Ryszard Wołoszyński

Nauka i edukacja

Ryszard Wacław Wołoszyński, znany również jako Ryszard W. Wołoszyński, urodził się 11 sierpnia 1930 roku w Katowicach. Był on wybitnym polskim historykiem wychowania oraz historykiem nauki, który znacząco wpłynął na rozwój pedagogiki w Polsce.

Wołoszyński, specjalizując się w zakresie stosunków polsko-rosyjskich, wniósł istotny wkład w analizę oświaty okresu działalności Komisji Edukacji Narodowej. Jego prace akademickie i publikacje stanowią cenne źródło wiedzy dla badaczy oraz studentów.

W 2009 roku, Ryszard Wołoszyński odszedł 11 kwietnia w Warszawie, pozostawiając po sobie trwały ślad w dziedzinie nauk humanistycznych, jako profesor doktor habilitowany, który całe swoje życie poświęcił edukacji i badaniom naukowym.

Życiorys

Ryszard Wołoszyński był synem Jerzego Wołoszyńskiego, lekarza weterynarii, oraz Stefanii z domu Gibko, która pracowała jako farmaceutka. W 1938 roku, po stracie ojca, osiedlił się wraz z matką w Warszawie. Ukończył VI Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Reytana w Warszawie w 1950 roku, gdzie miał okazję uczyć się historii pod okiem Wiesława Żurawskiego. Następnie kontynuował naukę w Uniwersytecie Warszawskim, gdzie w 1955 roku obronił pracę magisterską pt. „Poglądy społeczne i polityczne Sebastiana Petrycego z Pilzna”. W 1961 roku uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, prezentując rozprawę zatytułowaną „Polska w opiniach Francuzów XVIII wieku”, której promotorem był Janusz Woliński. W 1972 roku obronił habilitację na Zakładzie Historii Nauki i Techniki Polskiej Akademii Nauk, w oparciu o monografię poświęconą polsko-rosyjskim związkom w naukach społecznych w latach 1801-1830. W 2002 roku otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych.

Na początku swojej kariery Wołoszyński pracował w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Warszawie, a także w Wojskowej Akademii Politycznej, gdzie w latach 1957-1958 prowadził wykłady z historii powszechnej. W latach 1955-1972 był zatrudniony w Archiwum Polskiej Akademii Nauk. Od początku lat 70. XX wieku pracował w Instytucie Kształcenia Nauczycieli, gdzie w latach 1981-1990 pełnił funkcję zastępcy dyrektora ds. spraw naukowo-badawczych. Od 1974 do 1980 roku prowadził wykłady oraz seminaria na Uniwersytecie Warszawskim. Kolejnym ważnym etapem w jego karierze było zatrudnienie w kieleckiej Wyższej Szkole Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego, w Wydziale Zamiejscowym w Piotrkowie Trybunalskim, gdzie w 1991 roku uzyskał stanowisko profesora nadzwyczajnego.

Ryszard Wołoszyński był redaktorem naczelnym „Biuletynu Archiwum PAN” od 1995 roku oraz przewodniczącym Rady Naukowej Archiwum PAN w latach 1993-2009. W latach 2000-2007 pełnił także funkcję profesora w Górnośląskiej Wyższej Szkole Pedagogicznej im. Kardynała Augusta Hlonda w Mysłowicach. Wołoszyński był aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego, Związku Nauczycielstwa Polskiego, Towarzystwa Przyjaciół Warszawy oraz Towarzystwa Historii Edukacji.

W 2001 roku Instytut Historii Akademii Świętokrzyskiej im. Jana Kochanowskiego w Kielcach wydał książkę zatytułowaną „Z badań nad historią, oświatą i kulturą: studia ofiarowane Ryszardowi W. Wołoszyńskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin i czterdziestą piątą pracy naukowej” (Piotrków Trybunalski 2001, ISBN 83-87050-73-3).

W swoim życiu osobistym był trzykrotnie żonaty: jego pierwszą małżonką była lekarka Danuta Imalska, a po jej śmierci poślubił Hannę Dymnicką, archiwistkę z Archiwum PAN w Warszawie. Ostatnią żoną była Wiesława Gal. Z pierwszego małżeństwa Ryszard Wołoszyński miał dwoje dzieci – córkę Annę (ur. 1957) oraz syna Witolda (ur. 1961). W 2009 roku jego żona, Wiesława Gal-Wołoszyńska, ofiarowała materiały męża dotyczące okresu 1914-2009 Archiwum PAN, gdzie uzyskały sygnaturę III-420, obejmującą 1,50 m.b. oraz 100 jednostek archiwalnych, wzbogaconych o 10 aneksów do jednostek zbiorczych, korespondencję oraz inne załączniki.

