Bogumił Kobiela


Bogumił Kobiela przyszedł na świat 31 maja 1931 roku w Katowicach, a jego żywot zakończył się 10 lipca 1969 roku w Gdańsku. Był on nie tylko utalentowanym, ale również wybitnym polskim aktorem teatralnym i filmowym.

Kobiela zyskał sobie miano najwybitniejszego polskiego aktora tragikomicznego, co czyni go jedną z najbardziej znanych postaci w polskiej kulturze teatralnej i filmowej. Reprezentował on również niezwykle cenioną polską szkołę filmową, która wyróżniała się na tle innych nurtów artystycznych.

Życiorys

Młodość

Bogumił Kobiela, utalentowany aktor, rozpoczął swoją edukację w gimnazjum w Krzeszowicach, a następnie kontynuował naukę w I Liceum Ogólnokształcącym im. M. Kopernika w Katowicach. W 1953 roku ukończył Państwową Wyższą Szkołę Aktorską w Krakowie, gdzie zdobył solidne podstawy aktorskie. Przez kilka lat, od 1953 do 1960, występował w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, a także przez trzy lata grał w teatrzyku studenckim Bim-Bom, gdzie współpracował z Zbigniewem Cybulskim. Jego kariera teatralna obejmowała również Teatr Ateneum w Warszawie oraz kabarety Dudek i Wagabunda. Po powrocie do głównego nurtu teatru, w latach 1966-1969 występował w Teatrze Komedia.

Role filmowe

Kobiela zyskał sławę dzięki rolom w filmach reżyserowanych przez najwybitniejszych polskich twórców, takich jak Andrzej Munk oraz Andrzej Wajda. Jego postacie, często tragikomiczne, ujmowały złożoność doświadczeń jednostek w obliczu ważnych wydarzeń historycznych XX wieku w Polsce. Szczególnie zapadła w pamięć jego rola Jana Piszczyka w filmie „Zezowate szczęście”, który wyreżyserował Andrzej Munk.

Wypadek drogowy

Niestety, 2 lipca 1969 roku, Kobiela uległ tragicznemu wypadkowi drogowemu w Buszkowie, niedaleko Koronowa. Podczas deszczowej pogody, w białym samochodzie marki BMW 1600 podróżował razem z żoną oraz dwojgiem autostopowiczów. W wyniku poślizgu, auto zderzyło się czołowo z pustym autobusem Jelcz 043. Na szczęście przypadkowi pasażerowie wyszli z wypadku bez szwanku, ale żona Kobieli doznała lekkich obrażeń. Aktor, mimo początkowej deklaracji, że nic mu nie jest, stracił przytomność z powodu pęknięcia śledziony oraz krwotoku wewnętrznego. Został przewieziony do Bydgoszczy, skąd następnie trafił do kliniki w Gdańsku, gdzie zmarł osiem dni później, po dwóch operacjach i godzinnej reanimacji. Spoczywa w swojej rodzinnej miejscowości, Tenczynek, obok grobu matki.

Upamiętnienie

Życie oraz twórczość Bogumiła Kobieli zostały uwiecznione w książce autorstwa Macieja Szczawińskiego, zatytułowanej „Zezowate szczęście”, która ukazała się w 1996 roku, a następnie została wznowiona w 2019 roku. Jego sztukę aktorską szczegółowo opisuje również praca doktorska Magdaleny Przyborowskiej „Bogumił Kobiela. Sztuka aktorska”, wydana w 2011 roku przez Słowo/obraz terytoria. W Gdańsku upamiętniono go, nadając nazwisko jego imienia ulicy, a 14 maja 1999 roku odsłonięto jego gwiazdę na ul. Piotrkowskiej w Łodzi, w Alei Gwiazd, w pobliżu Hotelu Grand. Dodatkowo, 10 września 2010 roku, w Galerii Artystycznej na placu Grunwaldzkim w Katowicach odsłonięto jego popiersie, co również stanowi hołd dla jego talentu i osiągnięć.

Życie prywatne

Ojcem Bogumiła Kobieli był Ludwik, a jego bratem Marek. Aktor był w związku małżeńskim z Małgorzatą od 1963 roku. Dodatkowo, Bogumił miał bliskie związki rodzinne z Barbarą Kilar, małżonką znanego kompozytora Wojciecha Kilara, co podkreśla jego artystyczne korzenie i inspiracje.

Filmografia

Scenarzysta

W twórczości Bogumiła Kobieli znaczące miejsce zajmują filmy, w których pełnił rolę scenarzysty. Oto niektóre z nich:

  • 1960 – Do widzenia, do jutra,
  • 1963 – Kobiela na plaży,
  • 1972 – Przeprowadzka.

