Kamienica przy placu Wolności 5 w Katowicach jest wyjątkowym przykładem architektury, która łączy w sobie cechy mieszkalne oraz handlowe. Wybudowana w 1907 roku, obiekt ten został zaprojektowany przez uznanego architekta Ludwiga Goldsteina, manifestując styl neoklasycystyczny, który w tamtych czasach cieszył się dużą popularnością. Mieści się przy placu Wolności, w sercu Katowic, co dodaje mu wyjątkowego uroku.
Znajdująca się w obrębie Śródmieścia, kamienica ta jest nie tylko obiektem mieszkalnym, ale również miejscem, które przyciąga różnorodne działalności handlowe. Dzięki swojej historycznej wartości, została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego, co podkreśla znaczenie tego miejsca w kontekście kulturowym i architektonicznym regionu.
Historia
Kamienica przy placu Wolności 5 to obiekt o bogatej historii, która zaczyna się w 1907 roku. Warto jednak zauważyć, że niektóre źródła podają, że mogła ona powstać już w 1874 roku. Jej architektoniczne piękno zaprojektował Ludwig Goldstein, znany i ceniony architekt tamtych czasów.
W 1935 roku właścicielem obiektu został Hermann Schalscha, który był budowniczym. W tym czasie kamienica stała się domem dla osób reprezentujących różne profesje, co świadczyło o jej dużym znaczeniu dla lokalnej społeczności.
14 września 1990 roku kamienica zyskała szczególną ochronę, a jej wpis do rejestru zabytków nieruchomych województwa katowickiego otrzymał numer A/1411/90. Natomiast 30 września 2009 roku, budynek został ujęty w rejestrze zabytków nieruchomych województwa śląskiego pod nowym numerem – A/131/09. Ochroną objęto cały budynek, co podkreśla jego historyczną wartość.
Kamienica oprócz wpisu do rejestru zabytków nieruchomych, znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice, co dodatkowo podkreśla jej status jako cennego obiektu zabytkowego.
W połowie lipca 2023 roku w systemie REGON zarejestrowana była jedna działalność gospodarcza, która ma swoją siedzibę przy placu Wolności 5. Jest nią studio tatuażu, które dodaje nowoczesnego ducha do tej historycznej lokalizacji.
Architektura
Kamienica usytuowana przy placu Wolności 5 w Katowicach znajduje się w zachodniej części dzielnicy Śródmieście. Jest to obiekt o zwartej pierzei zabudowy, którego konstrukcja została zrealizowana z murowanej cegły oraz tynkowanej elewacji. Budynek zaprojektowano na planie prostokąta z boczną oficyną po stronie wschodniej i zwieńczono dachem dwuspadowym, pokrytym papą.
Powierzchnia użytkowa tego obiektu wynosi imponujące 1 152 m², z kolei powierzchnia zabudowy to 358 m². Kamienica składa się z 4 kondygnacji nadziemnych oraz jednej podziemnej, co jest typowe dla budynków o podobnej funkcji.
W architekturze świątyni można dostrzec silne usytuowanie stylu neoklasycystycznego. Jej fasada jest ośmioosiowa i zachowuje symetrię, a dwie skrajne osie po obu stronach frontowej zostały połączone w wąskich ryzalitach, które zwieńczono trójkątnymi przyczółkami. Elementy architektoniczne, takie jak pilastry czy belkowania na drugim piętrze, a także gzymsy na trzecim i czwartym piętrze, wyraźnie podkreślają detale strukturalne budynku.
Na poziomie parteru elewacji zastosowano boniowanie, natomiast na drugiej kondygnacji – pseudoboniowanie. Stylowy charakter obiektu dopełniają stiukowe detale, w tym profilowane obramienia okien, a także półokrągłe nadokienniki na trzecim piętrze, zdobione dekoracją figuralną. W centralnej części budynku znajdują się przyczółki nadokienne oraz belkowanie, które zamyka elewację.
Okna kamienicy mają prostokątny kształt, z wyjątkiem tych na drugiej kondygnacji ryzalitów, które kończą się półkoliście. Stolarka okienna jest podzielona na cztery kwatery i dopełniona ślemieniem.
Wnętrze budynku charakteryzuje się dwubiegowymi schodami, których stopnie oraz balustrady są wykonane z drewna. Klika schodowa wzbogacona jest szyby z trawionego szkła, co dodaje przestrzeni elegancji. Brama przejazdowa, zlokalizowana w skrajnej zachodniej osi, jest zintegrowana z klatką schodową, co zapewnia harmonijny i spójny wygląd całej kamienicy.
Przypisy
- a b c d e f Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki. emapa.katowice.eu. [dostęp 12.07.2023 r.]
- a b Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 12.07.2023 r.]
- Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 12.07.2023 r.]
- a b c d e f g H.H. Rojkowska H.H., I.I. Kęder I.I., Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Katowice, pl. Wolności 5, Opublikowano w: Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1993 r.
- Księga adresowa miasta Wielkich Katowic 1935/36 r., Katowice: Dr. E. Kwaśnik, s. 157.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Kamienica przy placu Wolności 6 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Bednorza 14 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Bogucickiej 6 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Warszawskiej 1 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Warszawskiej 28a w Katowicach | Kamienica przy ulicy Warszawskiej 30 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Warszawskiej 31 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Warszawskiej 43 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Warszawskiej 5 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Wita Stwosza 3 w Katowicach | Kamienica przy placu Wolności 10a w Katowicach | Kamienica przy placu Miarki 6 w Katowicach | Kamienica przy placu Kaczyńskich 1 w Katowicach | Kamienica przy ulicy 3 Maja 18 w Katowicach | Kamienica przy ulicy 3 Maja 15 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Stawowej 10 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Staromiejskiej 6 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Staromiejskiej 21 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Słowackiego 24 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Reymonta 6 w KatowicachOceń: Kamienica przy placu Wolności 5 w Katowicach