Jan Janowski, znany również pod pseudonimami Jana lub Junou, to postać, która zapisała się na kartach polskiej kultury muzycznej. Urodził się 12 sierpnia 1950 roku w Katowicach, a jego życie zakończyło się tragicznie 2 kwietnia 1996 roku.
Był wszechstronnym artystą, który zasłynął jako muzyk bluesowy, kompozytor, autor tekstów, a także plastyk oraz konserwator zabytków. Jego różnorodne talenty i pasja do sztuki przyczyniły się do wzbogacenia polskiej sceny kulturalnej w wielu aspektach.
Życiorys
Jan Janowski ma swoje korzenie w bluesowym środowisku Śląska. Jego muzyczna przygoda rozpoczęła się na przełomie lat 60. i 70., kiedy to wstąpił do amatorskiego zespołu Riff Blues Band, który powstał przy Liceum Plastycznym w Katowicach. W tym okresie zespół był silnie inspirowany dziełami Johna Mayalla.
W 1972 roku, będąc studentem WSP UMK w Toruniu, Janowski założył swój pierwszy zespół, Junou Blues Band, który tworzyli: Jan Janowski (śpiew, harmonijka ustna, grzebień), Mirosław Czerniawski (gitara), Adam Pawłowski (gitara basowa) oraz Janusz Domański (perkusja). Grupa wystąpiła na festiwalu Jazz nad Odrą ’72 we Wrocławiu. Po rozwiązaniu zespołu, powstała kolejna wersja Junou Blues Band, w skład której weszli głównie studenci UMK: Jan Janowski (śpiew, harmonijka ustna), Janusz Popławski (gitara basowa), Zbigniew Antczak (gitara) i Jan Lutkiewicz – „Lucek” (perkusja). Ten skład działał w latach 1973-1975. Po 1975 roku Janowski zaczął występować solowo, łącząc muzykę z formami parateatralnymi.
W październiku 1977 roku wraz z Ireneuszem Dudkiem (śpiew, harmonijka ustna, skrzypce) założył duet Irjan. Wiosną 1978 roku do zespołu dołączył basista Andrzej Nowicki, a obowiązki managera pełnił Krzysztof Wodniczak, poznaniak i dziennikarz. Zespół koncertował na licznych festiwalach i w klubach studenckich w całym kraju, biorąc udział w takich wydarzeniach, jak Pop Session, Folk – Blues Meeting, czy Jesień z Bluesem. Grupa miała również zaszczyt poprzedzać występy zespołów Mungo Jerry oraz The Rubettes. Dla tego zespołu Janowski skomponował m.in. utwory: Maleńka posłuchaj (słowa M. Zembatego), Wiatr się na jesionie wietrzy (słowa J. Harasymowicza) i Dokąd niosą mnie moje nogi.
We wrześniu 1979 roku Janowski opuścił Irjan, a następnie grał w duetach z gitarzystą Andrzejem Urnym, skrzypkiem Jakubem Świderskim oraz flecistą Ryszardem Wójtowiczem. Wkrótce później, w trio ze Świderskim i Wójtowiczem, wystąpił podczas V Jazzu w Kocyndrze ’80. Rok później wystąpił pod szyldem Jan Janowski All Stars Band, który tworzyli: Jacek Gazda (gitara basowa), R. Wójtowicz (flet, fortepian) oraz Krystian Kimel (perkusja). Repertuar zespołu oparty był w dużej mierze na autorskich kompozycjach Janowskiego, a każdy koncert kończył się utworem Mayalla, pt. Room To Move.
W lutym 1982 roku Janowski oraz Marek „Blupo” Putowski (śpiew, gitara) założyli duet Junou-Blupo, w którym towarzyszył im Jan Borkowski (instrumenty perkusyjne). 6 stycznia 1984 roku wystąpił jako solista z mini-recitalem w telewizyjnym programie Muzyczne Forum Ireneusza Dudka, wykonując m.in. utwory: Junou Blues, Ostatnia stówa oraz Gdy przyjdzie bomba. Janowski brał również udział w Campingu Muzycznym w Brodnicy oraz występował na Rawie Blues w Katowicach i Rockowisku w Łodzi. W koncertach wykorzystywał teksty takie jak: Macieja Zembatego, Marka Putowskiego oraz wielu innych autorów i poetów.
Jak wskazuje Encyklopedia Muzyki Popularnej autorstwa Marka Jakubowskiego i Mariusza Szalbierza, Jan Janowski jest autorem aż 56 kompozycji. Jego najbardziej znana piosenka, Dokąd niosą mnie moje nogi, znalazła się na składance Antologia Polskiego Bluesa cz. 2 (2009). W 1988 roku radomski artysta plastyk Janusz Popławski, kiedyś członek Junou Blues Bandu, zarejestrował jam session z Janowskim.
W latach 90. XX wieku Janowski sporadycznie występował, m.in. na Toruń Blues Meeting ’90, jednak większość jego czasu była poświęcona renowacji zabytków. Jako konserwator, spędził kilka lat na Węgrzech, gdzie odrestaurował dzieło Przybycie Węgrów autorstwa Árpáda Feszty’ego. W tym okresie stworzył prace figuratywne, takie jak Autoportret i Portret żony, które prezentował w Szegedzie. Po powrocie do kraju wziął udział w kolejnej edycji Toruń Blues Meeting (11.1995) oraz wystąpił w wiosennej odsłonie katowickiej Tele 3 (1996).
Jan Janowski zmarł nagle, 2 kwietnia 1996 roku. W czerwcu tego samego roku, w Galerii Obok Teatru Małego w Tychach, zorganizowano pośmiertną wystawę jego rysunków, grafiki i pasteli. Wydarzeniu towarzyszyła debiutancka prezentacja jego bratanka, Zbigniewa Janowskiego, który wykonał repertuar swojego stryja.
Dyskografia
Kompilacje
W dorobku artystycznym Jana Janowskiego znajduje się interesująca kolekcja wydania, która z pewnością zasługuje na uwagę. Wśród kompilacji dostępnych na rynku, szczególnie wyróżnia się jedna pozycja.
– Antologia Polskiego Bluesa, cz. 2 (4evermusic, 2009),
Przypisy
- a b Various – Antologia Polskiego Bluesa Cz. 2. discogs.com. [dostęp 01.02.2018 r.]
- Zdzisław Bykowski: 1979 – pierwszy lubański Muzyczny Camping (cz. 1). zl.lubań24.pl, 22.02.2012 r. [dostęp 01.01.2018 r.]
- Marek Jakubowski: 33 Jesień z Bluesem. jesienzbluesem.pl. [dostęp 01.02.2018 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Artur Tajber | Jacek Gazda | Aleksandra Adamska | Stefan Płaza | Damian Kocur | Jerzy Kawalec | Krystian Wilczek | Henryk Bereska | Waldemar Świerzy | Barbara Gawdzik-Brzozowska | Kornel Wilczek | Czesław Momatiuk | Natalia Kruszyna | Beata Mendrek-Mikulska | Magdalena Daniel | Lech Majewski (reżyser) | Abradab | Bartosz Gelner | Agnieszka Odorowicz | Bogumił KobielaOceń: Jan Janowski (artysta)