Kamienica przy ulicy 3 Maja 18 w Katowicach

---

Historia

Jedną z najbardziej znaczących budowli przy katowickiej ulicy 3 Maja jest kamienica, która powstała w 1872 roku. Jej projektant, budowniczy Schwartzer, zamierzał stworzyć przytulny dom dla siebie, wprowadzając do projektu elementy architektoniczne typowe dla stylu opartego na łukach. W oryginalnym zamyśle wszystkie okna parteru oraz centralnych osi miały być łukowe, co miało nadawać całej budowli wyjątkowy charakter. Ostatecznie jednak, powstała wersja kamienicy znacznie odbiegała od pierwotnych planów, co przejawiało się w zmienionym kształcie okien oraz stylu dekoracji centralnego ryzalitu.

W tym samym roku, czyli 1872, kamienica przeszła w ręce Czwiklitzera, który był jej pierwszym właścicielem. Warto zaznaczyć, że David Czwiklitzer już w 1867 roku uruchomił swoją wytwórnię mydła i wód kolońskich przy późniejszej ulicy Wawelskiej 1. Po jego śmierci w 1916 roku, przedsiębiorstwo przejął jego syn, Adolf.

Końcówka XIX wieku przyniosła daleko idące zmiany w budynku, który przeszedł przebudowę. Także w 1935 roku Czwiklitzer nadal był właścicielem kamienicy, a w jej wnętrzach zlokalizowany był skład mydła. W budynku działały różnorodne działalności, w tym: skład zegarków Z. Kriegera, hurtownia biżuterii znana jako „Bi-Kol” oraz pracownia futer.

Na dzień końca lipca 2023 roku, przy ulicy 3 Maja 18 odnotowano w systemie REGON 11 aktywnych przedsiębiorstw, które reprezentowały różnorodne branże. Wśród nich można wymienić pracownię projektową, kancelarię adwokacką, katowicką placówkę Centrum Edukacji Copernicus, a także księgarnie Edycji Świętego Pawła oraz kantor.

Charakterystyka

Kamienica mieszkalno-handlowa usytuowana jest przy ulicy 3 Maja 18, na rogu z ulicą Wawelską. Znajduje się w centralnej części miasta, w rejonie Śródmieścia, w obrębie zwartej zabudowy.

Budynek przedstawia murowaną konstrukcję z cegły, charakteryzującą się tynkowanymi elewacjami. Jego bryła przypomina literę „U” i zwieńczona jest jednospadowym dachem. Powierzchnia zabudowy wynosi 330 m², a budynek posiada trzy kondygnacje nadziemne oraz jedną podziemną.

Pod względem architektonicznym obiekt reprezentuje styl eklektyczny, znany również jako historyzm. Elewacja frontowa, skierowana w stronę ul. 3 Maja, jest ośmioosiowa i wykazuje symetrię, natomiast elewacja boczna, od strony ul. Wawelskiej, jest czteroosiowa i asymetryczna. Należy również zauważyć, że parter elewacji z obu stron został wtórnie przebudowany. Poziome podziały w elewacjach zostały podkreślone gzymsami podokiennymi, podczas gdy lizeny, które przebiegają przez całą wysokość pięter, oraz pilastry nadają całości dodatkowego charakteru.

W części wschodniej budynku znajduje się ryzalit, który nie ma okien. Elewacja kończy się gzymsem na konsolkach, co stanowi zwieńczenie całości.

Okna budynku zdobione są uszatymi obramieniami, nad którymi znalazły się rzeźbione motywy gryfów oraz kaduceuszy, zaś pod nimi umieszczono płyciny. Stolarka okienna ma cztery kwatery i jest wyposażona w ślemień.

Wjazd do kamienicy znajduje się od strony ulicy Wawelskiej, natomiast drzwi prowadzące do wnętrza usytuowane są na czwartej osi od strony ulicy 3 Maja. Na klatce schodowej znajdują się żelazne, spiralne schody z półeliptycznym zarysem, które posiadają drewniane tralkowane balustrady.

Warto wspomnieć, że kamienica ta została wpisana do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice, co podkreśla jej znaczenie historyczne i architektoniczne.

---

Oceń: Kamienica przy ulicy 3 Maja 18 w Katowicach

---