Park Giszowiecki w Katowicach


Park Giszowiecki w Katowicach to malowniczy park miejski, który znajduje się w sercu dzielnicy Giszowiec. Ta zielona przestrzeń jest otoczona ulicami: Gościnnej, Wesołowskiej oraz Działkowej, a także graniczy z placem Pod Lipami. Jego powierzchnia wynosi 3,378 ha, co czyni go idealnym miejscem do wypoczynku i rekreacji.

Park został założony równocześnie z budową osiedla patronackiego Giszowiec w latach 1907–1910, a jego architektura została zaprojektowana przez znaną rodzinę Wartościowych Emila i Georga Zillmannów. Z biegiem lat, park stał się nie tylko miejscem spotkań mieszkańców, ale także popularyzującym historię tej wyjątkowej dzielnicy.

Obecna nazwa parku została oficjalnie nadana w dniu 25 października 2010 roku, co świadczy o jego znaczeniu w krajobrazie Katowic i kulturze regionu.

Historia

Obszar, na którym dzisiaj znajduje się park, był niegdyś bogaty w lasy mieszane, a jego drzewostan liściasty przetrwał dzięki odporności na silne wiatry. Proces zagospodarowania tego terenu rozpoczął się równolegle z budową osiedla patronackiego Giszowiec, która miała miejsce w latach 1907–1910. To właśnie spółka Georg von Giesches Erben, z inicjatywy Antona Uthemanna, zainicjowała ten projekt, w którym projektantami osiedla i parku byli Georg oraz Emil Zillmannowie.

Po zakończeniu II wojny światowej, park oraz osiedle przeszły pod zarząd kopalni „Wieczorek”, a następnie znalazły się w rękach kopalni Staszic. Po pewnym czasie kontrolę nad parkiem przejęła spółka mieszkaniowa, związana z kopalnią. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że fragment osiedla robotniczego Giszowiec został 18 sierpnia 1978 roku wpisany do rejestru zabytków pod numerem A/1229/78. Ochrona objęła nie tylko same obiekty, ale również obecny park Giszowiecki oraz sąsiednią gospodę.

W miarę upływu lat, aktywność kulturalna związana z giszowiecką muszlą koncertową zaczęła zanikać; festyny organizowano tam jeszcze do lat 80. XX wieku. W 1997 roku Gaszowickie Centrum Kultury zaczęło organizować letnie biesiady giszowieckie, które przyciągały zespoły, w tym orkiestry górnicze. Niemniej jednak, w 1998 roku spotkania te przestały mieć miejsce. Zmiany nastąpiły w styczniu 1999 roku, kiedy to miasto Katowice przejęło park w swoje ręce.

W maju 2003 roku rozpoczęto kompleksową modernizację parku, która trwała aż do połowy wakacji tego samego roku. W ramach tych prac stworzono nowe alejki spacerowe, zamontowano nowe oświetlenie, a także odnowiono muszlę koncertową. Całkowity koszt modernizacji przekroczył milion złotych.

Warto dodać, że obecna nazwa parku istniała już nieformalnie przez pewien czas. W 2005 roku odbyła się tam plenerowa impreza z okazji obchodów 140. rocznicy nadania praw miejskich Katowicom, w której uczestniczyła orkiestra dęta z KWK „Staszic” oraz KWK „Wieczorek” (więcej informacji można znaleźć na stronie KWK „Staszic”). Rada Miasta Katowice oficjalnie nadała parkowi nazwę park Giszowiecki uchwałą nr LXVI/1332/10 z dnia 25 października 2010 roku, która weszła w życie 13 grudnia 2010 roku.

W roku 2015 przeprowadzono modernizację parku, w ramach której zainstalowano obrotową kamerę, co umożliwiło włączenie obiektu do Katowickiego Inteligentnego Systemu Monitoringu i Analizy. W drugiej połowie 2019 roku, zdecydowano o wycince 11 drzew, które były w złym stanie fitosanitarnym, a ich usunięcie było konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa osób odwiedzających park. W ich miejscu dokonano nasadzeń zastępczych.

