UWAGA! Dołącz do nowej grupy Katowice - Ogłoszenia | Sprzedam | Kupię | Zamienię | Praca

Superjednostka

Wieżowce

Skomasowana Jednostka Mieszkaniowa, znana powszechnie jako „Superjednostka”, wyróżnia się jako jeden z największych wielokondygnacyjnych budynków mieszkalnych w Polsce. Budowla ta znajduje się w Śródmieściu Katowic, w malowniczej okolicy przy alei Wojciecha Korfantego, tuż obok ronda gen. Jerzego Ziętka.

Superjednostka jest znakomitym przykładem architektury brutalizmu, który charakteryzuje się surowymi i wyrazistymi formami. Budynek oparty jest na żelbetowych, antropomorficznych słupach, zwanych po francusku pilotis, co przyczynia się do nadania masywnej bryle wrażenia lekkości. Tego rodzaju konstrukcja nie tylko przyczynia się do estetyki, ale również praktycznie ułatwia przepływ wiatru oraz minimalizuje skutki wstrząsów tektonicznych.

Interesującym aspektem jest sposób, w jaki zorganizowane są windy w tym budynku; zatrzymują się one na co trzecim piętrze, czyli na parterze, piętrach 2, 5, 8, 11, 14. Oznacza to, że przejście przez cały budynek możliwe jest jedynie na piętrach 2, 8 oraz 14. Tego rodzaju rozwiązanie architektoniczne sprawia, że mieszkańcy muszą przemyśleć swoje poruszanie się po obiekcie, dodając mu nieco unikalności.

Superjednostka jest jednocześnie częścią zasobów Katowickiej Spółdzielni Mieszkaniowej, co podkreśla znaczenie tego budynku w kontekście lokalnej społeczności i jej potrzeb mieszkaniowych.

Historia

Superjednostkę zaprojektował Mieczysław Król, jednakże jego wizja została drastycznie zmodyfikowana na etapie realizacji. W planach architekta widniały imponujące, dwupoziomowe przeszklenia parteru, umiejscowione na obu krótkich elewacjach w podcieniach podtrzymywanych przez słupy. Niestety, po remoncie jedynie szare drzwi pozostały na tle monotonnych, szarych ścian. Pierwotne założenie dotyczące efektownych szyb zbrojonych, które miały oddzielać balkony lokatorów, także nie przetrwało próby czasu. Nowe szare płyty, które zajęły ich miejsce, odbierają naturalne światło, w przeciwieństwie do oryginału.

Dodatkowo, architekt Mieczysław Król miał zamiar zrealizować funkcjonalne przestrzenie, takie jak przedszkole, świetlicę dla mieszkańców oraz trzepak na dachu. Niestety, pomysły te zostały odrzucone i nie znalazły odzwierciedlenia w finalnej wersji budynku. Z dużym zainteresowaniem można wspomnieć, że w dniu 6 września 1967 roku, podczas wizyty w Polsce, prezydent Francji Charles de Gaulle, spacerując po Katowicach z generałem Jerzym Ziętkiem, dostrzegł podobieństwo Superjednostki do modernistycznego bloku marsylskiego z 1952 roku, zaprojektowanego przez Le Corbusiera. Warto jednak zauważyć, że katowicki blok, mimo podobieństw, ustępuje francuskiej wersji pod wieloma względami, w tym brakiem ogrodu na dachu z basenem oraz dwupoziomowych mieszkań.

Le Corbusier miał również specyficzne podejście do projektowania drzwi balkonowych, które w jego blokach zawsze otwierane były na zewnątrz, co miało na celu nie zabieranie przestrzeni w salonach. W przeciwieństwie do tego, katowicka Superjednostka stosuje rozwiązanie umożliwiające otwieranie skrzydeł do wewnątrz. Oprócz tego, architekt pierwotnie proponował użycie „listw drewnianych, lakieru bezbarwnego” w projektowaniu okien, jednak po remoncie zastosowano białą stolarkę okienną, co wykazuje kolizję z preferencjami Le Corbusiera, który wybierał okna dębowe, nie poddawane żadnym kolorystycznym zabiegom.

