Separator (budynek)

---

Historia

Na terenie obecnego Separatora, od około 1380 roku do końca XIX wieku, znajduje się interesująca historia związana z kuźnicą zlokalizowaną nad rzeką Roździanką, która dzisiaj jest znana jako Rawa. Kuźnica ta znajdowała się w obrębie Kuźnicy Boguckiej, dziś zwanego Śródmieściem Katowic.

Obiekt, który dziś znamy jako Separator, został zaprojektowany w latach 1961-62 przez architekta Stanisława Kwaśniewicza oraz inżyniera Franciszka Klimka. Stanowił on pierwszy budynek zrealizowany w ramach ambitnej koncepcji przebudowy części Katowic znanej pod nazwą „Śródmieście-Zachód”. Nowa konstrukcja powstała w miejscu, gdzie wcześniej funkcjonował drewniany dworzec autobusowy, zaprojektowany po II wojnie światowej przez Leona Dietz d’Arma, który został zlikwidowany w 1962 roku.

Pierwotne plany zakładały, że gmach Separatora będzie składał się z dwóch budynków. Drugi z nich miał być usytuowany na północ od głównego budynku i miał mieć aż 16 kondygnacji. Projekt przewidywał, że ten biurowiec będzie połączony z pierwszym poprzez dużą salę konferencyjną, gdzie znajdowałyby się pomieszczenia dla Biura Projektów Przemysłu Węglowego, Biura Studiów i Projektów, a także Zarząd Biur Projektów Przemysłu Węglowego.

Nazwa „Separator” została nadana obiektowi i jest bezpośrednio związana z przedsiębiorstwem, dla którego zbudowano ten gmach – Biurem Projektów Zakładów Przeróbki Mechanicznej Węgla „Separator”. W parterowej części budynku, charakterystycznej za sprawą niemal całkowicie przeszklonego pawilonu usługowego, początkowo znajdował się salon „Motozbytu”, który oferował odwiedzającym unikalne w Polsce obrotowe platformy ekspozycyjne.

W początkowym etapie, w budynkach pasażu usługowo-handlowego funkcjonowała sala ekspozycyjna „Polmagu”, gdzie wystawiano maszyny górnicze, a także sala konferencyjna „Separatora”. W późniejszym czasie powstały takie miejsca jak „Klub Górnika” oraz zaplecze serwisowe dla „Motozbytu”. Przełomowym momentem miało miejsce w 1968 roku, kiedy to zmieniono przeznaczenie pawilonów na handlowe, otwierając m.in. „Składnicę Harcerską” oraz „Dom Rzemiosła”. Aktualnie Separator jest siedzibą wielu znaczących przedsiębiorstw, w tym Polsatu, Polsat News, TVN, TVN24 oraz Open Finance.

Architektura

Biurowiec, który przyciąga uwagę swoim unikalnym designem, został wzniesiony w solidnej konstrukcji żelbetowej, z wykorzystaniem prefabrykatów. Ma on formę dwóch połączonych ze sobą segmentów: dwukondygnacyjnego pasażu, w którym znajduje się centralne przejście zarówno dla pieszych, jak i dla dostawców, oraz dziewięciokondygnacyjnego biurowca, którego ostatnia kondygnacja pełni funkcję techniczną i nie rozciąga się na pełną szerokość budynku.

Całkowita liczba kondygnacji wynosi 11, a kubatura obiektu to imponujące 53 000 m³. Bryła Separatora, będąca doskonałym przykładem architektury modernistycznej, została umieszczona na antropomorficznych żelazobetonowych słupach, znanych również jako pilotis. Zostały one ozdobione unikalnym, czarno-białym wzorem w stylu op-art, niestety obecnie ta dekoracja nie jest już widoczna.

W tym biurowcu zainstalowano także pierwsze w województwie urządzenie do mycia elewacji, zaprojektowane przez Stanisława Kwaśniewicza, które nawiązywało do podobnego rozwiązania w gmachu ONZ w Nowym Jorku. Choć obecnie to urządzenie nie funkcjonuje, jego innowacyjność świadczy o nowoczesnym podejściu do architektury.

Warto wspomnieć, że Separator poddawany jest aktualnej modernizacji. Remont obejmuje klatki schodowe oraz windy, a także dobudowę nowego wejścia do biurowca. W planach znajduje się również położenie nowej elewacji, co z pewnością wpłynie na estetykę obiektu oraz jego funkcjonalność w przyszłości.

---

Oceń: Separator (budynek)

---