Maciej Pieprzyca

---

Życiorys

Maciej Pieprzyca to filmowiec, którego młodość minęła w Tychach. Objął studia z zakresu dziennikarstwa na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, które ukończył w 1989 roku. Następnie kontynuował edukację w Studium Scenariuszowym Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi (1990) oraz w reżyserii na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego, gdzie uzyskał dyplom w 1993 roku.

Początek kariery Pieprzycy to nagradzana w czasie studiów etiuda zatytułowana Inna (1990). Jego debiut w Teatrze Telewizji miał miejsce w 1993 roku, kiedy to wyreżyserował sztukę Fryzjer, wspólnie z pisarzem i scenarzystą Bartoszem Kurowskim. W dokumencie Przez nokaut (1995) zwrócił uwagę na losy boksera Leszka Błażyńskiego, który tragicznie zakończył życie.

Kluczowy moment w jego karierze to telewizyjny debiut fabularny Inferno (2001), który opowiadał o mrocznym incydencie z życia dwóch maturzystek. Ewa Nawój, zauważając walory dzieła, wskazała, że „precyzyjny scenariusz i montaż wzmacniają przesłanie filmu, zarazem czyniąc go zbyt dosłownym”. Prawdziwym osiągnięciem stała się Barbórka (2005), stworzona w ramach cyklu Święta polskie, za którą Pieprzyca otrzymał nagrodę od Stowarzyszenia Filmowców Polskich za „twórcze przedstawienie rzeczywistości”. Reżyserował również wiele odcinków popularnego serialu Kryminalni, a w 2006 roku zrealizował jego filmową wersję Kryminalni: Misja śląska.

Debiut fabularny, Drzazgi (2008), skupia się na losach studenta, kobiety planującej ślub oraz pseudokibica. Choć film zdobył nagrodę za debiut reżyserski na 33. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych, recenzje były mieszane. Anna Taszycka z portalu Onet wyraziła wątpliwość co do jasności motywacji głównych postaci.

Wielkim uznaniem cieszył się film Chce się żyć (2013), który przedstawiał historię niepełnosprawnego mężczyzny, w którego rolach wystąpili Kamil Tkacz oraz Dawid Ogrodnik. Janusz Wróblewski z „Polityki” podkreślał, że film ten stanowił przeciwieństwo Motyla i skafandra (2007) Juliana Schnabla, oferując widzom odmienną perspektywę na życie osoby niepełnosprawnej. Pieprzyca został uhonorowany Grand Prix Festiwalu Filmowego w Montrealu za to dzieło.

Kolejnym znaczącym projektem był film Jestem mordercą (2016), który stanowił fabularną adaptację dokumentu z 1998 roku i był luźno inspirowany sprawą wampira z Zagłębia. Akcja ukazuje perspektywę milicjanta prowadzącego śledztwo w tej kontrowersyjnej sprawie, w którą zamieszany był Mirosław Haniszewski. Reżyser dodał, że inspirował się klasykiem Wodzirej (1977) Feliksa Falka. Agnieszka Woch zwróciła uwagę, że „Jestem mordercą” porównuje się do najlepszych kryminałów w polskiej kinematografii.

Otrzymał Srebrne Lwy za ten film na 41. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych. Kolejne Srebrne Lwy zdobył za film Ikar. Legenda Mietka Kosza (2019), biografię niewidomego pianisty jazzowego odtwarzanego przez Ogrodnika, jednak recenzje były podzielone. Bartosz Staszczyszyn z Culture.pl zauważył: „Zamiast opowieści o człowieku toczącym walkę ze światem i sobą samym, otrzymujemy krzepiącą baśń i efektowną pocztówkę z PRL-u”.

Styl filmowy

Maciej Pieprzyca, w trakcie swojej kariery, wielokrotnie eksplorował życie oraz kulturę mieszkańców Śląska. Twórczość reżysera nawiązuje do dorobku wybitnych przedstawicieli polskiego kina, takich jak Kazimierz Kutz oraz Jan Kidawa-Błoński. Jacek Wakar w swoim artykule zamieszczonym w publikacji dla Gildii Reżyserów Polskich podkreślił, iż w filmach Pieprzycy „Śląsk pozostaje niepodrabialną na mapie Polski krainą, ze swym brudem, szarością, ale i jakimś trudnym do nazwania surowym pięknem”.

W szczególności, w jego filmach stworzonych w pierwszej dekadzie XXI wieku, reżyser ukazywał, jak sam twierdził, „niedoskonałości człowieka, […] pewne pęknięcia, które w nim są, toczona przez niego w określonych sytuacjach walka dobra ze złem”. Pieprzyca wyraźnie zaznaczał, że stawia swoich bohaterów „w ekstremalnych sytuacjach, by pokazać pewną prawdę o nich”. Przy tym unikł „tematów kontrowersyjnych czy modnych”, koncentrując się na prawdziwych ludzkich emocjach i relacjach.

Filmografia

Filmografia Macieja Pieprzycy jest imponującym zbiorem jego osiągnięć w branży filmowej. Oto wydzielone i uporządkowane dzieła, w które był zaangażowany:

• 2024: Idź przodem, bracie; serial telewizyjny,
• 2022: Kruk. Jak tu cicho; serial telewizyjny,
• 2021: Kruk. Czorny woron nie śpi; serial telewizyjny,
• 2019: Ikar. Legenda Mietka Kosza; film fabularny,
• 2018: Kruk. Szepty słychać po zmroku; serial telewizyjny,
• 2016: Jestem mordercą; film fabularny,
• 2013: Chce się żyć; film fabularny,
• 2008: Drzazgi,
• 2006: Kryminalni: Misja śląska; film TV,
• 2005: Barbórka; film TV, cykl Święta polskie,
• 2001: Inferno; film TV, część cyklu Pokolenie 2000,
• 1998: Jestem mordercą…; film dokumentalny,
• 1998: Zostanie legenda; film dokumentalny,
• 1995: Przez nokaut; film dokumentalny o Leszku Błażyńskim,
• 1993: Fryzjer; teatr telewizji,
• 1990: Inna; film dokumentalny.

Nagrody

Maciej Pieprzyca, uznany reżyser, zdobył szereg prestiżowych nagród w swojej karierze filmowej. Jego osiągnięcia dowodzą talentu i zaangażowania w sztukę filmową.

• nagroda na FPFF w Gdyni,
• 2005: Barbórka (nagroda Stowarzyszenia Filmowców Polskich),
• 2008: Drzazgi (nagroda za debiut reżyserski),
• 2019: Ikar. Legenda Mietka Kosza (Srebrne Lwy).

---

Oceń: Maciej Pieprzyca

---