Sąd Okręgowy w Katowicach stanowi kluczowy element systemu wymiaru sprawiedliwości w Polsce.
Jego działalność odbywa się w dwóch lokalizacjach: pierwsza z nich znajduje się przy ul. Francuskiej 38, a druga przy ul. Andrzeja 16-18, co sprawia, że dostęp do sądu jest ułatwiony dla mieszkańców Katowic oraz innych zainteresowanych stron.
Status prawny
Władza sądownicza w Polsce, w tym Sąd Okręgowy w Katowicach, wykonuje funkcje wymiaru sprawiedliwości, co jest zdefiniowane w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Regulacje prawne dotyczące organizacji tego sądu wynikać powinny z takich aktów prawnych jak: Prawo o ustroju sądów powszechnych, Regulamin urzędowania sądów powszechnych oraz Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości, a także Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 grudnia 2012 roku.
Obszar działalności Sądu Okręgowego w Katowicach obejmuje szereg sądów rejonowych, w tym:
- Sąd Rejonowy Katowice-Wschód w Katowicach,
- Sąd Rejonowy Katowice-Zachód w Katowicach,
- Sąd Rejonowy w Bytomiu,
- Sąd Rejonowy w Chorzowie,
- Sąd Rejonowy w Mikołowie,
- Sąd Rejonowy w Mysłowicach,
- Sąd Rejonowy w Pszczynie,
- Sąd Rejonowy w Siemianowicach Śląskich,
- Sąd Rejonowy w Tychach.
Struktury organizacyjne
Sądy okręgowe funkcjonują w ramach szerokiej struktury sądów powszechnych, które mają za zadanie kierowanie wieloma rodzajami spraw. Obejmują one kwestie związane z prawem karnym, cywilnym, rodzinnym oraz opiekuńczym. Dodatkowo, rozstrzygają także sprawy dotyczące prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, które nie są przypisane do innych jednostek sądowych.
W przypadku Sądu Okręgowego w Katowicach, zorganizowano szereg specjalistycznych wydziałów, które są odpowiedzialne za różnorodne dziedziny prawa. Oto lista wydziałów funkcjonujących w tym sądzie:
- Wydział I Cywilny,
- Wydział II Cywilny,
- Wydział III Cywilny Odwoławczy,
- Wydział IV Cywilny Odwoławczy,
- Wydział V Karny,
- Wydział VI Karny Odwoławczy,
- Wydział VII Karny Odwoławczy,
- Wydział VIII Penitencjarny i Nadzoru nad Wykonywaniem Orzeczeń Karnych,
- Wydział X Pracy i Ubezpieczeń Społecznych,
- Wydział XI Pracy i Ubezpieczeń Społecznych,
- Wydział XIII Gospodarczy,
- Wydział XIV Gospodarczy,
- Wydział XV Wizytacyjny,
- Sekcja Skarg i Wniosków oraz Obrotu Prawnego z Zagranicą,
- Wydział XVI Karny,
- Wydział XVII Cywilny Rodzinny,
- Wydział XVIII Cywilny Rodzinny,
- Wydział XIX Gospodarczy Odwoławczy,
- Wydział XXI Karny,
- Wydział XXII Wykonawczy,
- Sekcja Wykonawcza ds. Windykacji Należności,
- Wydział XXIII Karny Odwoławczy,
- Wydział XXIV Własności Intelektualnej.
Siedziba
Stary budynek sądu
W 1889 roku, przy skrzyżowaniu ulicy Andrzeja oraz Mikołowskiej, zrealizowano projekt budowy gmachu dla Królewskiego Sądu Powiatowego. W późniejszych latach, historia tego miejsca wzbogaciła się o nowe elementy, kiedy w 1913 roku dobudowano dodatkowy budynek.
W 1997 roku ten wyjątkowy obiekt zyskał status zabytku, zostając wpisanym do rejestru ochrony zabytków byłego województwa katowickiego. Więcej informacji na temat tego gmachu można znaleźć w osobnym artykule: Gmach Sądu Okręgowego przy ulicy Andrzeja w Katowicach.
