Marcin Herich

---

Działalność artystyczna

Marcin Herich, jako artysta, miał niezwykle bogaty okres twórczy, który trwał od 1985 roku aż do 2004 roku. Jego pierwsze kroki w teatrze prowadziły przez katowicki alternatywny Teatr Cogitatur, gdzie pełnił różnorodne role — występował jako aktor, reżyser oraz współpracownik przy inscenizacjach i technice scenicznej. W jego dorobku artystycznym można znaleźć wiele znaczących spektakli, takich jak: Totentanz in Polen (1986), Zamki Transylwanii (1987), Mein Herz ist schwer (1990), Niegodne chwile naszego życia (1992), Cabaret Neopathetique (1993), Il fondo d’oro (1994) oraz wielu okolicznościowych etiud teatralnych. Wspomniał również o swojej współpracy przy spektaklu Cztery sny Hölderlina w 1996 roku.

W Teatrze Cogitatur Herich wyreżyserował trzy autorskie przedstawienia plenerowe: Pasja (1996), Femina (1998) oraz El Niňo (2003), a także dwa plenerowe projekty specjalne o nazwach Extracts oraz Extracts 2 (2003).

W 2004 roku artysta zdecydował się na nowe wyzwanie i założył Teatr A Part. Rozpoczął jego działalność od wznowienia przedstawień Femina oraz El Niňo, które weszły do repertuaru nowopowstałego teatru. W kolejnych latach kontynuował swoją twórczość, realizując wiele projektów teatralnych, w tym:

• Extracts 3 (2005, plenerowy projekt specjalny; pełnił rolę scenarzysty i reżysera),
• Tsunami (2006, widowisko plenerowe; współpraca z Gliwickim Teatrem Muzycznym i Teatrem Lalek Banialuka w Bielsku-Białej; wspólny scenariusz z Krzysztofem Korwinem-Piotrowskim, reżyseria),
• Zwykłe potrzeby (2006, spektakl sceniczny; scenariusz i reżyseria),
• Klepsydra (2007, przedstawienie solowe Moniki Wachowicz; wspólna praca nad scenariuszem i choreografią z Moniką Wachowicz, reżyseria),
• Labirynt Wenus (2008, site specific project; udział teatru w realizacji wersji specjalnej przedstawienia Cantabile 2 z Vordinborg w Danii, wspólna realizacja scenariusza i reżyseria z Nullo Facchini),
• Kołysanka (2009, przedstawienie solowe Marii Katarzyny Gliwy; scenariusz i reżyseria),
• Faust (2009, przedstawienie plenerowe; rola scenarzysty oraz reżysera),
• Szkice o Ofelii (2010, przedstawienie solowe Moniki Wachowicz; wspólny scenariusz z Moniką Wachowicz, reżyseria),
• Cyrk Bellmer (2011, spektakl sceniczny; scenariusz, reżyseria),
• Ziemia Gomo (2012, site specific project; scenariusz, reżyseria),
• Przejrzystość pustki (2013, przedstawienie solowe Moniki Wachowicz; wspólny scenariusz z Moniką Wachowicz, reżyseria),
• Przepaść głębi (2014, przedstawienie solowe Moniki Wachowicz; wspólny scenariusz z Moniką Wachowicz, reżyseria),
• Künstlerspiele. Sceny z Wielkiej Wojny (2014, spektakl sceniczny; scenariusz, reżyseria),
• W dżungli historii. Variete (2015, spektakl sceniczny; współpraca z Theaterlabor im Tor 6 w Bielefeld w Niemczech, wspólny scenariusz i reżyseria z Siegmar Schröder),
• Więzy (2016, przedstawienie solowe Marleny Niestrój; wspólny scenariusz i choreografia z Marleną Niestrój, reżyseria),
• Alicja w Krainie Czarów (2017, site specific project realizowany z udziałem adeptów Studia Aktorskiego Teatru A Part; scenariusz, reżyseria),
• Nic. Szkice do Króla Leara (2017, spektakl sceniczny; scenariusz, reżyseria),
• Cztery (2018, koprodukcja Teatru A Part i Teatru Amareya; scenariusz, reżyseria),
• Święto wiosny (2019, przedstawienie solowe Marleny Niestrój; wspólny scenariusz i choreografia z Marleną Niestrój, reżyseria),
• Projekt Dante (2019, site specific project realizowany z udziałem adeptów Studia Aktorskiego Teatru A Part; scenariusz, reżyseria),
• Lear, kurwa! (2019, przedstawienie plenerowe; scenariusz i reżyseria),
• Ostatnie dni ludzkości (2019, spektakl sceniczny; współpraca z Theaterlabor Bielefeld w Niemczech oraz Leith Theatre z Edynburga w Szkocji; wspólny scenariusz i reżyseria z Yuri Birte Anderson i Siegmar Schröder),
• Four More (2021, spektakl sceniczny; scenariusz, reżyseria),
• a także kilka okazjonalnych projektów teatralnych.

Inne

Marcin Herich, jako jeden z kluczowych twórców, ma istotny wpływ na rozwój teatralny w Katowicach. Był współzałożycielem ośrodka Teatru Cogitatur, który funkcjonował w latach 1995-2006. Jego kariera w tym teatrze trwała do 2004 roku, a w latach 1996-2004 pełnił również rolę kierownika literackiego oraz managera. Dzięki jego zaangażowaniu zaczęły się gościnne występy teatralne w Katowicach, a także organizacja rozmaitych wydarzeń artystycznych.

