Dom mieszkalny nauczyciela w Katowicach-Giszowcu

---

Historia

Budowa domu mieszkalnego nauczyciela w Katowicach-Giszowcu miała miejsce w latach, kiedy powstawało całe osiedle patronackie Giszowiec. Inicjatywa tej inwestycji zrodziła się z pomysłu ówczesnego dyrektora generalnego spółki Georg von Giesches Erben, Antona Uthemanna. Projekt domu zrealizowano dzięki architektom Georgowi i Emilowi Zillmannom z Charlottenburga, znajdującego się w pobliżu Berlina.

Dla urzędników osiedla, takich jak policjanci, sekretarze czy nauczyciele, przewidziane były oddzielne budynki, które różniły się od tych przeznaczonych dla robotników. Nowo powstałe domy charakteryzowały się bardziej reprezentacyjnym wyglądem i wyższym standardem, dlatego też były lokalizowane w bardziej prestiżowych miejscach, zwykle na skrzyżowaniach ulic.

W latach 1907-1909 zrealizowano budowę domu przeznaczonego dla nauczyciela szkoły, która mieściła się w pobliżu pobliskiej szkoły ludowej. Z myślą o samotnych nauczycielach zaprojektowano także mieszkania na piętrze kompleksu szkolnego, co miało na celu zapewnienie im wygody oraz bliskości do pracy.

W latach 60. XX wieku, z uwagi na rozwój przemysłowy w Giszowcu, w tym powstanie kopalni „Staszic”, zdecydowano o wyburzeniu zabytkowego osiedla. Na przełomie lat 60. i 70. XX wieku rozpoczęto wyburzanie, grożąc tym samym całemu kompleksowi. Konieczne były działania mające na celu ocalenie przynajmniej części tego unikatowego miejsca, gdzie przetrwała jedynie jedna trzecia oryginalnej struktury.

Budynek mieszkalny nauczyciela, doceniony za swoje walory historyczne, został wpisany do rejestru zabytków dnia 10 listopada 2001 roku. Zgodnie z informacjami z listopada 2020 roku, budynek nadal pełni funkcję mieszkalną oraz służy jako siedziba biura nieruchomości.

Architektura i otoczenie

Dom nauczyciela, zlokalizowany w Katowicach-Giszowcu, został zrealizowany w stylu łączącym cechy tradycyjnego wiejskiego domku z górnośląską chałupą. Elewacja, w jasnym kolorze, została starannie otynkowana na biało, co nadaje budynkowi wyjątkowy charakter. Dach urzędniczej części budynku, w tym również domu nauczyciela, wykończono ogniotrwałym gontem, co zapewnia mu dodatkową ochronę.

Obecnie konstrukcja charakteryzuje się czterospadowym drewnianym dachem pokrytym dachówką, a okna zdobią eleganckie okiennice. Do budynku przylegają różne pomieszczenia, w tym piwnica, komórki oraz strych, co wpływa na jego funkcjonalność.

Wysokość pomieszczeń na parterze sięga 3 metrów, a przy głównych przestrzeniach wykonano wykusze, co wprowadza do wnętrza większą przestronność. Duża sień została zaprojektowana, a przedsionek, pełniący rolę wiatrołapu, dzieli ją od drzwi wejściowych. Wnętrze ozdobione zostało skręconymi, drewnianymi schodami, które dodają uroku.

W pokojach mieszkalnych znaleźć można ogrzewanie oparte na piecach kaflowych pokrytych glazurą, co zapewnia komfort w czasie chłodniejszych dni. Ogród otaczający dom nauczyciela został zaplanowany w mniejszym wymiarze aniżeli w innych domach robotniczych, gdyż jego główną rolą jest pełnienie funkcji rekreacyjnych.

---

Oceń: Dom mieszkalny nauczyciela w Katowicach-Giszowcu

---