Nowy budynek sądu
W kontekście nowoczesnej architektury, Gmach Sądu Okręgowego przy ulicy Francuskiej w Katowicach powstał w wyniku zwycięstwa pracowni Archistudio Studniarek + Pilinkiewicz w konkursie architektonicznym zorganizowanym przez SARP o. Katowice w 2003 roku. Budowa rozpoczęła się w listopadzie 2004 roku, a po wielu staraniach i wysiłkach zakończyła w marcu 2009 roku.
Budynek charakteryzuje się wyniosłą architekturą, która harmonijnie wpisuje się w funkcje obiektu oraz jego estetykę, nawiązując do budynków władzy. Jego prostokątny kształt został wzbogacony wewnętrznymi dziedzińcami, które stwarzają przyjemne przestrzenie zieleni. Wejście główne, usytuowane od strony ul. Francuskiej, wyróżnia się dużym, wystającym portalem, a przed nim znajdują się majestatyczne schody.
Jednym z atrakcyjniejszych elementów zewnętrznych są kolumny, które wspierają występ dachowy. W szczególności, biorąc pod uwagę salę rozpraw, relief z nazwą instytucji spełnia znaczącą rolę w identyfikacji tego obiektu. Fasadę od strony ul. Damrota cechuje podobieństwo w kompozycji, mimo iż wysunięte elementy nadają jej drugorzędny charakter.
Wnętrze budynku jest funkcjonalne i nowoczesne, ponieważ zawiera aż 51 sal rozpraw oraz ponad 600 różnorodnych pomieszczeń, które rozmieszczone są na sześciu kondygnacjach. Dodatkowo, Gmach Sądu Okręgowego w Katowicach został nagrodzony w konkursie Najlepsza Przestrzeń Publiczna Województwa Śląskiego za rok 2010. Szczegóły dotyczące tego projektu budynku znajdziesz w artykule poświęconym Gmachowi Sądu Okręgowego przy ulicy Francuskiej w Katowicach.
Przypisy
- Dz.U. z 2024 r. poz. 867
- Dz.U. z 2023 r. poz. 217
- Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 19.06.2019 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej
- Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20.12.2012 r. w sprawie nadzoru administracyjnego nad działalnością administracyjną sądów powszechnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1166)
- Budynek Sądu Okręgowego – Najlepsza Przestrzeń Publiczna Województwa Śląskiego [online], npp.slaskie.pl [dostęp 31.10.2018 r.]
- NPP edycja 2010 – Najlepsza Przestrzeń Publiczna Województwa Śląskiego. npp.slaskie.pl. [dostęp 27.10.2018 r.]
- Sąd Okręgowy w Katowicach \ District Court in Katowice. architektura.muratorplus.pl. [dostęp 02.11.2010 r.]
- Podległe sądy rejonowe
- Wydziały
- Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483
Pozostałe obiekty w kategorii "Instytucje i organizacje rządowe":
Gmach Sądu Apelacyjnego przy alei Korfantego w Katowicach | Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach | Ratusz gminy Załęże | Komenda Wojewódzka Policji w Katowicach | Sąd Apelacyjny w Katowicach | Ratusz gminy Bogucice | Zespół Wojewódzkich Przychodni Specjalistycznych w Katowicach | Katowice – Miasto Ogrodów | Centrum Kultury Islamu w Katowicach | Gmach Sądu Okręgowego przy ulicy Andrzeja w Katowicach | Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach | Ratusz gminy Janów | Śląska Izba Lekarska | Komenda Miejska Policji w Katowicach | Śląska Izba Aptekarska | Nadleśnictwo Katowice | Ratusz gminy Ligota | Ratusz w Szopienicach | Oddział Hematologii i Transplantacji Szpiku Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach | Gmach Sądu Rejonowego przy placu Wolności 10 w KatowicachOceń: Sąd Okręgowy w Katowicach