Kamienica usytuowana przy ulicy 3 Maja 15 w Katowicach to wyjątkowy obiekt mieszkalno-handlowy, który wyróżnia się swoją historią oraz architekturą. Zlokalizowana w sercu miasta, w dzielnicy Śródmieście, kamienica ta stanowi ważny punkt na mapie Katowic.
Budowla została wzniesiona w 1898 roku, reprezentując styl historyzmu, który w połączeniu z neobarokowymi detalami tworzy harmonijną całość. Projekt kamienicy opracował znany architekt, Ignatz Grünfeld, który zyskał uznanie dzięki swoim unikalnym koncepcjom architektonicznym.
Historia
Kamienica przy ulicy 3 Maja 15 w Katowicach ma bogatą historię, sięgającą 1898 roku, gdy to została wzniesiona na podstawie projektu Ignatza Grünfelda. Budynek został zaprojektowany obok innych kamienic, znajdujących się przy ulicy Stawowej 13 i 11, co stworzyło harmonijnie skomponowane naroże pierzei. Należy podkreślić, że kamienica przy ulicy Stawowej 13 ma identyczny układ fasady, jednak różni się od budynku przy 3 Maja 15 jedynie detalami architektonicznymi.
Projektant, który stworzył ten budynek, wykonał również projekt sąsiedniej zabytkowej kamienicy pod nr. 17. W czasie swojej historii kamienica zmieniała właścicieli, a pierwszymi z nich byli kolejno Grünfeld, E. Fusch oraz G. Lippmann.
W roku 1935 budynek przeszedł na własność Tomasza Kowalczyka. W tym czasie mieszkały w nim osoby różnych profesji, a budynek był siedzibą wielu instytucji, w tym składu bławatów i dywanów „Merkur”, perfumerii Z. Kennera, biura adwokatów I. Grabskiego i J. Mozdanowskiego, a także spółki akcyjnej „Block-Brun”, zajmującej się sprzedażą maszyn do pisania. Ponadto w tym okresie działała filia Kuriera Warszawskiego.
Na koniec lipca 2023 roku w systemie REGON przy ulicy 3 Maja 15 zarejestrowane były 2 aktywne przedsiębiorstwa. W tym czasie swoją działalność prowadził również sklep sieci Żabka.
Charakterystyka
Kamienica mieszkalno-handlowa usytuowana jest przy ulicy 3 Maja 15 w Katowicach, na terenie dynamicznie rozwijającej się dzielnicy Śródmieście, w obrębie zwartej zabudowy, co nadaje jej charakterystyczny wygląd.
Budynek, wykonany z cegły, został wzniesiony na planie przypominającym literę „L”, a jego dach jest mansardowy, z facjatą umiejscowioną na osi oraz z dwoma lukarnami. Powierzchnia zabudowy sięga 248 m², a struktura budynku obejmuje 5 kondygnacji nadziemnych oraz 1 podziemną.
W aspekcie architektonicznym, kamienica posiada cechy stylu historyzmu, wzbogacone elementami neobaroku. Fasada ma cztery osie i układ symetryczny, z parterem, które zostało przebudowane, oraz wyższymi kondygnacjami oblicowanymi cegłą. Dwie środkowe osie lekko zryzalitowane sięgają już drugiej kondygnacji. Cała struktura fasady wykończona jest gzymsem kostkowym, co dodaje jej elegancji.
Prostokątne okna, zintegrowane na drugiej i trzeciej kondygnacji, otoczone są tynkowanymi opaskami. Okna drugiej kondygnacji umiejscowione na skrajnych osiach charakteryzują się półkolistymi naczółkami, bogato zdobionymi dekoracjami roślinnymi. Pod nimi znajdują się płyciny wypełnione pseudobalustradami tralkowymi. Okna trzeciej kondygnacji zdobią gzymsy, a te na czwartej kondygnacji zakończone są półkoliście, otoczone w profilowane opaski z kluczami. Stolarka okienna jest trzykwaterowa z eleganckim ślemieniem.
Wnętrze sieni kamienicy zachwyca sklepieniem krzyżowym, które opiera się na lizenach. Kluczowym elementem jest również klatka schodowa, której drewniane, dwubiegowe schody ozdobione są metalową, dekoracyjną balustradą. Oryginalne okna na klatce schodowej mają dziewięć pól.
Oficyna, znajdująca się po lewej stronie działki, pochodzi z czasów, gdy budynek został wzniesiony, co świadczy o dbałości o zachowanie historycznego charakteru. Warto zaznaczyć, że kamienica została wpisana do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice, co świadczy o jej znaczeniu i wartości architektonicznej.
Przypisy
- Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 25.07.2023 r.]
- Żabka: UL. 3 MAJA 15, Katowice - Lokalizator - Mapa sklepów Żabka. www.zabka.pl. [dostęp 25.07.2023 r.]
- a b c Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki. emapa.katowice.eu. [dostęp 25.07.2023 r.]
- a b MichałM. Bulsa MichałM., Ulice i place Katowic, wyd. trzecie, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2018, s. 43, ISBN 978-83-63780-28-9
- a b c d e f g J.J. Laskownicka J.J., Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Katowice, ul. 3 Maja 15, Opublikowano w: Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1993, s. 1
- a b c d e f g BarbaraB. Klajmon BarbaraB., Katowicka kamienica mieszczańska. 1840–1918. Śródmieście, wyd. 1., Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 1997, s. 112, ISBN 83-85871-09-8
- Księga adresowa miasta Wielkich Katowic 1935/36 r., Katowice: Dr. E. Kwaśnik, s. 80
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Kamienica przy ulicy 3 Maja 18 w Katowicach | Kamienica przy placu Kaczyńskich 1 w Katowicach | Kamienica przy placu Miarki 6 w Katowicach | Kamienica przy placu Wolności 10a w Katowicach | Kamienica przy placu Wolności 5 w Katowicach | Kamienica przy placu Wolności 6 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Bednorza 14 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Bogucickiej 6 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Warszawskiej 1 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Warszawskiej 28a w Katowicach | Kamienica przy ulicy Stawowej 10 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Staromiejskiej 6 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Staromiejskiej 21 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Słowackiego 24 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Reymonta 6 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Raciborskiej 48 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Opolskiej 15 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Moniuszki 5 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Mielęckiego 4 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Mickiewicza 8 w KatowicachOceń: Kamienica przy ulicy 3 Maja 15 w Katowicach