Pomnik Trudu Górniczego w Katowicach

---

Historia

Pomnik Trudu Górniczego w Katowicach jest istotnym elementem miejskiego pejzażu, który powstał jako kontrast dla krzyża-monumentu, upamiętniającego tragiczną masakrę górników z dnia 16 grudnia 1981 roku. Inicjatywa budowy tego pomnika została podjęta przez Komitet Wojewódzki Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego w lipcu 1983 roku, w czasach, gdy dla władz komunistycznych kreowanie nowego symbolu miało stanowić próbę poprawy wizerunku pracy w górnictwie. Rok wcześniej, krzyż postawiony przez górników przy bramie kopalni na ulicy Wincentego Pola został usunięty w Brynowie.

W kontekście tych wydarzeń, w czerwcu 1983 roku, podczas nabożeństwa na lotnisku w Muchowcu, papież Jan Paweł II odnosił się do ludzkiej pracy, przypominając istotę jej znaczenia według encykliki Laborem exercens. W atmosferze społecznego niepokoju, pomnik miał być odpowiedzią na kryzys tożsamości zbiorowej górników, przy czym władze planowały zaangażować ich w proces budowy nowego miejsca pamięci. Pomysł drewniany przez Komitet Wojewódzki PZPR otrzymał odpowiednie poparcie, a przedstawione dokumenty dotyczące organizacji budowy datowane były na 3 sierpnia 1983.

Inicjatorzy pragnęli, aby premier generał Wojciech Jaruzelski objął patronatem to przedsięwzięcie, co ostatecznie przejął minister górnictwa i energetyki, generał Czesław Piotrowski. Komitet Organizacyjny Budowy Pomnika składał się z ważnych osobistości, takich jak emerytowany górnik Franciszek Apryas, górnik Adam Jessa, wiceprezydent Katowic Eugeniusz Cofała, a także sekretarz PZPR Eugeniusz Ciszak oraz Stanisław Wojtek, naczelny redaktor „Trybuny Robotniczej”. Zorganizowano konkurs na projekt pomnika, w którego komisji zasiadał poseł Stowarzyszenia „Pax”, Jan Waleczek. Prace konkursowe zostały udostępnione podczas wystawy z okazji Dnia Górnika, z wynikiem, w którym pierwsze miejsce zdobył rzeźbiarz Tadeusz Łodziana.

Akt erekcyjny został wmurowany 18 lipca 1985 roku w obecności wicepremiera Zbigniewa Messnera oraz ministra Piotrowskiego. Żelbetowy pomnik został stworzony przez Przedsiębiorstwo Budowlane Przemysłu Węglowego, a odpowiedzialność za płaskorzeźby spoczęła na Spółdzielni Warszawa oraz POLMAG. Na finansowanie monumentu złożyli się pracownicy resortu górnictwa, w tym Jaworznicko-Mikołowskie Gwarectwo Węglowe oraz Centralny Ośrodek Informatyki Górnictwa. Koszt budowy oscylował na poziomie 300 milionów złotych wiosną 1986, a jego odsłonięcie miało miejsce w tym samym roku.

Od samego początku, plac przed pomnikiem stał się popularnym miejscem do uprawiania skateboardingu. Kiedy w 2007 roku władze miasta planowały przeniesienie monumentu celem realizacji inwestycji, lokalni rolkarze, obawiając się utraty miejsca do treningów, zorganizowali protest. Do ich apelu przyłączyli się skaterzy z całej Polski oraz zagranicy, co przyczyniło się do wysłania petycji przez 3200 sportowców amatorów. W 2011 roku teren placu został przebudowany na skatepark według koncepcji katowickiego architekta Kamila Czernego, a całkowity koszt prac wyniósł ponad 2 miliony złotych. Nowa przestrzeń sportowa obejmowała murki, schody, poręcze oraz banki, a także podjazdy i fale vertowe. Po bokach placu ułożono szlifowany beton, a na środku granitowe płyty. Oficjalne otwarcie skateparku miało miejsce 10 października 2011 roku, a w 2012 i 2014 roku gościli tam członkowie amerykańskiego teamu skateboardowego Bones, przyciągających do pięciuset fanów.

---

Oceń: Pomnik Trudu Górniczego w Katowicach

---