Lech Majewski (reżyser)

---

Życiorys

Lech Majewski, znany polski reżyser, wykazał się talentem jeszcze podczas studiów, realizując etiudy filmowe „Bisowanie” oraz „Grand Hotel” w 1975 roku, które przyniosły mu Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Szkół Filmowych. Jego dyplomem była nowela „Zwiastowanie”, będąca częścią fabularnego filmu zatytułowanego „Zapowiedź ciszy”. W 1980 roku zadebiutował jako reżyser pełnometrażowy, tworząc film „Rycerz”, który zdobył uznanie zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i w USA.

W 1981 roku artysta został zaproszony do Cambridge, gdzie pozostał w Anglii. W 1982 roku stał się reżyserem adaptacji Odysei Homera, która miała miejsce na Tamizie. Owa inscenizacja została z entuzjazmem przyjęta przez krytyków i publiczność; „Times” określił ją mianem „potężnego teatru”. Na prezentację plenerowej Odysei zwrócił uwagę Michael Hausman, producent znany z pracy nad „Amadeuszem” Miloša Formana. Dzięki temu Majewski zyskał szansę na swoje przedsięwzięcie w Stanach Zjednoczonych, gdzie zrealizował film „Lot świerkowej gęsi”, bazujący na motywach jego debiutanckiej powieści „Kasztanaja”.

Rok 1986 to czas, kiedy reżyser przeniósł się do Rio de Janeiro, aby współpracować nad scenariuszem z Ronaldem Biggsem, odpowiedzialnym za słynny napad stulecia. Więzień Rio został ukończony w 1988 roku i zrealizowany w Pinewood Studios w Londynie; w filmie zagrali m.in. Florinda Bolkan, Peter Firth oraz Breno Mello, znany z roli w „Czarnym Orfeuszu”. W 1990 roku Majewski przeniósł się do Hollywood, gdzie współpracował ze studiem Davida Lyncha, realizując „Ewangelię według Harry’ego”, według swojego własnego scenariusza, która rozpoczęła karierę Viggo Mortensena, późniejszego odtwórcy Aragorna w trylogii „Władca Pierścieni”.

W 1993 roku Majewski zajął się również operą, reżyserując polską prapremierę „Króla Ubu” Krzysztofa Pendereckiego w Teatrze Wielkim w Łodzi. Spektakl zdobył Złotą Maskę za najlepszy spektakl sezonu, oraz Złotego Orfeusza Warszawskiej Jesieni w 1994 roku. Jego inscenizacja „The Black Rider” w Heilbronn została uhonorowana nagrodą Kilianpreis za najlepszą reżyserię w sezonie 1994/95. Krytyka w Niemczech opisała ten spektakl jako stworzony z „mistrzowską wirtuozerią”, a jego obrazy miały „hipnotyczny nastrój” oraz „porywały jak jazda w otchłań”.

W 1995 roku w Nowym Jorku współprodukował film „Basquiat – Taniec ze śmiercią”, oparty na swoim własnym pomyśle, w którym zagrali znani aktorzy, w tym Benicio del Toro, Willem Dafoe oraz David Bowie jako Andy Warhol. Tego samego roku Teatr Wielki w Warszawie zainaugurował sezon jego inscenizacją „Carmen”, uznaną przez francuskie pismo „Opera International” za spektakl o „niezwykłej potędze dramatycznego wyrazu”.

W 1996 roku Majewski po raz pierwszy wystąpił jako kompozytor, współpracując z Józefem Skrzekiem, pisząc muzykę i libretto do autobiograficznej opery „Pokój saren”, której prapremiera miała miejsce 31 marca w Operze Śląskiej w Bytomiu. Album na podwójnym CD, nagrany przez Wielką Orkiestrę Symfoniczną Polskiego Radia, został wydany przez PolyGram Records. Większość z tego dzieła została uznana przez Międzynarodowy Instytut Teatru za jedną z dwunastu najlepszych oper współczesnych lat 90., prezentując ją w Düsseldorfie w grudniu 1998 roku. „Pokój saren” otrzymał Złotą Maskę oraz stał się inspiracją dla videoartu o tej samej nazwie.

W styczniu 1997 roku Majewski zrealizował własną adaptację „Snu nocy letniej” Szekspira w Heilbronn. W 1998 roku wyprodukował albumy „Mistycy i wirtuozi”, skoncentrowane na muzyce współczesnej, w tym twórczości Henryka Mikołaja Góreckiego oraz Józefa Skrzeka. Tego samego roku odbył się eksperymentalny spektakl „Tramwaj” w Katowicach, który w 2002 roku został przeniesiony do Düsseldorfu.

W 1999 roku Majewski wyreżyserował film „Wojaczek”, który zdobył uznanie na wielu festiwalach filmowych, takich jak Rotterdam, Berlin czy Los Angeles, zyskując ponad 20 nagród, w tym Nagrodę Europejską w Strasburgu. Aktor nieprofesjonalny, Krzysztof Siwczyk, odtwórca głównej roli, otrzymał nominację Europejskiej Akademii Filmowej na Najlepszego Aktora Europejskiego obok Brunona Ganza i Richarda Harrisa.

