Kamienica przy ulicy 3 Maja 36 w Katowicach

---

Historia

Kamienica przy 3 Maja 36 w Katowicach ma bogatą historię, która sięga 1900 roku, kiedy to została wzniesiona. W czasach przedwojennych w obiekcie funkcjonował pośrednik w obrocie nieruchomościami, Siegmunt Kornblum. Już w 1924 roku swoją siedzibę miał tutaj m.in. Bank Wzajemnych Ubezpieczeń „Vesta”, a także sklep z artykułami papierowymi „Pap”.

W 1935 roku kamienica zyskała nowego właściciela, którym był Bank „Vesta”. Zachęciła ona różnorodne profesje do osiedlenia się w jej murach. W budynku działały przedsiębiorstwa, takie jak centrala papieru „Pap” oraz fabryka kaw i herbaty. W latach 1935–1938 w „Foto-Korekt”, który również działał w kamienicy, pracował wspomniany wcześniej Wilhelm Brasse, który specjalizował się w zdjęciach portretowych.

Po zakończeniu II wojny światowej na parterze oficyny zaczęło funkcjonować wydawnictwo „Śląsk”, przyciągając klientów i współpracowników. W latach 70. XX wieku swoje siedziby miała tu także Redakcja Wojewódzka katowickich Wydawnictw Artystyczno-Graficznych „Prasa-Książka-Ruch”.

W latach 2006–2007 przeprowadzono gruntowny remont elewacji budynku, który został sfinansowany ze środków miasta Katowice. W 2011 roku w związku z budową sąsiednich obiektów, takich jak Galeria Katowicka oraz nowy dworzec kolejowy stacji Katowice, nastąpiło pogorszenie stanu technicznego kamienicy.

W wyniku tego, ściany mieszkań uległy popękaniu, co zmusiło do podjęcia działań zabezpieczających. Zarząd miasta zadecydował o ewakuacji mieszkańców z niszczejącej części, a budynek został przeznaczony do kapitalnego remontu. Pod koniec grudnia 2011 roku, stowarzyszenie „Szansa Dla Każdego” wyremontowało swoją siedzibę w kamienicy, jednak z powodu szkód budowlanych, powiatowy inspektorat nadzoru budowlanego zamknął świetlicę.

Generalny wykonawca Galerii Katowickiej, firma Strabag, przyjął na siebie zadanie remontu oficyny, której siedzibę miało stowarzyszenie. Do czasu zakończenia tych prac, stowarzyszenie działało w pawilonie obok. W październiku 2017 roku zakończył się remont, który obejmował spięcie budynku specjalnymi prętami oraz klamrami, odnowienie czterech mieszkań (w tym zachowanie oryginalnych zdobień) oraz remont schodów na klatce schodowej. Całkowity koszt remontu wyniósł około 1,5 mln zł, z czego 10% przeznaczono na zakup zewnętrznej windy panoramicznej.

W połowie 2020 roku, w ramach akcji „Łapiemy deszczówkę”, organizowanej przez Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach, przy ul. 3 Maja 36 powstały zbiorniki na wodę deszczową. Dzięki współpracy KZGM-u z Zakładem Zieleni Miejskiej w Katowicach, w czerwcu 2023 podwórko kamienicy zostało wzbogacone o donice z petuniami kaskadowymi.

W 2018 roku na parterze znajdowały się lokale usługowe, natomiast na wyższych piętrach mieściły się prywatne mieszkania. Z kolei, pod koniec lipca 2023 roku, w systemie REGON zarejestrowano 22 podmioty gospodarcze z siedzibą przy ulicy 3 Maja 36, w tym Oddział Okręgowy Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów, Stowarzyszenie „Bez Granic”, Stowarzyszenie „Szansa Dla Każdego” oraz inne.

Obecnie, według stanu z września 2016 roku, kamienica jest własnością miasta Katowice, a zarządza nią Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej.

Charakterystyka

Kamienica położona przy ulicy 3 Maja 36 w Katowicach stanowi część zwartych zabudowań tej ulicy, usytuowanej w dzielnicy Śródmieście. Jest to budynek murowany, wykonany z cegły, przybierający formę bliską litery „U”, z dachem mansardowym zakończonym trzema facjatami znajdującymi się na osiach bocznych oraz w osi środkowej.

Powierzchnia całkowita kamienicy osiąga 1 958,46 m², natomiast powierzchnia zabudowy wynosi 584 m². Wznosi się ona na pięciu kondygnacjach nadziemnych i ma jedną kondygnację podziemną.

Budynek ten reprezentuje styl eklektyczny, nazywany również historyzmem, i charakteryzuje się bogactwem zdobień architektonicznych. Wśród nich można wymienić stiukowe półkolumny, pilastry, naczółki oraz dekoracje roślinne. W wejściu do sieni można podziwiać oryginalny, tynkowy portal, który nadaje kamienicy wyjątkowego charakteru.

Fasada budynku na parterze, która była wtórnie przebudowywana, ma pięć osi, podczas gdy na wyższych kondygnacjach prezentuje dwanaście osi i symetryczną kompozycję. Elewacja została pokryta cegłą, a na osiach bocznych lekko zryzalitowano. Ryzality te otoczone są tynkowanymi lizenami, które na drugiej i trzeciej kondygnacji są boniowane. Na czwartej kondygnacji oraz nad wykuszem lizensy są gładkie i zdobione dekoracjami roślinnymi. Wykusz, który znajduje się w środkowej osi, rozciąga się od drugiej do trzeciej kondygnacji.

Okna kamienicy mają prostokątną formę, a te umieszczone na czwartej kondygnacji kończą się półkoliście. Okna w dwuosiowych ryzalitach zakryte są wspólnymi naczółkami, które na drugiej kondygnacji mają formę łukową zdobioną roślinnymi detalami, natomiast naczółki na trzeciej kondygnacji są trójkątne z wyobrażeniem ludzkiej głowy, wspierane na pilastrach.

Okna na drugiej kondygnacji poza ryzalitami i wykuszem wieńczą gzymsy, które obramowane są łukowymi naczółkami stworzone z misternie ułożonych cegieł, zdobione dekoracjami sztukatorskimi. Natomiast w oknach trzeciej kondygnacji znajdują się podobne naczółki, które jednak nie mają dekoracji.

Brama przejazdowa jest zakończona sklepieniem krzyżowym, które opiera się na pilastrach. Po obu stronach sieni przejazdowej znajdują się dwie klatki schodowe, które są identyczne pod względem architektonicznym. Schody wykonane są z drewna, mają dwa biegi i wyposażone są w drewnianą balustradę z tralkami, podczas gdy podesty są kamienne.

Kamienica została wpisana do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice, co podkreśla jej znaczenie i wartość kulturową w tej lokalizacji.

---

Oceń: Kamienica przy ulicy 3 Maja 36 w Katowicach

---