Waldemar Świerzy

---

Życiorys

Waldemar Świerzy, znany polski artysta, był synem Feliksa. W okresie od 1947 do 1952 roku kształcił się w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, na Wydziale Grafiki w Katowicach. Sztuki malarskiej uczył się pod okiem profesora Rafała Pomorskiego, natomiast grafiki pod kierunkiem Józefa Mroszczaka. Po ukończeniu studiów, artysta przeniósł się do Warszawy, gdzie podjął pracę w dziale graficznym Wydawnictwa Artystyczno-Graficznego, później znanym jako Krajowa Agencja Wydawnicza, a także z Centralą Wynajmu Filmów oraz wieloma teatrami i wydawnictwami książkowymi. Od 1965 roku związał się z Państwową Wyższą Szkołą Sztuk Plastycznych w Poznaniu, gdzie pełnił funkcję kierownika Pracowni Grafiki Projektowej. W 1987 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego, a w 1994 roku objął pracownię plakatu na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych.

W latach 70. XX wieku poświęcił szczególną uwagę podróżom, które miały na celu propagowanie wiedzy na temat plakatu. W 1970 roku prowadził wykłady dla grafików w Hawanie, a w latach 1979–1980 wykładał na Uniwersytecie w Meksyku. Był także aktywny w Hochschule der Kunste w Berlinie Zachodnim od 1985 do 1986 roku, a w latach 1989–1990 w Kassel. Od 1966 roku był członkiem AGI (Alliance Graphique International).

Świerzy zyskał uznanie jako artysta współpracujący z miesięcznikiem „Ty i Ja”. Jego specjalnością stały się plakaty o tematyce kulturalnej, obejmujące sztuki teatralne, filmy, cyrk, a także projekty o wymowie społecznej oraz promujące sport. Jest autorem ponad 1500 plakatów, a jego dorobek obejmuje również znaczki pocztowe, ilustracje do książek, wizualizacje okładek książkowych (około 400), płyt oraz czasopism. Jego prace można podziwiać m.in. w Museum of Modern Art (MoMA) w Nowym Jorku, Stedelijk Museum w Amsterdamie, Staatliche Musseen i Kunstbiblothek w Berlinie, Ermitażu w Petersburgu, Institute of Contemporary Art w Londynie, a także w Muzeum Narodowym w Poznaniu i Muzeum Plakatu w Wilanowie.

W latach 2003–2013 artysta zrealizował cykl 49 portretów polskich monarchów, które tworzyły tzw. Nowy poczet władców Polski, przedstawiający królów i książąt od Mieszka I do Stanisława Augusta Poniatowskiego. Ostatni portret wykonał zaledwie na kilka dni przed swoją śmiercią.

W trakcie swojej kariery otrzymał szereg nagród za swoje osiągnięcia artystyczne. W 1959 roku zdobył Grand Prix im. Toulouse-Lautreca na 1. Międzynarodowej Wystawie Plakatu Filmowego w Wersalu za plakat „Czerwona Oberża”, a w 1962 roku na tej samej wystawie otrzymał III nagrodę za plakat „Dwa piętra szczęścia”. W 1970 roku uhonorowano go I nagrodą Prix 10. Biennale de São Paulo. W 1975 i 1985 roku zdobył I nagrodę na Konkursie Plakatów Filmowych organizowanym przez tygodnik „Hollywood Reporter” w Los Angeles za plakaty „Ziemia obiecana” i „Psy wojny”. W 1997 roku doczekał się tytułu doktora honoris causa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

W 2010 roku był członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego w przedterminowych wyborach prezydenckich. Zmarł w Warszawie, a jego ostatnie miejsce spoczynku mieści się w Alei Zasłużonych na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera FIV-tuje-12).

W kulturze

Waldemar Świerzy to postać, która zyskała uznanie jako bohater odcinka jednego z filmów dokumentalnych, poświęconych polskim twórcom sztuki plakatu. Odcinek, noszący tytuł Polnische Plakat Kunst. Waldemar Świerzy, został wyprodukowany w 2008 roku przez Roberta Lausa.

Dokument ten stanowi pierwszą część cyklu, który dotyka istoty zjawiska zwanego polską szkołą plakatu. W filmie ukazano nie tylko talent Świerzego, ale także jego twórczy proces, szczególnie w kontekście pracy nad plakatem do sztuki teatralnej Nanghar Khal.

Ordery i odznaczenia

W dorobku artystycznym Waldemara Świerzy znajdują się liczne nagrody i odznaczenia, które potwierdzają jego wkład w kulturę i sztukę. Wśród nich warto wymienić:

• złoty Krzyż Zasługi (22 lipca 1955),
• złoty medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (14 listopada 2006).

---

Oceń: Waldemar Świerzy

---