Kamienica przy ulicy 3 Maja 12 w Katowicach

---

Historia

Kamienica, o której mowa, została wzniesiona w 1901 roku, a jej projektantem był Anton Zimmermann, ten sam architekt, który zaprojektował sąsiednią kamienicę pod nr. 10. Nowy budynek zastąpił wcześniejszy, neorenesansowy dom, który znajdował się na tej samej działce.

Pierwszym właścicielem tej kamienicy był Gottfried Siwinna, znany wydawca prasy niemieckiej. W czasach przedwojennych, kamienica pod nr. 12 była siedzibą redakcji Kattowitzer Zeitung, a jakże istotnej drukarni oraz księgarni, której nazwa brzmiała Kattowitzer Buchdruckerei. Biuro niemieckiego czasopisma działało w budynku od 1922 do 1939 roku, przy czym sama gazeta – jedna z pierwszych w Katowicach – została założona w 1869 roku. Jej wydawanie zakończono w 1945 roku.

W 1935 roku obiekt przeszedł w ręce spółki Aktien-Gesellschaft Berlin. W jego murach funkcjonowały zarówno Kattowitzer Buchdruckerei und Verlags (wydawca Kattowitzer Zeitung), jak i firma „Kados”. Zdarzenia te pokazują znaczenie budynku w kontekście lokalnej historii wydawniczej.

W latach 40. XX wieku w budynku rozpoczęła swoją działalność katowicka delegatura Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”. To tam drukowano nakład Dziennika Zachodniego. W dniu 1 stycznia 1946 roku, redakcja Dziennika Zachodniego przeniosła się z lokalu przy ulicy J. III Sobieskiego 11 do budynku przy 3 Maja 12. Już 11 listopada 1947 roku przeniesiono ją na ulicę Młyńską 9. Redakcje Dziennika Zachodniego oraz Sportu działały w tym budynku jeszcze w latach 50. i 60. XX wieku, co świadczy o jego dużym znaczeniu w regionalnym życiu prasowym.

W lipcu 2003 roku, kamienica stała się własnością spółki New Yorker Polska, która nabyła ją kilka lat wcześniej od spółki Pabia Modem, która uzyskała ją z rąk miasta Katowice. To kolejne zmiany właścicielskie, jakie miały miejsce w historii tego obiektu.

Na koniec, warto zaznaczyć, że w połowie lipca 2023 roku w systemie REGON były zarejestrowane 3 aktywne podmioty gospodarcze w siedzibie przy ulicy 3 Maja 12. Wśród nich znajdowała się niepubliczna szkoła zawodowa – Szkoła Ekonomii i Biznesu, a także sklep sieci New Yorker.

Charakterystyka

Kamienica, która ma wielką wartość zarówno pod względem architektonicznym, jak i historycznym, znajduje się przy ulicy 3 Maja 12 w Katowicach, w obrębie dzielnicy Śródmieście. Jest to budynek wielofunkcyjny, łączący funkcje mieszkalne, handlowe oraz biurowe, znajdujący się w gęstej zabudowie tej ulicy.

Cała konstrukcja ma formę litery „L”, z murowanych cegieł, a jej dach jest dwuspadowy i pokryty dachówką. W obrębie kamienicy znajduje się również oficyna, co znacząco powiększa jej powierzchnię użytkową wynoszącą 3 905 m², podczas gdy powierzchnia zabudowy jest równa 643 m². Budynek liczy pięć kondygnacji nadziemnych oraz jedną podziemną.

Styl architektoniczny kamienicy to eklektyzm, nawiązujący do historyzmu, z elementami manieryzmu. Jej fasada prezentuje niesymetryczną, pięcioosiową kompozycję, z pierwszą osi zdwojoną. Od drugiej kondygnacji wzwyż fasada licowana jest cegłą w kolorze czerwonym, ozdobioną roślinnymi rzeźbieniami w kamieniu oraz tynku. Parter oraz pierwsze piętro przeszły wtórne przebudowy, co zmieniło ich pierwotny wygląd.

Na środkowej osi znajduje się wykusz, który sięga od drugiego do piątego piętra. Po jego lewej stronie ulokowane są kamienne balkony z balustradami o modernistycznych motywach. Schodkowy szczyt dodaje budynkowi niepowtarzalnego charakteru.

Okna w kamienicy są w większości prostokątne, z wyjątkiem tych na trzeciej kondygnacji, które zakończone są półkoliście. Okna są otoczone profilowanymi opaskami, a opaski na czwartym i piątym piętrze zakończone są łukami kotarowymi, wyprofilowanymi w tynku. Szersze okna na wyższych kondygnacjach mają czterokwaterową stolarkę z szlemieniem, co stanowi interesujący detal architektoniczny.

Na klatce schodowej znajdują się drewniane schody, które mają dwa biegi oraz ozdobną metalową balustradę. Należy zaznaczyć, że budynek nie posiada bramy przejazdowej, co jest typowe dla tego rodzaju kamienic.

Użyte materiały i detale architektoniczne nadadzą budowli charakter, który z pewnością zostanie zapamiętany. Lewa oraz tylna oficyna są pięciokondygnacyjne i podtynkowe, podczas gdy prawa strona ma dwie oraz trzy kondygnacje i jest nieotynkowana.

Warto podkreślić, że kamienica została wpisana do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice, co tylko potwierdza jej znaczenie w krajobrazie miejskim.

---

Oceń: Kamienica przy ulicy 3 Maja 12 w Katowicach

---