Jerzy Janusz „Kawa” Kawalec, urodzony 14 maja 1954 roku w Katowicach, a zmarły 9 września 2003 roku w Chorzowie, był uznawany za wybitnego muzyka i jednego z najlepszych polskich basistów rockowych. Jego kariera muzyczna obejmowała nagranie ponad 30 płyt, co znakomicie podkreśla jego wpływ na polski rynek muzyczny.
W ciągu swojej kariery Kawalec współpracował z wieloma uznawanymi artystami, w tym z Tomaszem Stańko, Wojciechem Waglewskim, Martyną Jakubowicz, Zbigniewem Hołdysem oraz zespołami takimi jak Apogeum, Bezdomne Psy, Czarne Komety z Południa, DDD, Irek Dudek Symphonic Blues oraz Cree.
Te niezwykle interesujące kolaboracje pokazują jego różnorodność i artystyczną elastyczność, co czyni go istotną postacią w polskiej scenie muzycznej.
Początki
Jerzy Kawalec, znany przyjaciołom jako „Kawa”, rozpoczął swoją przygodę z muzyką już w czasach szkolnych. W 1969 roku założył swój pierwszy zespół, co zapoczątkowało jego karierę artystyczną. Pierwsze znaczące osiągnięcia przypadają na rok 1973, kiedy to powstaje grupa Apogeum, w której Jerzy Kawalec współpracował z Janem „Kyksem” Skrzekiem, Leszkiem Winderem oraz Michałem Giercuszkiewiczem.
W sierpniu 1975 roku rozpoczęła swoją działalność grupa Krzak, która jest najbardziej rozpoznawalna wśród zespołów związanych z „Kawą”. To właśnie w tym zespole muzyk poświęcił znaczną część swojej kariery, co przyczyniło się do jego dalszego rozwoju artystycznego.
Krzak
Jerzy Kawalec przez znaczną część swojej artystycznej drogi był mocno związany z zespołem Krzak. Ta formacja, znana głównie z nagrywania utworów instrumentalnych, charakteryzowała się wyjątkowym brzmieniem i talentem swoich członków. W skład grupy wchodzili czterej utalentowani muzycy: Jan Błędowski grający na skrzypcach, Leszek Winder na gitarze, Andrzej Ryszka przy perkusji oraz oczywiście Jerzy Kawalec, który był częścią zespołu od czerwca 1975 roku do września 2003 roku.
Krzak zyskał uznanie nie tylko dzięki swoim utworom, ale także poprzez współpracę z wieloma znaczącymi postaciami z śląskiej sceny muzycznej. Do grona artystów, którzy łączą swoje siły z Krzakiem, należy zaliczyć Apostolisa „Lakisa” Antymosa, Irka Dudka, Michała „Giera” Giercuszkiewicza, Wojciecha Karolak, Rafała Rękosiewicza, Ryszarda Riedela, Mirosława Rzepę, Ryszarda „Skibę” Skibińskiego, a także braci Józefa i Jana „Kyksa” Skrzeków oraz Jorgosa Skoliasa i Andrzeja Urnego.
Grupa stała się unikalnym zjawiskiem na muzycznej mapie lat 80., mimo tego, że swoją twórczość opierała na utworach instrumentalnych, co w tym okresie było dość nietypowe. Ich albumy osiągały znaczące sukcesy na rynku, zdobywając Złote Płyty w czasach, gdy wyróżnienie to przyznawano za sprzedaż wynoszącą aż 160 tysięcy egzemplarzy. Muzycy z Krzaka oraz ich goście regularnie występowali w chorzowskim klubie „Leśniczówka”, gdzie mieli okazję zaprezentować swoje umiejętności szerszej publiczności.
Własne inicjatywy
Od 1980 roku Kawa aktywnie współpracował z Domem Pracy Twórczej Śląskich Artystów Muzyków „Leśniczówka”, gdzie zrealizował liczne występy oraz nawiązał długotrwałe przyjaźnie. Działalność w tym miejscu przyniosła mu wiele radości i wspomnień, które kształtowały jego karierę artystyczną. W marcu 2000 roku Jerzy Kawalec podjął decyzję o założeniu zespołu Drums Band, w którego skład wchodził Filip Danielak na perkusji, Tomasz Lesi na gitarze oraz Rafał Rękosiewicz grający na instrumentach klawiszowych typu Hammond.
