Jerzy Mikułowski Pomorski

---

Życiorys

Młodość i wykształcenie

Jerzy Mikułowski Pomorski przyszedł na świat 3 stycznia 1937 roku w Katowicach, w rodzinie inteligenckiej o tradycjach ziemiańskich. Był jedynym synem Władysława Mikułowskiego Pomorskiego, porucznika Wojska Polskiego, oraz Barbary Czaplickiej, mającej swoje korzenie w heraldyce herbu Lubicz. Tragiczne wydarzenia drugiej wojny światowej zaważyły na jego dzieciństwie — jego ojciec został brutalnie zamordowany w 1940 roku przez NKWD w Charkowie.

Ukończył V Liceum Ogólnokształcące im. Augusta Witkowskiego w Krakowie w 1954 roku. Następnie podjął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie uczył się zarówno prawa, które ukończył w 1958 roku, jak i socjologii, którą zgłębiał do 1963 roku. Równocześnie był jednym z założycieli Piwnicy pod Baranami; razem z Ryszardem Taedlingiem oraz Jerzym Vetulanim stworzył sekcję, znaną jako „Sekcja Geniuszy”, która miała znaczący wpływ na krakowską kulturę artystyczną.

Działalność naukowa i akademicka

W 1956 roku Jerzy Mikułowski Pomorski rozpoczął swoją karierę w Krakowskim Ośrodku Badań Prasoznawczych, gdzie współpracował w interdyscyplinarnym zespole badawczym. W 1962 roku na stałe związał się z Akademią Ekonomiczną w Krakowie, a w 1969 roku uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych w dziedzinie socjologii na Polskiej Akademii Nauk. W latach 1973-1974 kształcił się na London School of Economics and Political Sciences.

W 1975 roku objął kierownictwo Zakładu Międzynarodowych Organizacji Gospodarczych oraz wiceszefostwo Instytutu Międzynarodowych Stosunków Społeczno-Gospodarczych Akademii. W 1977 roku habilitował się na Uniwersytecie Łódzkim, a 10 lipca 1990 roku otrzymał tytuł profesora zwyczajnego, nadany mu przez prezydenta Wojciecha Jaruzelskiego. W latach 1990–1996 pełnił funkcję rektora Akademii Ekonomicznej, a od 1991 roku do 2007 roku kierował Katedrą Studiów Europejskich, która była pierwszą tego typu instytucją w Polsce. Po 2007 roku pracował jako profesor emeritus.

Wykładał również na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach oraz w Wyższej Szkole Umiejętności Społecznych (Wydział Zamiejscowy w Katowicach). W swoim dorobku miał ponad dwadzieścia książek oraz blisko trzysta artykułów naukowych. Jego zainteresowania badawcze obejmowały zagadnienia dotyczące mediów, fragmentaryzacji i konwergencji medialnej, komunikacji międzykulturowej, tożsamości europejskiej oraz socjologii stosunków międzynarodowych.

W trakcie swojej kariery, był członkiem wielu międzynarodowych stowarzyszeń, takich jak International Institute of Communication (w Londynie), European Studies Institute na University of Salford (Wielka Brytania), czy Rady University Council of Education Management Transfer (Sztokholm). Poza tym, był ekspertem UNESCO w dziedzinie ładu informacyjnego oraz prawa do komunikacji. Brał także aktywny udział w pracach Komisji Prasoznawczej Oddziału PAK oraz uczestniczył w wielu innych komisjach, w tym Komisji Spraw Europejskich i Komisji Nauk Ekonomicznych. Był również wiceprzewodniczącym Komisji Rozwoju Miasta Krakowa, działając za pośrednictwem Polskiej Akademii Umiejętności.

Prowadził również studentów w co najmniej pięciu doktoratach, w tym docenionego później Stanisława Michalczyka.

Działalność społeczna

Jerzy Mikułowski Pomorski aktywnie uczestniczył w różnorodnych pracach społecznych, między innymi był członkiem Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności. Objął funkcję w Społecznym Komitecie Odnowy Zabytków Krakowa oraz w latach 1998-2013 członkował w Radzie Programowej Międzynarodowego Centrum Kultury. W latach 1997-1998 miał zaszczyt pełnić rolę prezydenta Rotary Club Kraków. Dodatkowo, był przewodniczącym Rady, a w latach 1995-2003 również wiceprezesem TS Wisła Kraków, oraz członkiem Rady Fundacji Progress and Business nieprzerwanie od początku ich działalności w 1991 roku, pełniąc w latach 2015-2020 funkcję wiceprzewodniczącego Rady Fundacji.

Życie prywatne

W dniu 13 marca 1975 roku Jerzy Mikułowski Pomorski wstąpił w związek małżeński z Aliną Tarnowską, która przyszła na świat w 1940 roku, a odeszła w roku 2016. Alina była praprawnuczką znanego architekta Maksymiliana Nitscha, który żył w latach 1843–1890. Para nie miała dzieci, co czyni ich życie rodzinnym odmiennym od wielu innych rodzin.

