Henryk Bereska


Henryk Bereska (ur. 17 maja 1926 w Szopienicach, zm. 11 września 2005 w Berlinie) był wybitnym tłumaczem polskiej literatury na język niemiecki oraz utalentowanym poetą.

Wychowany w rodzinie robotniczej na Śląsku, Bereska przyszedł na świat w Szopienicach, które obecnie stanowią jedną z dzielnic Katowic. Swoją drogę życiową rozpoczął jako polski harcerz, a w 1939 roku, w obliczu II wojny światowej, zaczęły się jego trudności. W 1944 roku trafił do Luftwaffe, a po wojnie znalazł się w niewoli amerykańskiej. Nie zgodziwszy się na współpracę z bezpieką, postanowił uciec z Polski przez zieloną granicę, docierając do Niemiec, gdzie rozpoczął pracę jako niewykwalifikowany robotnik rolny.

Kiedy powstała NRD, Bereska osiedlił się w Berlinie Wschodnim. Dostosowując swoje życie do nowej rzeczywistości, ukończył maturę, a następnie podjął studia z zakresu germanistyki i slawistyki na Uniwersytecie Humboldta. Jego kariera zawodowa nabrała tempa, gdy został redaktorem w wydawnictwie Aufbau-Verlag, gdzie pracował aż do 1955 roku. Jego mieszkanie w Berlinie miało okna wychodzące na Mur Berliński, co w połączeniu z tragicznymi wydarzeniami, które miały miejsce wokół, wpłynęło na jego życie i twórczość. Po zamurowaniu okien postanowił przenieść się w ustronne miejsce, do domku letniskowego w Kolbergu (gmina Heidesee na Łużycach Dolnych).

W Kolbergu Bereska poświęcił swój czas na tłumaczenie polskiej literatury, pisanie wierszy oraz tworzenie politycznych aforyzmów. W ciągu swojej kariery przełożył na język niemiecki ponad 200 książek, wśród których znalazły się dzieła zarówno klasyków, jak i współczesnych autorów. W tej grupie znajdują się wybitne postaci, takie jak: Jan Kochanowski, Jarosław Iwaszkiewicz, Jerzy Andrzejewski, Stanisław Wyspiański, Cyprian Kamil Norwid czy Tadeusz Różewicz. Co ciekawe, jego tłumaczenia były wykonywane ręcznie, a jego żona, Gilda, przepisywała je na maszynie.

W uznaniu jego zasług, 10 marca 2002 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego, a w maju 2005 roku został laureatem pierwszej edycji nagrody Transatlantyk, przyznanej przez Instytut Książki.

Przypisy

  1. Transatlantyk dla Henryka Bereski, wyróżnienie dla Stanisława Barańczaka / Wydarzenia / Instytut Książki [online], instytutksiazki.pl, 13.05.2005 r. [dostęp 06.03.2016 r.]
  2. Według innych źródeł 17 czerwca, np. Feliks Netz, Ćwiczenia z wygnania, Instytut Mikołowski 2008, ISBN 978-33-60949-36-8, s. 231.

Oceń: Henryk Bereska

Średnia ocena:4.83 Liczba ocen:6