Równocześnie, Kawa miał okazję występować z grupą Chuligani, obok takich muzyków jak Andrzej Urny (gitara), Andrzej Ryszka (perkusja) oraz Ryszard Sygitowicz, który także grał na gitarze. Ostatni zespół, z którym współpracował, to tyskie Cree, co stanowiło ważny moment w jego muzycznej przygodzie.
Dla Kawy
Jerzy Kawalec zmarł w 2003 roku, po długotrwałej walce z nowotworem złośliwym krtani. Po sobie zostawił czwórkę dzieci, które musiały zmierzyć się z ogromną stratą. W celu upamiętnienia artysty oraz wsparcia jego rodziny, zaledwie dwa miesiące po jego odejściu, Śląskie Stowarzyszenie Artystów i Twórców „SAT” zrealizowało projekt płytowy zatytułowany Dla Kawy. Całkowity dochód ze sprzedaży tej płyty został przekazany na Fundusz Wspierania Ludzi Sztuki im. Jerzego Kawalca.
Na płycie znajdują się obszerne fragmenty występu ‘All Stars Band’, który miał miejsce 21 września 2003 roku, w katowickim Spodku. Koncert ten zorganizowano z myślą o zbiórce funduszy na leczenie Jerzego Kawalca, jednak artysta zmarł tylko dwa tygodnie przed planowanym wydarzeniem. Mimo tej tragicznej sytuacji, koncert nie został odwołany. Jego prowadzeniem zajęli się znani dziennikarze i prezentatorzy: Wojciech Mann oraz Darek Maciborek.
Wystąpili na nim m.in. zespoły takie jak TSA, Perfect oraz Oddział Zamknięty. W skład ‘All Stars Band’ weszli znakomici muzycy, w tym: Jan Błędowski, Filip Danielak, Irek Dudek, Bronisław Duży, Michał Giercuszkiewicz, Krzysztof Głuch, Monika Krawczyk, Marek Raduli, Rafał Rękosiewicz, Andrzej Rusek, Mirosław Rzepa, Jorgos Skolias, Jan „Kyks” Skrzek, Józek Skrzek, Krzysztof Ścierański, Ewa Uryga, Leszek Winder oraz Roman „Pazur” Wojciechowski.
Koncert ten był nie tylko hołdem dla Kawalca, ale również pewnym symbolem solidarności środowiska artystycznego w trudnych chwilach. Przyczynił się do wsparcia wielu twórców, którzy również potrzebują pomocy.
Dyskografia
„Współpraca z zespołem Krzak jest bogata i różnorodna, obejmująca wiele utworów, które zdobyły serca fanów muzyki w Polsce oraz poza jej granicami. Poniżej przedstawiam listę znaczących wydawnictw, w które zaangażowany był Jerzy Kawalec.