Ryszard Wołoszyński został pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim przy ul. Młynarskiej w Warszawie.

Publikacje książkowe

Ryszard Wołoszyński, znany badacz, jest autorem licznych książek, które przyczyniły się do badań nad polską kulturą i historią. Poniżej przedstawiamy jego kluczowe publikacje:

  • Polska w opiniach Francuzów XVIII w. Rulhière i jego współcześni, Warszawa 1964, OCLC 69281747,
  • Pokolenia oświeconych: szkice z dziejów kultury polskiej XVIII w., Warszawa 1967, OCLC 831225250,
  • Komisja Edukacji Narodowej 1773–1774, Warszawa 1973, OCLC 830710890 (wraz z Andrzejem Woltanowskim),
  • Polsko-rosyjskie związki w naukach społecznych 1801–1830, Warszawa 1974, OCLC 751213075,
  • Polacy w Rosji 1801–1830, Warszawa 1984, ISBN 83-05-11269-1,
  • Między tradycją a reformą. Nauczyciele w Polsce XVIII wieku, Piotrków Trybunalski 2000, ISBN 83-87050-40-7.

Wszystkie te prace ukazują nie tylko bogactwo polskiej myśli historycznej, ale także szeroką perspektywę analizowanych zagadnień.

Odznaczenia i wyróżnienia

Ryszard Wołoszyński, jako wybitna postać, otrzymał szereg prestiżowych odznaczeń i wyróżnień.

  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Złoty Krzyż Zasługi,
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej,
  • Medal 40-lecia Polski Ludowej,
  • Medal Za Zasługi dla Archiwistyki,
  • Medal Za Zasługi dla Piotrkowa Trybunalskiego,
  • Medal Andrzeja Frycza Modrzewskiego 1503–1572 („za szczególne osiągnięcia w działalności na rzecz rozwoju byłego województwa piotrkowskiego”),
  • Medal „Stulecie Polskiego Towarzystwa Historycznego 1886–1986”,
  • Nagrody Ministra Oświaty i Wychowania (1976, 1980, 1983, 1986) oraz Ministra Edukacji Narodowej (1989) I stopnia (zespołowo), II i III stopnia.

Przypisy

  1. Nominacje profesorskie w Pałacu Prezydenckim. prezydent.pl, 13.03.2002 r. [dostęp 09.11.2023 r.]
  2. Prof. dr hab. Ryszard Wołoszyński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 09.11.2023 r.]
  3. Izabela Gass: Materiały Ryszarda Wołoszyńskiego (1930–2009) (III-420). archiwum.pan.pl. [dostęp 09.11.2023 r.]
  4. Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1950. wne.uw.edu.pl. [dostęp 09.11.2023 r.]
  5. Ryszard W. Wołoszyński: Między tradycją a reformą. Nauczyciele w Polsce XVIII wieku. Piotrków Trybunalski: Wydawnictwo Filii Kieleckiej WSP, 2000, s. 1–280. ISBN 83-87050-40-7.
  6. Sprawozdanie z działalności Archiwum PAN w 2009 roku. „Biuletyn Archiwum PAN”. 51, s. 143–144, 2010. Warszawa: Archiwum PAN. ISSN 0551-3782. [dostęp 09.11.2023 r.]
  7. Rozmowa Andrzeja Wernica z Wiesławem Żurawskim. „Wiadomości Historyczne: czasopismo dla nauczycieli”. Tom 22 (1979), Nr 2, s. 86, 1979. Warszawa: Polskie Towarzystwo Historyczne. ISSN 0511-9162. [dostęp 18.11.2023 r.]
  8. a b c d e f g h i j k l m n o p Piotr Kowolik. Prof. dr hab. Ryszard W. Wołoszyński (1930–2009) – pedagog, historyk wychowania. „Nauczyciel i Szkoła”. 3–4 (44–45), s. 183–185, 2009. Mysłowice: Wydział Zamiejscowy Nauk Humanistycznych i Społecznych w Mysłowicach Akademii Ignatianum w Krakowie. ISSN 1426-9899. [dostęp 09.11.2023 r.]

Oceń: Ryszard Wołoszyński

★★★★★
Średnia ocena:4.52 Liczba ocen:20