Katowice Załęże

---

Historia

Historia przystanku kolejowego w Katowicach Załężu sięga początków XIX wieku. Powstał on na linii kolejowej, która powstała z inicjatywy Towarzystwa Kolei Górnośląskiej, łączącej Wrocław z Mysłowicami. W 1835 roku rozpoczęto prace geodezyjne na odcinku Siemianowice – Roździeń – Bieruń Nowy, jednak zmiany w trasie były nieuniknione. Wskutek starań Franza Wincklera przeniesiono zarząd dóbr do Katowic, co wpłynęło na ostateczny przebieg linii. Oddawanie odcinków Wrocław – Mysłowice następowało stopniowo, a kluczowy odcinek Świętochłowice – Katowice – Mysłowice otwarto 3 października 1846 roku.

W 1859 roku w pobliżu przystanku powstała stacja towarowa Kattowitz Güterbahnhof, znana później jako Katowice Towarowa (nazwa ta obowiązuje od 1922 roku). Obecnie przystanek Katowice Załęże jest posterunkiem odgałęźnym, na którym spotykają się dwie linie kolejowe: 137 i 713. Z kolei sam przystanek osobowy został zbudowany w 1957 roku. W początkowych latach istnienia był nieużytkowany przez regularne rozkładowe pociągi, które zaczęły zatrzymywać się tam dopiero od 1966 roku.

W miarę upływu czasu stan techniczny przystanku oraz otaczającej go infrastruktury ulegał pogorszeniu. Dopiero 14 listopada 2014 roku, PKP Polskie Linie Kolejowe ogłosiły przetarg na rewitalizację linii kolejowej nr 137 Katowice – Chorzów Batory, w ramach którego zaplanowano całkowitą przebudowę obejmującą przystanek Katowice Załęże. Projekt przewidywał rozbiórkę starych elementów małej architektury, takich jak otwarta poczekalnia czy zlikwidowana kasa biletowa. Oprócz tego planowano nową nawierzchnię peronu, która miała ułatwić orientację osobom niewidomym.

Nawierzchnia peronu miała być z kostki betonowej, zastępując dotychczasowe płyty betonowe, a na peronach zaplanowane były nowe balustrady ze stali nierdzewnej oraz nowoczesne oświetlenie. Przewidywano również installation nowego systemu informacji podróżnych, który obejmowałby głośniki, zegary oraz elementy małej architektury, takie jak kosze na śmieci czy tablice informacyjne. Nowa wiata miała przyjąć formę stalowej konstrukcji z dachem dwuspadowym.

6 marca 2015 roku została podjęta decyzja o wyborze krakowskiej firmy ZUE do przeprowadzenia modernizacji przystanku. Prace budowlane zainaugurowano 8 kwietnia 2015 roku. Do końca lipca tego samego roku zrealizowano północną krawędź peronu oraz konstrukcję wiaty, która miała chronić pasażerów przed warunkami atmosferycznymi. W efekcie do października 2015 roku modernizacja przystanku była już na ukończeniu, a pozostające prace dotyczyły wykończenia oraz przełączenia oświetlenia. Całkowity remont zakończył się 30 listopada 2015 roku.

Infrastruktura

Przystanek osobowy Katowice Załęże charakteryzuje się dwukrawędziowym peronem, który jest peronem wyspowym. Jego wysokość wynosi 0,76 m, a długość osiąga 303 m, co zapewnia powierzchnię około 2 765 m². Peron wykończony jest nawierzchnią utwardzoną z kostki brukowej, co poprawia komfort użytkowania. Ponadto, jest częściowo zadaszony i posiada ławki, które umożliwiają podróżnym odpoczynek podczas oczekiwania na pociąg.

Do przystanku prowadzą dwa przejścia dla pieszych, jak również żelbetowe przejście podziemne, które umożliwia bezpieczne przejście pod torami z ulicy J. Pukowca. Wysokość tego przejścia wynosi 2,4 m, a jego długość to 11,56 m, co czyni je wygodnym i dostępnym punktem komunikacyjnym.