W październiku 2001 roku odbyła się premiera filmu „Angelus”, dedykowanego Ireneuszowi Siwińskiemu, który współtworzył koncepcję i scenariusz filmu o okultystycznej gminie działającej w Katowicach w międzywojniu. Darryl Macdonald z Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Seattle określił ten film jako „nadzwyczaj piękny”. Wśród nagród warto wymienić Grand Prix Camerimage oraz nagrodę im. Felliniego.

W 2002 roku Majewski zrealizował „Carmen” w Litewskiej Operze Narodowej i otworzył sezon w Heilbronn „Operą za trzy grosze” Brechta. Jego kolejny film fabularny, „Ogród rozkoszy ziemskich” (2003), stanowił adaptację jego własnej powieści „Metafizyka” oraz zdobył Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Rzymie. W tym oto roku Majewski opublikował swoją powieść „Hipnotyzer” oraz stworzył zbiór wideoartów pt. „Divinities”.

Rok 2005 przyniósł dwie retrospektywy twórczości Majewskiego, w Buenos Aires oraz Londynie, gdzie jego filmy były pokazywane w Brytyjskiej Akademii Filmowej oraz Riverside Studios. W 2006 roku Muzeum Sztuki Współczesnej w Nowym Jorku zorganizowało indywidualną retrospektywę jego twórczości, której premierze towarzyszyła prezentacja „Krwi poety”, zestawienia 33 wideoartów, które – jak wspomniał kurator Laurence Kardish – podejmują trudne tematy współczesnych ludzkich przeżyć.

Ostatnia produkcja Majewskiego, „Dolina Bogów”, miała swoją premierę 21 sierpnia 2020 roku. W obsadzie filmu znajdują się znane postacie światowego kina, takie jak John Malkovich, Josh Hartnett oraz Bérénice Marlohe.

Nagody, odznaczenia i wyróżnienia

W 2012 roku Lech Majewski zyskał zaszczytne miano laureata Nagrody im. Lecha Kaczyńskiego, co stanowi powód do dumy w jego karierze artystycznej.

Rok później, w 2013, jego działalność filmowa została uhonorowana Złotą Sową Polonii, co świadczy o uznaniu jego twórczości w środowisku filmowym.

Kolejne wyróżnienie miało miejsce w 2014 roku, kiedy to odznaczono go Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, co potwierdza jego znaczenie dla kultury i sztuki w Polsce.

W 2017 roku, Lech Majewski został członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności, co dodatkowo podkreśla jego zaangażowanie w rozwój polskiej kultury i sztuki.

Twórczość

Filmografia

Lech Majewski, znany i szanowany reżyser, ma na swoim koncie wiele znaczących dzieł. Jego kariera filmowa obejmuje następujące tytuły:

• 1978: Zwiastowanie,
• 1980: Rycerz,
• 1986: Lot świerkowej gęsi,
• 1988: Więzień Rio,
• 1992: Ewangelia według Harry’ego,
• 1996: Basquiat – Taniec ze śmiercią,
• 1988: Pokój saren,
• 1999: Wojaczek,
• 2000: Angelus,
• 2004: Ogród rozkoszy ziemskich,
• 2007: Szklane usta,
• 2011: Młyn i krzyż,
• 2013: Onirica,
• 2019: Dolina Bogów,
• 2021: Brigitte Bardot cudowna,
• 2024: Jacek Malczewski / Lech Majewski.

Dyskografia

W obszarze muzycznym można wymienić Pokój saren piano, które powstało we współpracy z Józefem Skrzekiem.

Inne

W swoim dorobku artystycznym Majewski ma także szereg innych osiągnięć:

• Odyseja (reżyseria teatralna w Londynie),
• opera Król Ubu Pendereckiego (reżyseria w Teatrze Wielkim w Łodzi),
• opera Carmen Bizeta (reżyseria w Teatrze Wielkim w Warszawie),
• Basquiat. Taniec ze śmiercią (autorstwo noweli filmowej i współprodukcja).

Nagrody

Lech Majewski, znany polski reżyser, zdobył wiele prestiżowych nagród w swojej karierze, które świadczą o jego wyjątkowym talencie i wkładzie w przemysł filmowy.

• Orzeł
• 2002: Cztery nominacje za film Angelus, w tym w kategoriach: najlepszy film, reżyseria, scenariusz oraz scenografia,
• 2000: Trzy nominacje za film Wojaczek, obejmujące: najlepszy film, reżyseria oraz scenariusz.

W 2011 roku zdobył nagrodę na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni za dźwięk w filmie Młyn i krzyż, co ukazuje jego wszechstronność i umiejętności w różnych aspektach tworzenia filmowego.

---

Oceń: Lech Majewski (reżyser)

---