Niestety, przy budowie tych budynków nie uwzględniono zalecenia konserwatorskie, które sugerowały, aby nowa zabudowa harmonizowała z architekturą starszych kamienic.

W połowie lat 80. XX wieku na osiedlu zrealizowano budowę bloków mieszkalnych przy ulicy Adama 3, 5, 7, 9, 11, 13 i 15. Większość domów jednorodzinnych znajdujących się po zachodniej stronie ulicy powstała również w tym okresie, a także pawilon w centralnej części osiedla. W 1985 roku oddano do użytku przedszkole nr 91, a w latach 2000–2003 wybudowano pawilony przy ulicy Adama 1–1b.

Na początku XXI wieku osiedle Adama zmagało się z problemami wynikającymi z rywalizacji między pseudokibicami zwaśnionych klubów – GKS Katowice oraz KS Ruch Chorzów. W odpowiedzi na te incydenty mieszkańcy zainicjowali projekt do budżetu obywatelskiego, który zakładał montaż systemu monitoringu na osiedlu w celu zapewnienia bezpieczeństwa i ograniczenia wandalizmu. Po przyjęciu projektu, w sierpniu 2016 roku władze Katowic rozpoczęły przetarg na instalację pięciu kamer. Prace nad ich montażem zostały zakończone jeszcze w tym samym roku. Dnia 2 października 2019 roku ogłoszono przetarg na modernizację oraz rozbudowę oświetlenia ulicznego na osiedlu Adama, co także zrealizowano w ramach budżetu obywatelskiego.

Charakterystyka

Osiedle Adama, usytuowane w południowej części dzielnicy Giszowiec, rozciąga się wzdłuż ulicy o tej samej nazwie. Na północy krzyżuje się z ulicą Górniczego Stanu oraz ulicą Przyjazną, natomiast na południu prowadzi do dzielnicy Wesoła w Mysłowicach. Ulica Adama zaliczana jest do dróg lokalnych, co przyczynia się do jej kameralnego charakteru.

Najbliższy przystanek autobusowy znajduje się na styku ulic Przyjaznej i Górniczego Stanu, a jego nazwa to Giszowiec Przyjemna. Z tego miejsca odjeżdżają autobusy organizowane przez Zarząd Transportu Metropolitalnego. W ramach komunikacji miejskiej, w listopadzie 2020 roku z jednego ze stanowisk kursowało 8 linii, natomiast z drugiego – 9. Te połączenia umożliwiają mieszkańcom dotarcie do większości dzielnic Katowic oraz do miast sąsiednich, jak Mikołów, Mysłowice czy Siemianowice Śląskie.

Cała przestrzeń osiedla jest zarządzana przez Administrację Staszic, która jest częścią Śląsko-Dąbrowskiej Spółki Mieszkaniowej. Osiedle Adama wyróżnia się na tle Katowic pod względem intensywności zabudowy, co czyni je jednym z bardziej gęsto zaludnionych miejsc w regionie.

Warto też zwrócić uwagę na ważniejsze instytucje usytuowane na osiedlu. Przykładowo, przy ulicy Adama 1b mieści się Biuro Śląskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa. Natomiast przy ulicy Adama 33 znajduje się Miejskie Przedszkole nr 91 z Oddziałami Integracyjnymi, które jest częścią Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 13 w Katowicach.

W obrębie osiedla można znaleźć różnorodne przedsiębiorstwa, w tym sklepy spożywcze oraz placówkę PKO Banku Polskiego. Osiedle Adama jest również miejscem, gdzie wierni rzymskokatoliccy zrzeszają się w parafii św. Stanisława Kostki.

Przypisy

  1. Paweł Grzywocz: Dawne kopalnie. www.giszowiec.info. [dostęp 11.11.2020 r.]
  2. Paweł Grzywocz: Plany i mapy Giszowca. www.giszowiec.info. [dostęp 11.11.2020 r.]
  3. Michał Bulsa: Giszowiec: Będzie monitoring na osiedlu Adama. www.infokatowice.pl, 07.08.2016 r. [dostęp 11.11.2020 r.]
  4. Justyna Przybytek: Na osiedlu Adama w Giszowcu pojawi się monitoring. Ma zostać wykonany do końca roku. katowice.naszemiasto.pl, 03.08.2016 r. [dostęp 11.11.2020 r.]
  5. MZUiM Katowice: Przebudowa i rozbudowa oświetlenia ulicznego na osiedlu Adama w Katowicach – realizacja w ramach Budżetu Obywatelskiego – ID zadania L17/5/V. www.mzum.katowice.pl. [dostęp 11.11.2020 r.]
  6. Śląsko-Dąbrowska Spółka Mieszkaniowa: Administracja Staszic. www.sdsm.pl. [dostęp 11.11.2020 r.]
  7. Katowickie budynki. katowickiebudynki.eu. [dostęp 11.11.2020 r.]
  8. Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 11.11.2020 r.]
  9. Rada MiastaR.M. Katowice Rada MiastaR.M., UCHWAŁA NR XL/925/13 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 11.09.2013 r. [dostęp 11.11.2020 r.]
  10. OpenStreetMap: Mapa Podstawowa. www.openstreetmap.org. [dostęp 11.11.2020 r.]
  11. Marcin Pietraszewski: Wojna kiboli na Giszowcu. Policja jest bezradna. katowice.wyborcza.pl, 08.04.2012 r. [dostęp 11.11.2020 r.]
  12. Tofilska 2016, s. 135.
  13. Tofilska 2016, s. 156.
  14. Tofilska 2016, s. 145-146.
  15. Tofilska 2016, s. 28-30.
  16. Studium... 2012, s. 10.
  17. Studium... 2012, s. 18.

Oceń: Osiedle Adama

Średnia ocena:4.65 Liczba ocen:17