Janusz Meuszyński

---

Życiorys

Janusz Meuszyński urodził się w 1945 roku, a swoje życie zawodowe związał z archeologią, uzyskując w 1969 roku magisterium z zakresu archeologii śródziemnomorskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Po ukończeniu studiów rozpoczął swoją pracę w Zakładzie Archeologii Śródziemnomorskiej Polskiej Akademii Nauk, gdzie kontynuował rozwój swoich zainteresowań naukowych.

W 1971 roku, korzystając z wiedzy zdobytej na studiach, Meuszyński uzyskał również dyplom magistra filologii starożytnego Wschodu. W latach 1971–1974 był stypendystą Stacji Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego w Kairze, pod kierunkiem znanego profesora Michałowskiego. W trakcie tego stażu brał udział w wykopaliskach w tak ważnych lokalizacjach jak Aleksandria w Egipcie, Palmyra w Syrii oraz Nea Pafos na Cyprze, a także zrealizował archeologiczny rekonesans w Iraku. W 1974 roku obronił pracę doktorską, której tematem była Rekonstrukcja przedstawień reliefowych pałacu północno-zachodniego w Kalhu (Nimrud), uzyskując doktorat na Uniwersytecie Warszawskim.

Sezon 1974 przyniósł Meuszyńskiemu kolejne wyzwania, gdy otrzymał stypendium badawcze im. Alexandra von Humboldta w Instytucie Archeologii Starożytnego Wschodu na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium. Zaledwie w kilka miesięcy później został kierownikiem Polskiej Misji Archeologicznej prowadzącej wykopaliska w Nimrud, w ramach Stacji Archeologii Śródziemnomorskiej UW. Współpracował tam z archeologami z Irackiego Departamentu Starożytności, koncentrując się na rekonstrukcji pałacu Aszurnasirpala II.

W latach 1974–1976 Meuszyński prowadził trzy kampanie wykopaliskowe, które przyniosły liczne ważne odkrycia. Wśród nich znalazły się fragmenty monumentalnych budowli, brama, reliefy oraz lamassu z inskrypcją Tiglat-Pilesera III. Odkrycia te przyniosły nowe informacje na temat kultury i architektury starożytnego Bliskiego Wschodu. Po zakończeniu trzeciej kampanii w maju 1976 roku postanowił wrócić do Polski, podróżując przez Syrię i Turcję.

Tragicznie, 23 maja 1976 roku, Janusz Meuszyński zginął w niejasnych okolicznościach, będąc zastrzelonym w pobliżu miasta Mersin na południu Turcji. Motywy i sprawcy jego śmierci nigdy nie zostali ustaleni, co tylko dodaje tajemniczości do jego postaci. Po powrocie do kraju miejscem jego wiecznego spoczynku stał się cmentarz ewangelicki przy ul. Francuskiej w Katowicach.

Publikacje

Janusz Meuszyński jest autorem licznych prac naukowych, które przyczyniły się do rozwoju badań nad historią Mezopotamii oraz archeologią. Wśród jego publikacji można znaleźć:

• Odkrywanie Mezopotamii, Biblioteka Problemów, 1976,
• Neo-Assyrian Reliefs from the Central Area of Nimrud Citadel, Iraq 38/1 (1976), s. 37–43,
• The Throne-Room of Aššur-naṣir-apli II. (Room B in the North-West Palace at Nimrud), Zeitschrift für Assyriologie und Vorderasiatische Archäologie 64, 1/1974, s. 51–73,
• Contribution to the Reconstruction of the Northwest Palace in Kalhu, Études et Travaux 5 (1971), s. 32–51,
• Ther Representations of Four-Winged Genies on the Bas-Reliefs from Aššur-naṣir-apli Times, Études et Travaux 6 (1972), s. 27–70,
• Preliminary Report on the First Season of Polish Excavations at Kalḫu (Nimrūd) (April-May 1974), Études et Travaux 9 (1976), s. 265–272,
• Die Rekonstruktion der Reliefdarstellungen und Ihrer Anordnung im Nordwestpalast von Kalḫu (Nimrūd), Baghdader Forschungen 2 (Mainz am Rhein: Philipp von Zabern, 1981).

Tłumaczenia

Janusz Meuszyński, wspólnie ze swoją małżonką, Grażyną Krasicką-Meuszyńską, przełożył na język polski książkę autorstwa J. Laessoe, zatytułowaną Ludy Asyrii. Publikacja ta ukazała się w serii Biblioteka Problemów w 1972 roku.

---

Oceń: Janusz Meuszyński

---