Kolonia Alfred

---

Historia

Kolonia Alfred ma swoją historię sięgającą połowy XIX wieku, kiedy to powstała wokół kopalni węgla kamiennego o nazwie Alfred, założonej w 1834 roku. Nazwa kolonii wywodzi się od imienia jednego z synów Johna Baildona, który wspólnie z książętami Hohenlohe-Öhringen zainicjował budowę tej kopalni. W roku 1859, kopalnia ta została połączona z zakładem Hohenlohe, co miało istotny wpływ na dalszy rozwój regionu.

W 1923 roku nastąpiło unieruchomienie szybu Alfred, a zaledwie dekadę później wykreślono z mapy całą kopalnię Hohenlohe. W obliczu tych zmian, istniejąca zabudowa została dostosowana do nowych potrzeb, w tym stworzono mieszkania dla robotników oraz postawiono komórki na węgiel i piec do wypieku chleba.

Rok 1924 przyniósł ze sobą zmiany administracyjne – część terenów Kolonii Alfred została włączona do Siemianowic Śląskich, a pozostała część z obiektami mieszkalnymi do gminy Wełnowiec. Po nacjonalizacji przemysłu, w latach 40. XX wieku, cały obszar kolonii przeszedł pod zarząd kopalni Prezydent, co spowodowało dalsze przekształcenia.

W 1951 roku Kolonia weszła w skład Katowic, co otworzyło nowy rozdział w jej historii. W sierpniu 1978 roku, lokalizacja przy placu Alfreda 1-13 oraz towarzyszące jej zabudowania zostały wpisane do rejestru zabytków, co świadczy o ich wartości historycznej. Dla mieszkańców wewnętrznych przedmieść, w latach 1980-1982 zrealizowano budowę osiedla domów jednorodzinnych w okolicy ulicy L. Waryńskiego i T. Patalonga.

Mimo postępującego rozwoju, Kolonia Alfred do XXI wieku pozostała pozbawiona podstawowej infrastruktury technicznej, a także obiektów handlowo-usługowych. Dzieci z tego obszaru uczęszczały do szkoły w Siemianowicach Śląskich, a sytuacja zaczęła się zmieniać dopiero po roku 2012, kiedy to ostatni mieszkańcy opuścili ten teren. Od tego momentu władze Katowic zaczęły intensywnie poszukiwać sposobu na zagospodarowanie tej przestrzeni.

W 2015 roku Rada Miasta Katowice podjęła decyzję o przekazaniu trzech budynków – nr 3, 4 i 9 – nowemu dzierżawcy, którym stała się Fundacja Pomocy Dzieciom i Seniorom. Na miejscu wmurowano kamień węgielny pod budowę Wioski Serca Jana Pawła II, a dawny piec do wypieku chleba zaadaptowano na kaplicę. Dodatkowo, w kolejnych latach przeprowadzono prace modernizacyjne, w wyniku których zainstalowano panele fotowoltaiczne oraz pokryto część dachów dachówką bitumiczną, zastępując tym samym poprzednie pokrycia ceramiczne.

Architektura

Obecnie istniejąca zabudowa kolonii Alfred to wynik przekształceń, które miały miejsce po 1923 roku, kiedy to dostosowano dawne budynki szybu Alfred, które zbudowano pod koniec XIX wieku. W skład tej architektury wchodzą głównie jednopiętrowe domy mieszkalne, zbudowane w stylu historyzmu, które są doskonałym przykładem tamtej epoki. Warto zwrócić uwagę na budynki nr 10 i 11, które charakteryzują się ryzalitem sięgającym pierwszego piętra, będącym pozostałością po ołtarzu św. Barbary.

Dnia 19 sierpnia 1978 roku, ze względu na swoje walory historyczne, zabudowę wykazano w rejestrze zabytków. Ponadto, 25 czerwca 2007 roku uchwalono miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla tej okolicy. Obecnym administratorem budynków w kolonii jest Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach.

Zabytkowa kolonia Alfred, położona przy placu Alfreda, obejmuje obecnie następujące budynki:

• budynek nadszybia (nr 8),
• budynek maszyny wyciągowej (nr 9),
• budynek cechowni (nr 11),
• budynek kuźni (nr 12),
• budynek kotłowni (nr 7),
• budynek łaźni (nr 10),
• budynek administracji (nr 1),
• budynek wagi,
• budowle towarzyszące,
• oraz pozostałości hałd przemysłowych, które znajdują się na zachód od tego kompleksu.

---

Oceń: Kolonia Alfred

---