Kamienica przy ulicy Zacisze 1 w Katowicach


Kamienica przy ulicy Zacisze 1 w Katowicach jest uznawana za cenny zabytek architektury, który doskonale reprezentuje styl funkcjonalizmu. Położona w sercu dzielnicy Śródmieście, ta niezwykła budowla powstała w 1937 roku dzięki pracy utalentowanego architekta Stanisława Tabeńskiego.

Kamienica stanowi ważny element dziedzictwa kulturowego Katowic, przyciągając uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów zainteresowanych historią miasta oraz jego unikalną architekturą. Funkcjonalizm, nawiązujący do prostoty i praktyczności, znajduje odzwierciedlenie w jej najbardziej charakterystycznych detalach, co czyni ją wyjątkowym przykładem tego stylu w regionie.

Zapraszamy do odkrywania historii budowli oraz jej znaczenia w kontekście rozwoju urbanistycznego Katowic i ich kulturowego bogactwa.

Historia

Kamienica ta, oddana do użytku w 1937 roku, ma za sobą bogatą historię. Jej budowę rozpoczęto w we wrześniu 1936 roku, a zakończono 19 października 1937 roku. Została zaprojektowana przez Stanisława Tabeńskiego, realizując zlecenie dr. Władysława Kowalskiego.

Obiekt ten powstał głównie z myślą o mieszkaniach. W momencie oddania do użytku w kamienicy znajdowały się cztery mieszkania czteroizbowe, trzy mieszkania sześcioizbowe, a także jedno mieszkanie siedmioizbowe. Oprócz mieszkań, budynek był wyposażony w pralnię, kotłownię oraz piwnice i strych.

Ważnym wydarzeniem w historii kamienicy miało miejsce 2 lipca 1992 roku, kiedy to została ona wpisana do rejestru zabytków. Dwa lata później, w 1994 roku, obiekt przeszedł modernizację, która miała na celu poprawę jego stanu technicznego oraz estetycznego.

W ostatnich latach, a dokładnie we wrześniu 2022 roku, w systemie REGON zarejestrowano 10 przedsiębiorstw, które miały swoją siedzibę przy ulicy Zacisze 1. Wśród nich można było znaleźć kancelarie prawne, gabinety rehabilitacji oraz gabinet psychoterapii.

Charakterystyka

W sercu Katowic, przy ulicy Zacisze 1, znajduje się wyjątkowa budowla o historycznym znaczeniu. Usytuowana w obrębie dzielnicy Śródmieście, kamienica ta zajmuje narożnik ulic Zacisze oraz Wojewódzkiej.

Jej architektura charakteryzuje się prostą bryłą oraz harmonijną kompozycją. Budynek został wzniesiony z cegły, co podkreśla jego solidność, a tynkowana elewacja nadaje mu elegancki wygląd. Na dachu znajduje się płaska forma, co jest typowe dla stylu funkcjonalizmu, w którym zaprojektowano ten obiekt. Całkowita powierzchnia użytkowa budynku wynosi 1 700 m², a sama zabudowa zajmuje 493 m². Kamienica ma pięć kondygnacji nadziemnych oraz przestrzeń podpiwniczoną.

Elewacje kamienicy są pozbawione zbędnych dekoracji, co jest cechą charakterystyczną funkcjonalizmu. Na północnej elewacji wyróżnia się sześcioosiowy ryzalit, który wznosi się przez wszystkie kondygnacje. Od pierwszej do czwartej kondygnacji znajdują się tam prawidłowo rozmieszczone rzędy okien trójdzielnych, a na ostatniej kondygnacji ulokowano sześć okien dwudzielnych. Na elewacji wschodniej uwagę przykuwa profilowany, uskokowy ryzalit, który wypełnia rzędy okien w sposób analogiczny do elewacji od strony ulicy Wojewódzkiej. Dodatkowo, na dwóch środkowych osiach, przy kondygnacji od drugiej do czwartej, znajdują się balkony, ozdobione metalowymi balustradami.

Narożnik budynku został cofnięty w stosunku do reszty frontowych elewacji, co umożliwia umiejscowienie narożnych okien, wpływających na charakter całej konstrukcji. Główne wejście do kamienicy znajduje się w drugiej osi i charakteryzuje się dwuskrzydłowymi, drewnianymi drzwiami z nadświetlem. Do drzwi prowadzą efektowne kamienne schody, które dodają prestiżu tej niecodziennej architekturze.

Warto zaznaczyć, że kamienica jest chroniona jako zabytkowy obiekt – wpisana do rejestru zabytków pod numerem A/1472/92. Ochroną objęty jest cały budynek. Dodatkowo, budynek figuruje w gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice. Na mocy przepisów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, uchwalonego 28 maja 2014 roku, wyznaczone zostały obszary objęte ochroną konserwatorską, obejmujące również tę cenną kamienicę.

Przypisy

  1. Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 24.08.2023 r.) wkz.katowice.pl [dostęp 28.08.2023 r.]
  2. a b c d e f Sabina Rotowska: Kamienica czynszowa. zabytek.pl, 31.03.2016 r. [dostęp 01.09.2022 r.]
  3. a b c Narodowy Instytut Dziedzictwa: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków. Województwo śląskie. nid.pl. [dostęp 01.09.2022 r.]
  4. a b c d Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Urząd Miasta Katowice. [dostęp 01.09.2022 r.]
  5. a b c d Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. wkz.katowice.pl. [dostęp 01.09.2022 r.]
  6. Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 01.09.2022 r.]
  7. Ogrody Duszy: Kontakt. www.ogrodyduszy.pl. [dostęp 01.09.2022 r.]
  8. Urząd Miasta Katowice: Gminna ewidencja zabytków. Wyszukiwanie Zabytku Nieruchomego. bip.katowice.eu. [dostęp 01.09.2022 r.]

Oceń: Kamienica przy ulicy Zacisze 1 w Katowicach

Średnia ocena:4.88 Liczba ocen:8