Kamienica zlokalizowana przy ulicy Stawowej 4 w Katowicach jest zabytkowym obiektem mieszkalno-handlowym, który ma swoje miejsce w sercu Śródmieścia Katowic. Budynek ten powstał w 1906 roku i został zaprojektowany w niepowtarzalnym stylu secesyjnym przez uznaną firmę Perl & Trapp.
W wyniku przebudowy, która miała miejsce w 1932 roku, kamienica utraciła wiele ze swoich oryginalnych dekoracji. Obecnie jej wygląd można opisać jako bezstylowy, co sprawia, że coraz trudniej dostrzec w niej jej dawny urok i charakterystyczne cechy secesyjne.
Warto zwrócić uwagę na tę kamienicę, jako na przykład z historii architektury Katowic, ponieważ stanowi ona świadectwo ewolucji stylów budowlanych w tym regionie oraz zmian, jakie zaszły w przestrzeni miejskiej.
Historia
Kamienica, która jest obiektem zainteresowania, została ukończona w 1906 roku i zaprojektowana w stylu secesyjnym. Jej twórcą była renomowana w Górnym Śląsku firma Perl & Trapp, będąca jednocześnie pierwszym właścicielem tego budynku. Po okresie, kiedy kamienica znajdowała się w rękach Perl & Trapp, jej nowym właścicielem został F. Lissy.
W roku 1932 kamienica przeszła znaczną przebudowę. Zrealizowano wtedy dobudowę prawej osi budynku, co wiązało się z nadbudowaniem czwartego piętra oraz usunięciem wszelkich dekoracji, które do tej pory zdobiły fasadę. Trzy lata później, w 1935 roku, nowymi właścicielami obiektu zostali Zins i Ehrlich. Poza lokalami mieszkalnymi, w tym czasie funkcjonowały także różne lokale usługowe, w tym sklep mięsny Felszerów, skład mąki Hermanna Hasse oraz fabryka soków „Emka”.
W 1994 roku, kamienica została wpisana do rejestru zabytków, co podkreśla jej historyczne znaczenie i architektoniczną wartość. Ostatni remont budynku miał miejsce w 2016 roku, a w 2018 roku kamienica wciąż pełniła rolę zarówno mieszkań, jak i lokali użytkowych. Na początku 2022 roku w systemie REGON można było znaleźć sześć aktywnych podmiotów gospodarczych z siedzibą przy ulicy Stawowej 4, wśród których były piekarnia, sklep mięsny oraz serwis telefonów.
Charakterystyka
Kamienica mieszkalno-handlowa, wpisana do rejestru zabytków, znajduje się przy ulicy Stawowej 4 w katowickim Śródmieściu. Choć obecnie nie wyróżnia się wyraźnymi cechami stylowymi, można dostrzec pozostałości jej pierwotnego, secesyjnego charakteru.
Budynek ma kształt odwróconej litery „L” i składa się z pięciu kondygnacji nadziemnych oraz podpiwniczenia. Całkowita powierzchnia użytkowa wynosi 1600 m², podczas gdy powierzchnia zabudowy – 276 m². Jego bryła jest dwuskrzydłowa, z wykuszem, a całość zwieńczona jest szczytem. Kamienica jest pokryta dachem dwuspadowym o stromej połaci, co nadaje jej charakterystyczny wygląd.
Fasada budynku ma niesymetryczną formę i jest pokryta tynkiem. Łącznie występuje w niej siedem osi, a jej powierzchnia pozbawiona jest dekoracji, co podkreśla prostotę jej stylu. Wykusz otoczony jest balkonami z tynkowanymi balustradami, z wyjątkiem najwyższej kondygnacji, gdzie zastosowano balustrady z innych materiałów.
W ciągu lat parter kamienicy przeszedł znaczną przebudowę, a brama wjazdowa jest usytuowana na wysokości trzeciej osi. Wnętrze zdobią duże, dwubiegowe schody z balustradą tralkową. Co więcej, okna w klatce schodowej wyposażone są w kolorowe szybki, co dodaje charakteru przestrzeni.
Kamienica jest zarejestrowana pod numerem A/1678/97, a jej granice ochrony obejmują cały obiekt. Dodatkowo, budynek figuruje w gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice.
Przypisy
- a b c Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 29.01.2022 r.]
- a b c d e Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. emapa.katowice.eu. [dostęp 29.01.2022 r.]
- a b Narodowy Instytut Dziedzictwa: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków. Województwo śląskie. nid.pl. [dostęp 29.01.2022 r.]
- Remont Kamienicy, ul. Stawowa 4. investmap.pl. [dostęp 29.01.2022 r.]
- Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 29.01.2022 r.]
- Pawlak Sp. z o.o., Katowice. 2pos.pl. [dostęp 29.01.2022 r.]
- Panorama Firm: "Jan Bielesz" Sp. z o.o. Zakład Przetwórstwa Mięsnego Sklep nr 9. panoramafirm.pl. [dostęp 29.01.2022 r.]
- Smartfon Studio. smartfonstudio.pl. [dostęp 29.01.2022 r.]
- a b c d e Klajmon 1997, s. 131.
- a b c d e Klajmon 1997, s. 47.
- a b c Bulsa 2018, s. 216.
- Księga... 1935, s. 133.
- Urząd Miasta Katowice: GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW. Wyszukiwanie Zabytku Nieruchomego. bip.katowice.eu. [dostęp 29.01.2022 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Kamienica przy ulicy św. Jana 6 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Kościuszki 10-12 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Warszawskiej 57 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Zacisze 1 w Katowicach | Dom Wędlikowskich w Katowicach | Kamienica przy placu Wolności 4 w Katowicach | Kamienica przy placu Wolności 8 w Katowicach | Kamienica przy Rynku 6 w Katowicach | Kamienica przy ulicy 3 Maja 10 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Batorego 8 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Mickiewicza 26 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Mickiewicza 12 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Matejki 2 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Mariackiej 5 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Mariackiej 2 w Katowicach | Kamienica przy ulicy 3 Maja 12 w Katowicach | Dom nadleśniczego w Katowicach-Giszowcu | Podkowa (Katowice) | Kamienica przy ulicy Kościuszki 49 w Katowicach | Kamienica przy ulicy Kościuszki 38 w KatowicachOceń: Kamienica przy ulicy Stawowej 4 w Katowicach