- 1979 – Muzyka Młodej Generacji – różne nazwiska artystów, w tym Krzak, prezentujący utwory 1–4: „Skałki”, „Iluzyt”, „Maszynka”, „Cocker Rock”; wydanie MC Wifon NK-516,
- 1980 – „Przewrotna samba” / „Dla Fredka”; single SP Tonpress KAW S-367,
- 1980 – „Funky 608D” / „Kołysanka dla Maciusia”; single SP Tonpress KAW S-367,
- 1980 – „Czakuś” / „Maszkaron”; single SP Tonpress KAW S-187,
- 1981 – „Ściepka” / „Drzewo oliwne” oraz Kansas – „Down the Road” / „Kawa Blues”; EP Tonpress KAW N-62,
- 1981 – Blues Rock Band; album LP Pronit SX 1912,
- 1983 – Paczka; album LP Pronit SX 2148,
- 1983 – Krzak’i; album LP Tonpress SX-T 24,
- 1987 – Ostatni koncert z Ryszardem Skibińskim, Krzak i inni; album LP Polskie Nagrania Muza SX 2538,
- 1992 – No 5 Live; CD Silton 003,
- 2002 – Live in Waltrop; CD, edycja limitowana,
- 2002 – Blues Rock Band; CD Polskie Radio/Universal 064 334-2 (reedycja LP z 1981 z bonusami, wydanie z serii „Niepokonani”),
- 2005 – Live in Waltrop; CD Metal Mind MMP CD 0345 (reedycja),
- 2005 – Paczka +2; CD Metal Mind MMP CD 0355 (reedycja z dodatkowymi utworami),
- 2005 – No 5 Live; CD Metal Mind MMP CD 0367 (reedycja),
- 2005 – Krzak’i; CD Metal Mind MMP CD 0368 (reedycja),
- 2005 – Blues Rock Band; CD Metal Mind MMP CD 0376 (reedycja LP z 1981 z innymi bonusami niż w 2002),
- 2006 – Ostatni koncert z Ryszardem Skibińskim, Krzak i goście; CD Metal Mind MMP CD 0378 (reedycja LP z 1987 z nowymi i dodatkowymi utworami),
- 2006 – Radio Koncert; CD Metal Mind MMP CD0377,
- 2006 – Pamięci Skiby Jarocin 1983 – Krzak i inni; zapis koncertu z Jarocina; CD Metal Mind MMP CD 0499.
Warto również zwrócić uwagę na inne projekty, w które Jerzy Kawalec był zaangażowany. Jego wkład w różnorodne materiały nagraniowe był nieoceniony:
- 1984 – I Ching – obecność w utworach „Człowiek mafii” oraz „I Ching”,
- 1985 – Leszek Winder – Blues Forever; LP Polskie Nagrania SX 2251 oraz edycja CD-R z 2000 z wybranymi utworami,
- 1988 – Bezdomne Psy – Bezdomne psy; LP Polskie Nagrania Muza SX 2562,
- 1989 – Jan „Kyks” Skrzek oraz Bezdomne Psy – Kyksówka blues; LP 1989 Muza SX 2832 i MC Polskie Nagrania CK-932,
- 1989 – Józef Skrzek – Live; LP Muza SX 2767,
- 1991 – DDD (Dużo Dobrych Dźwięków) – DDD; CD Polton CDPL 024,
- 1997 – Jan „Kyks” Skrzek – Modlitwa bluesmana w pociągu; CD JS CD001 oraz różne inne edycje i reedycje,
- 2000 – Leszek Winder Przedstawia – Trzy Basy: L.Richter, J.Skrzek, J.Kawalec; CD-R z wybranymi utworami,
- 2000 – Leszek Winder Przedstawia – Live in Leśniczówka; CD-R,
- 2001 – Leszek Winder – Śląski Blues; CD-R,
- 2002 – Cree – Za tych…; CD 2002;
- 2006 – Bezdomne Psy – Bezdomne Psy; CD Metal Mind CD 502 (reedycja LP z 1988 z dodatkowymi utworami),
- 2008 – Kawa Blues (różni artyści); CD Metal Mind MMP,
- 2015 – Leszek Winder 3B; CD Metal Mind MMP.
Przypisy
- Zmarł Jerzy Kawalec, basista zespołu Krzak. archive.is, 09.09.2003 r. [dostęp 03.09.2015 r.]
- Zmarł Jerzy „Kawa” Kawalec. muzyka.interia.pl, 09.09.2003 r. [dostęp 17.05.2015 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Krystian Wilczek | Henryk Bereska | Waldemar Świerzy | Barbara Gawdzik-Brzozowska | Zofia Lubczyńska | Jajonasz | Jan Fojcik | Tadeusz Gogosz | Lidia Bienias | Wit Gawęcki | Damian Kocur | Stefan Płaza | Aleksandra Adamska | Jacek Gazda | Artur Tajber | Jan Janowski (artysta) | Kornel Wilczek | Czesław Momatiuk | Natalia Kruszyna | Beata Mendrek-MikulskaOceń: Jerzy Kawalec