Aktor

Kobiela był uznawanym aktorem, który wystąpił w licznych filmach zarówno kinowych, jak i telewizyjnych. Jego dorobek filmowy jest naprawdę imponujący. Poniżej prezentowane są filmy, w których zagrał:

Filmy kinowe i telewizyjne

  • 1953 – Trzy opowieści jako Grześ,
  • 1954 – Kariera jako milicjant,
  • 1955 – Zaczarowany rower jako Tyczka,
  • 1955 – Trzy starty jako Stefan,
  • 1956 – Szkice węglem jako urzędnik w powiecie,
  • 1957 – Eroica jako Dąbecki,
  • 1958 – Pożegnania jako hrabia Tolo,
  • 1958 – Popiół i diament jako Drewnowski,
  • 1959 – Inspekcja pana Anatola jako prezes klubu „40 i 4″,
  • 1959 – Awantura o Basię jako szwagier,
  • 1960 – Rozstanie jako kelner,
  • 1960 – Zezowate szczęście jako Jan Piszczyk,
  • 1961 – Historia żółtej ciżemki jako Froncek, wędrowny kuglarz,
  • 1962 – Nad wielką wodą,
  • 1962 – Slanceto i syankata,
  • 1962 – Spóźnieni przechodnie jako Wacek,
  • 1963 – W polskich górach jako on sam,
  • 1963 – Kobiela na plaży jako on sam,
  • 1963 – Kryptonim Nektar jako Jacek,
  • 1963 – Zacne grzechy jako Bertold,
  • 1964 – Rękopis znaleziony w Saragossie jako Toledo,
  • 1965 – Trzy kroki po ziemi,
  • 1966 – Marysia i Napoleon jako Michał, kamerdyner Marii Walewskiej,
  • 1966 – Nowy pracownik,
  • 1966 – Małżeństwo z rozsądku jako ‘inżynier’ Kwilecki,
  • 1966 – Piekło i niebo jako markiz w piekle,
  • 1967 – Klub szachistów jako Dudek,
  • 1967 – Co to jest Dudek? jako on sam,
  • 1967 – Poradnik matrymonialny,
  • 1967 – Szach i mat!,
  • 1967 – Paryż-Warszawa bez wizy jako Polak z Paryża,
  • 1967 – Ręce do góry,
  • 1967 – To jest twój nowy syn,
  • 1968 – Hasło Korn,
  • 1968 – Lalka jako Lisiecki, subiekt w sklepie Wokulskiego,
  • 1968 – Człowiek z M-3 jako Tomasz Piechocki,
  • 1968 – Przekładaniec jako Ryszard Fox, kierowca rajdowy,
  • 1968 – Wszystko na sprzedaż jako Bobek,
  • 1969 – Kulig,
  • 1969 – Pierwszy dzień w pracy,
  • 1969 – Nowy jako inspektor BHP,
  • 1969 – Mieszczanin szlachcicem jako pan Jourdain.

Filmy upamiętniające tego aktora

Wielka popularność Kobieli oraz jego wkład w polską kinematografię sprawiły, że został uwieczniony w następujących produkcjach:

  • 1988 – Bobek czyli jedenaście wcieleń Bogumiła Kobieli jako on sam (zdjęcia archiwalne),
  • 1997 – Bobek. Wspomnienie o Bogumile Kobieli jako on sam (zdjęcia archiwalne).

Seriale telewizyjne

Oprócz filmów, Kobiela brał również udział w popularnych serialach telewizyjnych, takich jak:

  • 1965–1966 – Wojna domowa,
  • 1966–1968 – Klub profesora Tutki jako profesor uniwersytetu, znawca archipelagu Małe Kokosy (2), ojciec, staruszek (10),
  • 1969 – Przygody pana Michała jako mnich.

Przypisy

  1. Zezeowate szczęście. Opowieść o Bogumile Kobieli [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 23.06.2020 r.]
  2. Uchwała nr VI/59/19 Rady Miasta Gdańska z dnia 07.03.2019 r. w sprawie zaliczenia ulic: Anny Jagiellonki, Królowej Bony, Łańcuckiej, Rogalińskiej, Bogumiła Kobieli, Zbigniewa Cybulskiego, Kazimierza Jeżewskiego i Adolfa Dygasińskiego do kategorii dróg gminnych - Metryka - Baza aktów prawnych - INFOR.pl - portal księgowych [online], www.infor.pl [dostęp 23.06.2020 r.]
  3. Magdalena Przyborowska: Bogumił Kobiela. Sztuka aktorska. terytoria.com.pl. [dostęp 16.05.2018 r.]
  4. Aleksandra Lewińska: Zakręt, na którym zginął Kobiela, a Krawczyk się nawrócił. 11.07.2018 r. [dostęp 24.01.2019 r.]
  5. Kobiela uhonorowany [online], Urząd Miasta Katowice, 13.09.2010 r. [dostęp 01.03.2011 r.]
  6. AleksandraA. Lewińska, Życie wisi na zakręcie [online], Wyborcza.pl, 15.07.2009 r.
  7. Fakt.pl, Polski aktor zginął przez pasję swojego życia. Miał tylko 38 lat [online], 15.04.2016 r. [dostęp 10.07.2017 r.]
  8. Kobiela Bogumił, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 11.08.2019 r.]
  9. Kazimierz Targosz. Bobek. „Przekrój”. nr 28, s. 21–23, 11.07.1999 r.
  10. Pogrzeb B. Kobieli, „Echo Krakowa” (162), 12.07.1969 r., s. 1.

Oceń: Bogumił Kobiela

Średnia ocena:4.68 Liczba ocen:20