Opis

Park Giszowiecki, zajmujący obszar 3,378 ha, jest niezwykle cennym miejscem, które zdobi starodrzew bukowy (Fagus sylvatica L.). Drzewa te są w wieku od 150 do 200 lat, a niektóre z nich mogą mieć nawet 250 lat. Znajduje się on w sercu urbanistycznego konceptu miasta-ogrodu, jakim jest Giszowiec.

W centralnej części parku można zauważyć postument z metalowym siatkowym symbolem kuli ziemskiej, który powstał w 1910 roku. Został on stworzony przez budowniczych Giszowca i usytuowany w miejscu geometrycznego środka osiedla.

Park kryje w sobie również muszlę koncertową, w której w letnim sezonie odbywają się różnorodne koncerty oraz imprezy plenerowe. To miejsce, powstałe około 1910 roku, od lat przyciąga mieszkańców osiedla festynami i wydarzeniami kulturalnymi.

W obrębie parku znajdują się również urządzenia sportowo-rekreacyjne, takie jak ławki, stoliki do gry w szachy, bulodrom oraz boisko do gry w petanque. Dodatkowo, park oferuje siłownię zewnętrzną, co sprzyja aktywnemu spędzaniu czasu na świeżym powietrzu. W trosce o bezpieczeństwo, park jest zamykany na noc, aby zapobiec ewentualnym dewastacjom.

Oprócz tego, na południe od parku biegnie zielony szlak rowerowy nr 121, który prowadzi przez szereg malowniczych miejsc, w tym Galerię Szyb Wilson, Janów, Nikiszowiec, Giszowiec oraz Dolinkę Murckowską.

Przypisy

  1. a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 29.06.2024 r.]
  2. JerzyJ. Forajter: Interpelacja w sprawie: renowacji zabytkowego postumentu w Parku Giszowieckim [online], bip.katowice.eu, 31.05.2018 r.
  3. Wycinka w Giszowcu. 11 drzew zostanie wyciętych z wpisanego do rejestru zabytków parku. katowice.naszemiasto.pl, 17.06.2019 r. [dostęp 24.11.2020 r.]
  4. Giszowiec Katowice. gethome.pl, 14.07.2020 r. [dostęp 24.11.2020 r.]
  5. Koncert plenerowy w Parku Giszowieckim. esil.pl. [dostęp 24.11.2020 r.]
  6. Ogólnopolska Sieć Portali Miejskich i Tematycznych: KISMiA – czyli pierwszy w Polsce inteligentny system monitoringu wystartował. katowice.twoje-miasto.pl. [dostęp 24.11.2020 r.]
  7. Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. wkz.katowice.pl. [dostęp 20.11.2020 r.]
  8. a b c Zakład Zieleni Miejskiej: Park Giszowiec. zzm.katowice.pl. [dostęp 24.11.2020 r.]
  9. a b c Park Giszowiecki. familek.pl. [dostęp 24.11.2020 r.]
  10. Przemysław Jedlecki: Remont zabytkowego parku na Giszowcu. katowice.wyborcza.pl, 23.05.2003 r. [dostęp 24.11.2020 r.]
  11. Zdewastowany park w Giszowcu. katowice.wyborcza.pl, 05.02.2001 r. [dostęp 24.11.2020 r.]
  12. Budowa osiedla patronackiego Giszowiec wraz z zagospodarowaniem parku.
  13. Nadanie nazwy park Giszowiecki przez Radę Miasta Katowice.
  14. a b c Rada MiastaR.M. Katowice, UCHWAŁA NR LXVI/1332/10 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 25.10.2010 r. w sprawie nadania nazwy placowi położonemu na terenie miasta Katowice „Park Giszowiecki”.
  15. HermannH. Reuffurth, Giszowiec: nowa górnośląska wieś górnicza Spółki Górniczej spadkobierców Georga von Giesche według projektów architektów E. i B. Zillmannów, Charlottenburg, wyd. trzecie, przetł. Bronisław Machnik, Katowice: Miejski Dom Kultury „Szopienice-Giszowiec”, 2006 r.
  16. a b c JoannaJ. Tofilska, Giszowiec. Monografia historyczna, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2016 r.
  17. Wojewoda Śląski: Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego nr 249 poz. 3819. dzienniki.slask.eu, 29.11.2010 r.

Oceń: Park Giszowiecki w Katowicach

Średnia ocena:5 Liczba ocen:14