Pomnik poległych górników KWK „Wujek”, znany również jako Pomnik ku czci górników kopalni „Wujek”, którzy stracili życie w dniu 16 grudnia 1981 roku, to ważny obiekt znajdujący się na placu NSZZ Solidarność. Jest on usytuowany tuż przed głównym budynkiem kopalni, co podkreśla jego znaczenie w kontekście historii górnictwa oraz wydarzeń związanych z ruchem Solidarności.
Pomnik ma swoje miejsce przy ul. Wincentego Pola w katowickim Brynowie. Stanowi on nie tylko miejsce pamięci, ale także symbolizuje walkę o prawa górników oraz istotne wydarzenia, które miały miejsce w Polsce na przełomie lat 80-tych.
Historia
W dniu 16 grudnia 1981 roku, kiedy pacyfikacja została zakończona, przy murze kopalni pojawił się pierwszy krzyż upamiętniający tragiczne wydarzenia. Niestety, został on usunięty 26 stycznia 1982 roku. To miejsce z biegiem lat stało się centralnym punktem dla organizacji rocznicowych obchodów pacyfikacji KWK „Wujek”. W 1987 roku Kazimierz Świtoń postanowił założyć Społeczny Komitet Budowy Pomnika Górników Kopalni „Wujek”. Komitet, z pełnym zaangażowaniem, złożył 28 marca 1988 roku wniosek o rejestrację, jednakże władze nie zaakceptowały tego wniosku.
Wielką zmianą było zarejestrowanie 7 października 1989 roku Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Ku Czci Górników Kopalni Węgla Kamiennego Wujek w Katowicach, którzy zginęli 16 grudnia 1981 roku. Już 28 stycznia 1990 roku odbyło się pierwsze walne posiedzenie tego komitetu. W międzyczasie, 15 listopada 1990 roku, zakończono konkurs na projekt monumentu, a budowa rozpoczęła się 23 czerwca 1991 roku.
Ostateczne odsłonięcie Pomnika Ku Czci Poległych Górników miało miejsce 15 grudnia 1991 roku, dzień przed dziesiątą rocznicą tzw. „strzałów na Wujku”. Aktu odsłonięcia dokonał ówczesny prezydent Polski, Lech Wałęsa, a sam monument został poświęcony przez nuncjusza apostolskiego, abp Józefa Kowalczyka.
Monument
Pomnik, którego autorami są Alina Borowczak-Grzybowska oraz Andrzej Grzybowski, to imponująca konstrukcja o wysokości 33 metrów. Głównym elementem jest krzyż, a obok niego, po prawej stronie, znajdują się urny z ziemią pochodzącą z grobów dziewięciu górników, którzy tragicznie zginęli w wyniku pacyfikacji. Zostały one umieszczone w dziewięciu krzyżach, symbolizujących tych, którzy stracili życie.
Obiekt ten jest wpisany do ewidencji miejsc pamięci w województwie śląskim, co podkreśla jego znaczenie historyczne i kulturowe. Po lewej stronie pomnika, na murze kopalnianym, można znaleźć kilkanaście tablic pamiątkowych, które upamiętniają wydarzenia związane z górnictwem i ofiary tragicznych sytuacji.
Obecność pomnika oraz tablic pamiątkowych przypomina o ważnym dziedzictwie górniczym regionu oraz oddaje hołd tym, którzy walczyli o swoje życie w trudnych warunkach. To miejsce refleksji oraz pamięci o tragediach przeszłości.
Przypisy
- Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", 2010, s. 118. ISBN 978-83-7164-636-2.
- Muzeum Izba Pamięci Kopalni Wujek: Krzyż − pomnik górników KWK Wujek (pol.) www.muzeum-wujek.pl [dostęp 17.08.2011 r.]
- Muzeum Izba Pamięci Kopalni Wujek: Społeczny Komitet Pamięci Górników (pol.) www.muzeum-wujek.pl [dostęp 17.08.2011 r.]
- Urząd Miasta Katowice: Uchwała w sprawie nadania nazwy placowi położonemu na terenie miasta Katowice „Plac NSZZ Solidarność”. (pol.) www.bip.um.katowice.pl [dostęp 17.08.2011 r.]
- Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice. www.katowice.uw.gov.pl [dostęp 17.08.2011 r.]
- Pomniki Katowic. katowice.eu [dostęp 17.08.2011 r.]
- Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice - Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 64. ISBN 83-85831-35-5.
- Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice - Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 66. ISBN 83-85831-35-5.
- Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice - Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 70. ISBN 83-85831-35-5.
- Katowice - Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, s. 29.
Pozostałe obiekty w kategorii "Pomniki":
Pomnik bluesmana w Katowicach | Pomnik Józefa Wieczorka w Katowicach | Pomnik Ofiar Katynia w Katowicach | Pomnik Policjanta Polskiego w Katowicach | Pomnik Powstańców Śląskich | Pomnik Studenta w Katowicach | Pomnik Trudu Górniczego w Katowicach | Ławeczka Bolesława Szabelskiego | Pomnik Powstańca Śląskiego w Szopienicach | Pomnik Powstańców Śląskich w Nikiszowcu | Ławeczka Stanisława Ligonia w Katowicach | Pomnik Obrońców Katowic | Pomnik Leszka Gieca w Katowicach | Pomnik Henryka Sławika i Józsefa Antalla seniora w Katowicach | Pomnik Tadeusza Kościuszki w Katowicach | Pomnik Świętej Jadwigi Śląskiej w Katowicach | Pomnik Józefa Piłsudskiego w Katowicach | Pomnik Jerzego Kukuczki w Katowicach | Pomnik Powstańców Śląskich w Starej Ligocie | Pomnik generała Jerzego Ziętka w KatowicachOceń: Pomnik poległych górników KWK „Wujek”