Lutz Besch to postać, która pozostawiła znaczący ślad w dziedzinie kultury i mediów. Urodził się 9 marca 1918 roku w Katowicach, a jego życie zakończyło się 9 sierpnia 2000 roku w Wagrain.
Był niemieckim pisarzem, a także utalentowanym scenarzystą i radiowcem. W swojej karierze pełnił również rolę reżysera, co świadczy o wszechstronności jego talentów i zaangażowania w różnorodne aspekty artystyczne.
Życiorys
Lutz Besch, urodzony w rodzinie z Prus Wschodnich, gdzie jego ojciec był lekarzem laryngologiem, swoje pierwsze lata edukacji spędził w szkole ludowej oraz gimnazjum w Katowicach. Rodzina zamieszkiwała przy Friedrichstrasse 10, zanim w 1931 roku przenieśli się do Niemiec.
Pierwszym krokiem w jego karierze było ukończenie matury w gimnazjum w Nauen, położonym niedaleko Berlina, gdzie uczęszczał na lekcje wiolonczeli pod okiem Hermanna Diemera. Z pasją kontynuował naukę na studiach w Berlinie w Wyższej Szkole Muzyki Kościelnej i Szkolnej (Hochschule f. Kirche- und Schulmusik in Berlin).
W wyniku wydarzeń II wojny światowej, Besch został poważnie ranny w 1940 roku podczas kampanii francuskiej. Po długotrwałym procesie rekonwalescencji, wrócił do studiowania teatrologii, muzykologii oraz germanistyki na Uniwersytecie w Jenie, zdobywając tytuł doktora w 1944 roku na podstawie pracy poświęconej twórczości szwedzkiego pisarza i dramaturga Hjalmara Bergmanna.
Po studiach przez dwa lata pełnił funkcję asystenta na uniwersytecie, a następnie rozpoczął pracę jako aktor, doradca dramaturgiczny oraz reżyser w Erfurcie i Bremie. W 1951 roku dołączył do zespołu Radio Bremen, gdzie zyskał szacunek i przyjaźń austriackiego pisarza Karla Heinricha Waggerla. W latach 1960-1961 był dyrektorem działu, a później, od 1961 do 1966 roku, pełnił funkcję zastępcy dyrektora programowego Radia Bremen.
W tym samym okresie, od 1964 roku, był także członkiem Komisji Historycznej ARD, a do sierpnia 1967 roku kierował redakcją kultury w tej stacji telewizyjnej. Po 1968 roku osiedlił się w Wagrain, w salzburskim Pongau, gdzie nawiązał bliską relację z Waggerlem. Z okazji swoich 70. urodzin, 10 grudnia 1967 roku, opublikował broszurę zatytułowaną „Heinrich Waggerl – genauer betrachtet” (Heinrich Waggerl – spojrzenie z bliska). Po śmierci Waggerla, trzy lata później, zajął się jego spuścizną literacką.
Lutz Besch aktywnie uczestniczył w życiu kulturalnym i był członkiem kilku towarzystw, w tym Wangener Kreis oraz Fundacji Kulturwerk Schlesien, a także Engadiner Kollegium i P.E.N. w Austrii.
Działalność literacka
Lutz Besch jako twórca literacki koncentrował się na narracyjnej formie, co można zaobserwować od jego debiutanckiego tomiku „Immer nach Hause” aż po wykonanie zbioru 52 opowiadań z 1986 roku, noszącego tytuł „Augenblicke”. W swoich dziełach pisał o Górnym Śląsku, którego znajomość sięgała czasów jego dzieciństwa, jak również tradycji przekazywanych w rodzinie.
Jego twórczość jest niezwykle zróżnicowana i obejmuje rozmaite formy artystyczne, w tym sztuki teatralne stworzony w latach 1951–1958, piętnaście książek wydanych między 1955 a 1986 rokiem, słuchowiska, reportaże oraz opowiadania radiowe, a także portrety i dokumentacje telewizyjne. Działalność Bescha obejmowała także wydawnictwo w obszarze literatury i historii muzyki.
W 1963 roku za swoją książkę „Die barmherzigen Pferde” otrzymał nagrodę Andreas–Gryphius–Preis Gildii Artystów w Esslingen. Ponadto, jego osiągnięcia literackie zostały dostrzeżone, co zaowocowało przyznaniem mu Nagrody Eichendorffa.
Przypisy
- Lutz Besch Kulturstiftung [online] [dostęp 10.05.2024 r.]
- LutzL. Besch LutzL., RudolfR. Bayr RudolfR., K. H. Waggerl genauer betrachtet, Residenz Verlag, 1967 [dostęp 10.05.2024 r.]
- Stiftung Kulturwerk Schlesien – Fundacja dla kultury Śląska – Kulturní nadace Slezsko [online] [dostęp 10.05.2024 r.]
- LutzL. Besch LutzL., Immer nach Hause. Der Chronik Vetköpings nacherzählt, Zurich: Arche, 1963
- LutzL. Besch LutzL., Augenblicke: Kalendergeschichten von Abenteuer bis Zukunft, Würzburg: Bergstadtverl, 1986, ISBN 978-3-87057-116-0 [dostęp 10.05.2024 r.]
- Monika RedM.R. Masarczyk Monika RedM.R., Oberschlesische Stimme, 2012, nr 11 (258), Ratibor; Racibórz: Deutscher Freundschaftskreisim Bezirk Schlesien, 2012, s. 3 [dostęp 10.05.2024 r.]
- LutzL. Besch LutzL., Abschied vom paradies: zur biographie eines dorfes, Bergstadtverlag Wilhelm Gottlieb Korn, 1990 [dostęp 10.05.2024 r.]
- Lutz Besch | Writer [online], IMDb [dostęp 10.05.2024 r.]
- LutzL. Besch LutzL., Die barmherzigen Pferde: Erzählung, Zürich: Die Arche, 1962
- ZbigniewZ. Kadłubek ZbigniewZ., AleksandraA. Kunce AleksandraA., Myśleć Śląsk. Wybór esejów, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2007, s. 46
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Elżbieta Grodzka-Łopuszyńska | Bożena Miller-Małecka | Paweł Berger | Jacek Masłowski | Willy Fritsch | Alexander Czerski | Zygmunt Apostoł | Bernadeta Prandzioch | Dagmara Jack | Sławomir Idziak | Aleksander Mrożek | Piotr Miciński | Michał Piela | Jerzy Grunwald | Marek Kamieński | Katarzyna Haras | Hanna Polak | Ireneusz Dudek | Józef Klimanek | Mikołaj GóreckiOceń: Lutz Besch