Hilaria Irena Hatko, znana również jako siostra Notre Dame, była postacią, która znacząco wpisała się w historię polskiej pedagogiki. Urodziła się 3 listopada 1934 roku w Katowicach, a jej życie zakończyło się 26 marca 2021 roku w Cieszynie.
Jako pedagog, Hilaria Hatko nie tylko pełniła rolę nauczyciela, ale również była liderką w swoim zgromadzeniu. Pełniła funkcję przełożonej polskiej prowincji oraz wikarii zgromadzenia w latach 1977–1987, co podkreśla jej wpływ na rozwój edukacji i duchowości w Polsce.
Biografia
Irena Hatko przyszła na świat w Katowicach 3 listopada 1934 roku. Na skutek trudnych czasów po II wojnie światowej, rozpoczęła pracę jako nauczycielka matematyki oraz religii w szkole podstawowej, pełniąc ważną rolę edukacyjną w społeczności. W 1953 roku zdecydowała się wstąpić do Zgromadzenia Sióstr Szkolnych de Notre Dame w Opolu, gdzie 10 stycznia 1954 roku rozpoczęła nowicjat, przyjmując imię zakonne Hilaria. Uroczystość złożenia pierwszej profesji miała miejsce 11 stycznia 1955 roku, a śluby wieczyste złożyła 6 stycznia 1961 roku.
W latach 1958-1970 siostra Hilaria była zaangażowana w pracę w Domu Pomocy Społecznej dla Dzieci „Caritas” w Świebodzicach. Jednocześnie dbała o swoje kształcenie, zdobywając tytuł magistra matematyki oraz kończąc Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej w Warszawie, a także pięcioletnie Studium Muzyki Kościelnej we Wrocławiu, co przyczyniło się do jej zawodowego rozwoju.
W 1970 roku została wybrana na urząd wikarii prowincjalnej, a w latach 1974-1978 pełniła funkcję matki prowincjalnej swojej macierzystej prowincji w Opolu. Uczestnictwo w kapitule generalnej zgromadzenia w Rzymie w 1977 roku zaowocowało jej wyborem na wikarię generalną, którą to funkcję sprawowała przez dwie kadencje. W tym czasie siostry zgromadzenia przeprowadziły rewizję oraz uzyskały zatwierdzenie odnowionych konstytucji zgromadzenia przez papieża. Dodatkowo, s. Hilaria brała udział w procesie beatyfikacyjnym założycielki Marii Teresy Gerhardinger, która została beatyfikowana przez Jana Pawła II 17 listopada 1985 roku.
Po zakończeniu kadencji w 1987 roku, siostra Hilaria wróciła do Polski, gdzie do 1990 roku pełniła rolę mistrzynią nowicjuszek. Ponownie w 1990 roku została wybrana na matkę prowincjalną, a jej kadencja charakteryzowała się otwarciem nowych placówek zgromadzenia na Białorusi oraz rozpoczęciem procesu beatyfikacyjnego służebnicy Bożej, siostry Marii Antoniny Kratochwil, która była beatyfikowana 13 czerwca 1999 roku w gronie 108 błogosławionych męczenników. W ramach swoich obowiązków, s. Hilaria odwiedziła Bandżul w 1990 roku, co świadczy o jej zaangażowaniu w działalność zgromadzenia.
Od 1993 roku s. Hilaria sprawowała urząd przewodniczącej Konferencji Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych, a później stała się przewodniczącą komisji życia zakonnego z ramienia konsulty. Była aktywnym uczestnikiem synodu biskupów oraz I kongresu ruchów katolickich w 1994 roku. Ponadto, s. Hilaria była wyznaczana jako wizytatorka dla niektórych zakonów w Polsce i często zapraszano ją do prowadzenia dni skupienia, rekolekcji dla sióstr oraz wykładów o charakterze formacyjnym. Poświęcała swój czas na przygotowywanie historycznych opracowań związanych z historią swojego zgromadzenia.
Od 2020 roku s. Hilaria mieszkała w Cieszynie w domu opieki prowadzonym przez siostry boromeuszki. Niestety, 26 marca 2021 roku zmarła w Cieszynie. Jej życie zakończyło się, ale jej wkład w społeczność został zachowany, a siostra została pochowana na cmentarzu komunalnym w Opolu.
Wybrane publikacje
Oto zestawienie najważniejszych publikacji Hilaria Hatko, które ukazały się na przestrzeni lat.
- 1996 – Laudesy, po Benedictus: W duchu przebłagania za wszystko co było złe w naszym życiu wspólnotowym. zakony-zenskie.pl, 1996-10-17. [dostęp 2023-11-09].
- 1996 – Zrozumieliśmy, że z wami jest Bóg (por. Za 8,23). zakony-zenskie.pl, 1996-10-17. [dostęp 2023-11-09].
- 1998 – Okoliczności powstania Biura Historycznego przy Wydziale Spraw Zakonnych. W: Henryk Gapski (red.): Historiae peritus. Księga jubileuszowa profesora Jerzego Kłoczowskiego, cz. 2. Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 1998, s. 166–167. ISBN 83-85854-28-2.
- 1998 – Co to znaczy być kobietą konsekrowaną. „Życie Duchowe”. 15, s. 37–45, 1998. Kraków: Prowincja Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego • Wydawnictwo WAM. ISSN 1232-9460.
- 2007 – Uwielbiamy Boga w historii, która trwa: 150 lat obecności Sióstr Szkolnych de Notre Dame w Opolu 1857–2007. Opole: 2007. ISBN 978-83-7342-133-2. Brak numerów stron w książce (redakcja).
- 2009 – Jesteśmy na drodze proponowanej przez Ewangelię: Świętość w życiu zakonnym. W: Krzysztof Lala (red.): Powołani do świętości: sympozjum w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym Katowice, 25–26 IX 2008. Katowice: Księgarnia św. Jacka, 2009. ISBN 978-83-7030-700-4. Brak numerów stron w książce.
- 2012 – Brynów: 35-lecie wspólnoty i 25-lecie Przedszkola „Tęcza” w Katowicach. dziennikparafialny.pl, 2012-07-07. [dostęp 2023-11-09].
Przypisy
- a b c d e f Odeszła do Domu Ojca śp. M. Hilaria Hatko. zakony-zenskie.pl, 29.03.2021 r. [dostęp 09.11.2023 r.]
- The Gambia. History of the District of Africa, 1997–2001. [dostęp 09.11.2023 r.]
- Uczestnicy kongresu. orrk.pl. [dostęp 09.11.2023 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Tadeusz Trzaskalik | Jan Wojtyła | Dieter Franciszek Giefing | Henryk Zieliński (chemik) | Magdalena Heydel | Jerzy Kossek | Krzysztof Łęcki | Franz Landsberger (historyk sztuki) | Anneli Cahn-Lax | Jan Przewoźnik | Jacek Szołtysek | Michał Daszykowski | Frank Golczewski | Janusz Szopa | Małgorzata Trzaskalik-Wyrwa | Monika Czaplicka | Janusz Danecki | Tomasz Rożek | Aleksander Nawarecki | Andrzej BrożekOceń: Hilaria Hatko