Grób żołnierzy węgierskich w Katowicach stanowi ważne miejsce pamięci, które upamiętnia tragiczną historię 29 węgierskich żołnierzy. Zostali oni zamordowani przez Armię Czerwoną 28 stycznia 1945 roku, a ich miejsce spoczynku mieści się przy ulicy Węgierskiej w Katowicach, na terenie dzielnicy Murcki.
Ci żołnierze, będący częścią działań wojennych, obsługiwali baterie dział przeciwlotniczych i walczyli u boku sił niemieckich. Historia ich losu jest świadectwem dramatycznych wydarzeń tamtego okresu, które wciąż pozostają w pamięci lokalnej społeczności.
Grób został założony około dwa miesiące po dokonaniu zbrodni, co podkreśla, jak szybko potrzeba upamiętnienia ofiar stała się priorytetem, by oddać hołd poległym oraz uhonorować ich trud w walce.
Lokalizacja
Grób żołnierzy węgierskich usytuowany jest w malowniczym obszarze Lasów Murckowskich, w bezpośrednim sąsiedztwie ulicy Węgierskiej. To właśnie tam, 21 grudnia 2011 roku, Rada Miasta Katowice postanowiła nadać nazwę tej ulicy, która łączy ulicę Pawła Kołodzieja z ulicą Białobrzeską.
Okoliczności powstania grobu
W trudnych czasach wojennych, kiedy Europa zmagała się z wieloma kryzysami, młodzi Węgrzy mieli swoje zadania, obsługując baterie dział przeciwlotniczych, które znajdowały się w pobliżu dzisiejszej stacji benzynowej MOL. Niestety, 27 stycznia 1945 roku, na horyzoncie pojawiły się sowieckie czołgi z kierunku Wesołej. W obliczu nadchodzącego niebezpieczeństwa, jedynie kapelan zdołał uciec, natomiast reszta żołnierzy postanowiła dobrowolnie się poddać. W ten sposób, zostali zabrani do baraku, gdzie spędzili noc w niepewności.
Rano następnego dnia, bez odpowiedniego obuwia, Węgrzy zostali wyprowadzeni w głąb lasu, zmierzając w kierunku Dolinki murckowskiej, gdzie tragicznie zostali rozstrzelani. Ich ciała, zamarznięte w mroźnych warunkach, leżały nieprzytomne przez dwa miesiące, dopóki roztopy nie pozwoliły mieszkańcom Murcek na dokonanie pochówku.
Wszyscy zmarli spoczęli we wspólnej mogile, a ich historia przez wiele lat pozostawała w cieniu. Dopiero w 1989 roku, gdy na Śląsku powstało koło Murcki Związku Górnośląskiego, zainteresowano się tym miejscem. Organizacja ta postanowiła zaopiekować się grobem i od tego czasu podejmuje liczne działania na rzecz upamiętnienia tego tragicznego wydarzenia, w tym odprawianie różnych uroczystości, które mają na celu uczczenie pamięci poległych.
Odsłonięcie tablicy i odnowienie
W Murckach, 3 sierpnia 2011 roku, odbyła się wyjątkowa uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej żołnierzy węgierskich. Fundatorem celebracji był Ferenc Schmidt oraz węgierskie Stowarzyszenie Emerytów w Mór. Impreza, zorganizowana przez koło Murcki – Związek Górnośląski, rozpoczęła się od odegrania hymnów Polski i Węgier przez orkiestrę dętą kopalni „Murcki-Staszic”. Podczas ceremonii odmówiono modlitwy zarówno w języku polskim, jak i w węgierskim, a następnie poświęcono tablicę z następującą treścią:
Pamięci żołnierzy węgierskich, jeńców wojennych, zamordowanych przez żołnierzy Armii Czerwonej 28 stycznia 1945 roku w lesie w Katowicach-Murckach Obywatelskie Stowarzyszenie Emerytów w Mór.
W dniu 4 kwietnia 2013 roku miała miejsce kolejna ważna chwila – odnowiono mogiłę. Wtedy to dostawiono oraz poświęcono nową tablicę zawierającą 15 nazwisk żołnierzy węgierskich, których tożsamość udało się ustalić Instytutowi Pamięci Narodowej. Uroczystość zgromadziła wielu gości z Węgier, którzy wyrazili wdzięczność Polakom za ich wieloletnią oraz bezinteresowną opiekę nad grobami ich rodaków.
Nazwiska pochowanych Węgrów
Tu spoczywają:
- barna jános,
- burján istván,
- dezsényj sándor,
- farkas lászló – szeregowiec (Honwed),
- kunpián istván,
- fülöp józsef – szeregowiec,
- grendel lajos,
- hárfai imre,
- kunpián istván,
- meresien? – szeregowiec,
- németh istván,
- ostroka lászló,
- pétery sándor,
- schanuer józsef,
- szőcs sándor – szeregowiec (Őrkény),
- i 14 nieznanych z imienia i nazwiska.
Przypisy
- W Katowicach odsłonięto odnowioną mogiłę żołnierzy węgierskich [online], dzieje.pl [dostęp 09.12.2020 r.]
- Katowice - Murcki - mogiła żołnierzy węgierskich. Atrakcje turystyczne Katowic. Ciekawe miejsca Katowic [online], www.polskaniezwykla.pl [dostęp 09.12.2020 r.]
- a b c d e SylwesterS. Szweda SylwesterS., Ach te Murcki, 2013.
Pozostałe obiekty w kategorii "Cmentarze":
Cmentarz przy ul. Pośpiecha w Katowicach | Cmentarz Komunalny przy ul. Panewnickiej w Katowicach | Cmentarz przy ul. Brynicy w Katowicach | Cmentarz Komunalny przy ulicy Walerego Goetla w Katowicach | Cmentarz przy ul. Brackiej w Katowicach | Cmentarz przy ul. Henryka Sienkiewicza w Katowicach | Cmentarz przy ul. Francuskiej w Katowicach | Cmentarz przy ul. Górniczego Stanu w Katowicach | Cmentarz żydowski w Katowicach | Centralny Cmentarz Komunalny w Katowicach | Cmentarz garnizonowy w Katowicach | Cmentarz przy ulicy Wróblewskiego w Katowicach | Cmentarz ewangelicki przy ul. Francuskiej w Katowicach | Cmentarz przy ulicy Józefowskiej w Katowicach | Cmentarz przy ul. Le Ronda w Katowicach | Cmentarz przy ul. Gliwickiej w Katowicach | Cmentarz przy ul. Cmentarnej w KatowicachOceń: Grób żołnierzy węgierskich w Katowicach