Jerzy Mikułowski Pomorski zmarł 12 grudnia 2020 roku. Jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, gdzie został pochowany 25 stycznia 2021 roku. Jego śmierć była smutną wiadomością dla przyjaciół i współpracowników, a cmentarz stał się miejscem refleksji nad jego życiem i osiągnięciami.

Nagrody i odznaczenia

Jerzy Mikułowski Pomorski zdobył liczne wyróżnienia i nagrody przez swoją niezwykłą karierę. Oto niektóre z nich:

• srebrny Krzyż Zasługi – 4 lipca 1979,
• złoty Krzyż Zasługi – 12 września 1984,
• złota Odznaka Za Pracę społeczną dla miasta Krakowa – 28 czerwca 1984,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 2 października 1991,
• medal 120 lat ruchu społeczno-ekonomicznego w Krakowie 1867–1987 od Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego – 12 listopada 1993,
• doktor honoris causa Uniwersytetu Śląskiego – 2017,
• medal Komisji Edukacji Narodowej – 5 maja 1997,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 23 grudnia 1999,
• wyróżnienie w pierwszej edycji nagród samorządowych od Krakowskiego Sejmiku Samorządowego – 18 grudnia 1995,
• doktor honoris causa University of Teesside (Wielka Brytania) – 1995,
• honorowa odznaka „Zasłużony dla województwa bielskiego” – 12 czerwca 1996,
• medal wdzięczności Wyższej Szkoły Businessu: National-Louis University w Nowym Sączu – 9 maja 1997,
• złota Odznaka Honorowa Polskiego Związku Chórów i Orkiestr – 26 kwietnia 2000,
• złota Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej” – 10 kwietnia 2002,
• honorowa Nagroda Uskrzydlony, za indywidualny wkład w dzieło rozwoju regionu za rok 2005, w kategorii integracja europejska – Tarnowska Fundacja Kultury – 13 stycznia 2005,
• odznaka „Honoris Gratia” Prezydenta Miasta Krakowa – 1 października 2007,
• medal Signum Gratiae Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie – 2008,
• nominacja do nagrody Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego – 2008,
• medal „Dziękujemy za Wolność” Stowarzyszenia Sieć Solidarności – 2019.

Publikacje

Jerzy Mikułowski Pomorski, znany w środowisku akademickim, jest autorem wielu istotnych publikacji, które podjęły różnorodne tematy związane z socjologią i komunikacją. Oto niektóre z jego prac:

• Muzeum: Zamek w Łańcucie. Studium socjologiczne, Muzeum w Łańcucie, Łańcut 1971,
• Środki masowego komunikowania a problem więzi społecznej, AE, Kraków 1976, Zeszyty Naukowe AE, seria specjalna, nr 33,
• Współczesne społeczeństwo polskie. Wstęp do socjologii, współautorzy: R. Dyoniziak, Z. Pucek, PWN, Warszawa 1978,
• Badania masowego komunikowania, PWN, Warszawa 1980,
• Współczesne społeczeństwo polskie. Wstęp do socjologii, współautorzy: R. Dyoniziak, Z. Pucek, wydanie drugie zmienione, PWN, Warszawa 1980,
• Komunikowanie skuteczne, współautor: Z. Nęcki, OBP, Kraków 1983,
• Informacja i komunikacja. Pojęcia, wzajemne relacje, Ossolineum, Wrocław 1988,
• Typy działań społecznych w organizacji, współautorzy: A. Karwińska, M. Pacholski, Akademia Ekonomiczna, Kraków 1988,
• Kraków w naszej pamięci, Biblioteka Krakowska nr 127, Secesja, Nowy Wiśnicz 1991,
• Usprawnienie działań zbiorowych, współautorzy: A. Karwińska, M. Pacholski, TNOIK, Kraków 1992,
• Kształtowanie się obrazu Europy w prasie polskiej w latach 1989-1991, Ossolineum, Wrocław 1995,
• Komunikacja międzykulturowa. Wprowadzenie, Akademia Ekonomiczna, Kraków, 1999 i 2004,
• Typy działań socjotechnicznych a funkcjonowanie organizacji, współautorzy: Anna Karwińska, Maksymilian Pacholski, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2002,
• Kultura wobec społecznej transformacji, Akademia Ekonomiczna, Kraków 2005,
• Jak narody porozumiewają się ze sobą w komunikacji międzykulturowej i komunikowaniu medialnym, Universitas, Kraków 2006,
• Zmieniający się świat mediów, Universitas, Kraków 2008,
• Reperować płot czy wymierzać sprawiedliwość. Wspomnienia, Universitas, Kraków 2017,
• Ku ludziom. Wspomnienia, Universitas, Kraków 2020.

---

Oceń: Jerzy Mikułowski Pomorski

---