Podczas renowacji budynku, zniszczono także oryginalną mozaikę z czerwonej terakoty, która była integralnym elementem trzech wejść do Superjednostki. Mieszkańcy zyskali komfort dzięki niewidocznym kaloryferom, które zostały sprytnie ukryte w ścianach grzewczych. To innowacyjne rozwiązanie stanowi przykład modernizmu w architekturze, które oszczędza przestrzeń w mieszkaniach.

Od 1994 roku Superjednostka zyskała status osiedla, co przyniosło ze sobą nowe wyzwania. Zamiast pierwotnych napisów „NASZE SERCA MYŚLI CZYNY TOBIE SOCJALISTYCZNA OJCZYZNO” oraz herbu Katowic, na dachu budynku zaczęły pojawiać się różnorodne logotypy i neony firm. Warto również wspomnieć, że w 2011 roku zrealizowano gruntowny remont elewacji obiektu, a trzy lata później powstał film dokumentalny w reżyserii Teresy Czepiec zatytułowany „Superjednostka”.

Wymiary i inne dane techniczne

Superjednostka to nie tylko imponująca budowla, ale także przykład doskonałego wykorzystania przestrzeni. Poniżej przedstawiamy szczegółowe dane dotyczące jej wymiarów i zastosowań.

  • wysokość: 51 m, zbudowana na 15 piętrach oraz dwupoziomowych „nogach” (fr. pilotis), obejmujących parter, poziom usługowy i poziom techniczny znajdujący się ponad nimi,
  • długość: 187,5 m,
  • powierzchnia użytkowa: 37 349 m²,
  • powierzchnia mieszkaniowa: 33 652 m²,
  • liczba mieszkań: 764,
  • klatki schodowe: 9, rozmieszczone w trzech segmentach, po trzy klatki schodowe w każdym,
  • windy: 12,
  • liczba garaży w podziemiu: 175.

Przypisy

  1. „Superjednostka w Katowicach. Skomasowana jednostka mieszkaniowa – spotkanie z rzeczywistością” Architektura Murator 29.04.2020 r.
  2. „Pilotis” 09.10.2020 r.
  3. Filip Springer „Źle urodzone. Reportaże o architekturze PRL-u.” Karakter 2012 r.
  4. KSM – Katowicka Spółdzielnia Mieszkaniowa [online], www.ksm.katowice.pl [dostęp 15.12.2019 r.]
  5. Superjednostka. filmpolski.pl. [dostęp 22.02.2019 r.]
  6. Tak się żyje w Superjednostce https://natemat.pl/361325,to-mial-byc-blok-bez-kuchni-w-mieszkaniach-tak-sie-zyje-w-superjednostce
  7. Katowicki gigant wreszcie wypiękniał. katowice.gazeta.pl. [dostęp 08.03.2015 r.]
  8. Bryła, Gazeta Dom „Superjednostka jest SUPER!” 04.03.2010 r.
  9. Le Corbusier – Oeuvre complete, Vol. 7. Willy Boesiger 1990 r.
  10. „Corbusier Re-Renovation Berlin” Philipp Mohr https://www.dwell.com/home/corbusier-re-renovation-berlin-9b8e587d
  11. Archipelag Utopii: brutalizm w Polsce https://architectu.pl/artykuly/Archipelag-Utopii:-brutalizm-w-Polsce
  12. a b c d e f Tomasz Malkowski: Superjednostka – katowicka maszyna do mieszkania. 01.09.2006 r.
  13. Miastoprojekt – Katowice Projekt techniczny budynku mieszkalnego „Superjednostka” w Katowicach – elewacja czołowa kolorystyka, inż. Mieczysław Król, KT1524, 1966 r. Śląska Biblioteka Cyfrowa.

Oceń: Superjednostka

★★★★★
Średnia ocena:4.96 Liczba ocen:21