Warto zaznaczyć, że przystanek jest przyporządkowany do Zakładu Linii Kolejowych PKP Polskich Linii Kolejowych w Sosnowcu. Ma on charakter przelotowy, co oznacza, że korzystają z niego pociągi w ruchu przejezdnym. Trasa, która przez niego przebiega, to linia kolejowa nr 137 Katowice – Legnica, będąca fragmentem międzynarodowej linii kolejowej E30. Jest to 2. posterunek ruchu na odcinku wynoszącym 2,528 km.

W okolicy przystanku, przez stację Katowice Towarowa, przebiega także łącznica nr 713 Katowice – Chorzów Batory, co jeszcze bardziej zwiększa znaczenie tego punktu na kolejowej mapie regionu. Szczegółowe informacje dotyczące kilometrażu przystanku na linii kolejowej nr 137 można znaleźć w poniższej tabeli:

Numer	Nazwa przystanku	Odległość w km
		początkowa	osiowa	końcowa
137	Katowice – Legnica	2,378	2,528	2,678

Połączenia

Przystanek osobowy Katowice Załęże pełni istotną rolę w regionalnym systemie transportowym. W sezonie 2013/2014 odbywało się tu ponad 85 połączeń regionalnych, które były zarządzane przez Koleje Śląskie. W ciągu tego okresu można było korzystać z głównych tras prowadzących do takich miejscowości jak: Częstochowa, Gliwice (linia S1), a także Katowic (linie S1 oraz S8) oraz Lubliniec (linia S8).

Średni czas przejazdu dla poszczególnych kierunków w listopadzie 2014 roku wynosił: do Częstochowy – 1 godzina i 48 minut, do Gliwic – 30 minut, do Katowic – zaledwie 4 minuty, natomiast do Lublińca – 1 godzina i 52 minuty.

Warto dodać, że przed 2011 rokiem, usługi przewozów pasażerskich na tej trasie były realizowane przez firmę Przewozy Regionalne. Koleje Śląskie przejęły obsługę linii 1 października 2011 roku, która biegnie przez przystanek Gliwice – Katowice – Częstochowa. Natomiast 9 grudnia 2013 roku firma ta zaczęła obsługiwać połączenia w kierunku Tarnowskich Gór, które pierwotnie nie zatrzymywały się w Załężu. Zmiana ta nastąpiła dopiero w połowie 2013 roku, kiedy pociągi zaczęły regularnie stawać na tym przystanku.

Ruch pasażerski

W kontekście analizy ruchu pasażerskiego w Katowicach Załężu, istotne jest zrozumienie trendów oraz danych liczbowych obrazujących sytuację w tym rejonie.

Rok	Ilość pasażerów na dzień	Źródło
2017	150–199	–
2022	300–399	–

Te informacje przyczyniają się do lepszego zrozumienia, jak zmieniała się liczba pasażerów w różnych latach.

Powiązania komunikacyjne

Przystanek w Załężu wyróżnia się dogodnymi powiązaniami komunikacyjnymi, które są możliwe dzięki bliskiemu sąsiedztwu ulicy F. Bocheńskiego. Stanowi ona ważny węzeł drogowy, który łączy autostradę A4, Drogową Trasę Średnicową oraz drogę krajową nr 79. Warto również zaznaczyć, że w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępne są wygodne miejsca parkingowe.

Około 400 metrów na południe od przystanku znajduje się przystanek autobusowy transportu miejskiego o nazwie Załęże Bocheńskiego. Na tym przystanku zatrzymują się autobusy linii 70, które są realizowane na zlecenie ZTM. Według danych z listopada 2020 roku, w godzinach szczytowych na tej trasie zatrzymywały się 2 pary połączeń na godzinę.

Nieco dalej, około 700 metrów na północ, znajduje się przystanek tramwajowy Załęże Dwór. W listopadzie 2020 roku na tym przystanku obsługiwane były linie tramwajowe 7, 20 oraz 43, co znacząco wpływa na dostępność transportu publicznego w tej okolicy.

---

Oceń: Katowice Załęże

---