Herich współorganizował liczne imprezy teatralne, które miały miejsce m.in. na Scenie 113 Górnośląskiego Centrum Kultury, obecnie znanej jako Teatr Korez, oraz na scenie Teatru Cogitatur. W latach 1997-1999 zrealizował cykl pokazów wybitnych osiągnięć teatru autorskiego.

Warto również zaznaczyć, że Marcin Herich był współpomysłodawcą oraz dyrektorem artystycznym Festiwalu Teatrów A Part w latach 1994-1995, a od 1996 roku pełni tę funkcję na Międzynarodowym Festiwalu Teatrów A Part, który przeszedł wiele zmian, stając się Międzynarodowym Festiwalem Sztuk Performatywnych A Part, z dwudziestoma dziewięcioma edycjami, z ostatnią w czerwcu 2023 roku.

Jego wkład w teatr nie ogranicza się jedynie do organizacji wydarzeń. Marcin Herich aktywnie uczestniczył w sympozjach teoretycznych i branżowych, które odbywały się nie tylko w Polsce, ale również za granicą, w takich krajach jak Słowenia, Szkocja, Holandia, Belgia, Rumunia, Węgry oraz Anglia. Jego doświadczenie obejmowało także udział w konferencjach IETM Informal European Theatre Meeting w latach 1999-2001 w Finlandii, Czechach i Francji.

Jako gość festiwali teatralnych, Herich odwiedzał prestiżowe wydarzenia, takie jak Manchester Street Ahead Festival w Anglii (1998), Avignon w Francji (2000), Złoty Lew we Lwowie na Ukrainie (2000), a także Objectif Danse w Brukseli (2007, 2009, 2019, 2021), Kiosk w Żylinie (2008, 2012), Dublin Fringe Festival (2008), oraz wiele innych, w tym Mala Inventura w Pradze czy Huashan Living Arts Festival w Tajpej.

Od 1998 do 2000 roku pełnił rolę doradcy programowego Łódzkich Spotkań Teatralnych, a także zasiadał w jury Suwalskich Eksploracji Teatralnych (2002) oraz Festiwalu Monodramów Bamberka w Gorzowie Wielkopolskim w latach 2010, 2011 i 2015.

Marcin Herich jest także autorem wielu publikacji na temat teatru — wspomnień, relacji oraz recenzji. Jego teksty ukazywały się w różnych czasopismach, takich jak bytomskie „FA-art”, katowickie „Opcje”, „Nowy Nur”, wrocławska „Odra”, czy warszawskie „Scena”. W latach 1995-1998 brał udział w ankietach miesięcznika „Teatr”, podsumowujących polski sezon teatralny.

W swoim dorobku Herich ma również rolę redaktora kwartalnika literackiego „FA-art” (od 1991 do 1995) oraz kwartalnika kulturalnego „Opcje” (1993-1999). W latach 2001-2002 pełnił funkcję redaktora naczelnego miesięcznika „City Magazine Katowice”.

Nagrody i wyróżnienia

Marcin Herich, utalentowany reżyser i aktor, zdobył liczne nagrody i wyróżnienia za swoje osiągnięcia w dziedzinie kultury teatralnej, które podkreślają jego znaczący wkład w sztukę.

• W 2001 roku przyznano mu nagrodę Marszałka Województwa Śląskiego dla młodych twórców, doceniając jego „znaczący dorobek aktorski i reżyserski”,
• W tym samym roku wyróżnienie otrzymał od Zarządu Oddziału Województwa Śląskiego Towarzystwa Kultury Teatralnej za „przekazywanie wiedzy o teatrze i kształtowanie twórczego ducha młodego pokolenia”,
• W 2001 roku zdobył także dyplom przyznany przez Centralną Komisję Towarzystwa Kultury Teatralnej za „osiągnięcia w upowszechnianiu kultury teatralnej”,
• W 2002 roku, na międzynarodowym festiwalu teatralnym Arena w Erlangen w Niemczech, zdobył dwie główne nagrody, jury i publiczności, dla przedstawienia „Femina”,
• W 2008 roku jego przedstawienie „Klepsydra” zostało uhonorowane wyróżnieniem jury podczas Ogólnopolskiego Festiwalu Teatrów Niezależnych w Ostrowie Wlkp., zwłaszcza za „bezkompromisowość w podjęciu tematu pustki i samotności”,
• W 2012 roku nominowano go do sezonowej nagrody teatralnej dziennikarzy Województwa Śląskiego Złota Maska za zarys scenariusza, reżyserię i scenografię przedstawienia „Cyrk Bellmer”,
• W 2014 roku zdobył nagrodę Prezydenta Miasta Katowice w dziedzinie kultury,
• W 2018 roku otrzymał Złotą Maskę za reżyserię spektaklu „Nic. Szkice do Króla Leara” oraz osiągnięcia artystyczne Teatru A Part i Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Performatywnych A Part,
• W 2022 roku Marcin Herich został uhonorowany nagrodą „Slobodan Milatović” dla najlepszego reżysera/autora spektaklu za „Four More” podczas Międzynarodowego Festiwalu Teatru Alternatywnego FIAT w Podgoricy w Czarnogórze „za reżyserski zabieg, aby wykorzystać symbiozę światła, muzyki, przestrzeni i kobiecego ciała do stworzenia niezwykłego doświadczenia niedoskonałości piękna”.

---

Oceń: Marcin Herich

---