Wyższe Seminarium Duchowne Braci Mniejszych w Katowicach

Uczelnie

Wyższe Seminarium Duchowne oo. Franciszkanów w Katowicach znajduje się w klasztorze oo. Franciszkanów, w malowniczej dzielnicy Panewniki miasta Katowice, przy ul. Panewnickiej 76. To miejsce pełni rolę domu formacyjnego dla Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce.

Seminarium prowadzi wszechstronną działalność naukowo-dydaktyczną, która przygotowuje przyszłych kapłanów poprzez intensywne studia filozoficzno-teologiczne oraz duchową formację. Od 1982 roku, instytucja ta jest afiliowana do Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, co dodatkowo podnosi jej prestiż.

Osoby zainteresowane podjęciem studiów mają obowiązek ukończyć najpierw roczny postulat w klasztorze w Kobylinie, a następnie przejść przez roczny nowicjat w klasztorze w Miejskiej Górce. Te etapy przygotowują kandydatów do życia zakonnego przed rozpoczęciem pełnowymiarowych studiów.

Cały program studiów trwa sześć lat, a po jego zakończeniu absolwenci otrzymują tytuł magistra teologii, który jest nadawany przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. Uczelnia ta jest miejscem, gdzie realnie łączy się wiedzę teologiczna z życiem duchowym.

Patronem seminarium jest św. Bonawentura, doktor Kościoła, którego życie i nauczanie inspirują kolejne pokolenia studentów i duchownych.

Historia

U zarania prowincji zakonnej

Na początku swego istnienia, w latach 1855-1874, prowincja dysponowała własnym studium, które miało na celu przygotowanie kandydatów do kapłaństwa. Podzielone było ono na dwie części: cykl filozoficzny odbywał się w klasztorze w Miejskiej Górce, natomiast teologia w konwencie w Łąkach Bratjańskich. Działalność tego studium opierała się na dostosowanej bazie lokalowej oraz kadrze wykładowców, którymi zarządzał prowincjał, a także podlegała nadzorowi wizytatora diecezjalnego. W związku z ograniczonym zasięgiem prowincji, liczba studentów nigdy nie przekraczała kilkunastu. Z chwilą kasaty prowincji przez pruskie władze w 1874 roku, zakończyło też działalność to studium.

Po odrodzeniu prowincji

Niższe Seminarium Duchowne

Decyzja o utworzeniu niższego seminarium duchownego została podjęta niezwłocznie po odrodzeniu prowincji w 1923 roku. Pierwsze zajęcia miały miejsce w domu zakonnym w Panewnikach, gdzie instytucja ta działała w latach 1923-1929. Po zamknięciu tego kolegium, uczniów podzielono na dwa ośrodki. Ci, którzy pochodzili z Wielkopolski, trafili do Wronków, podczas gdy ze Śląska do klasztoru w Rybniku. W 1931 roku kolegium we Wronkach przeniesiono do Kobylina, z kolei w 1933 roku zadecydowano o budowie nowoczesnego gmachu w Jarocinie. Niestety, ukończenie inwestycji miało miejsce w 1939 roku, tuż przed wybuchem II wojny światowej, co przerwało działalność obu kolegiów.

W 1945 roku postanowiono o reaktywowaniu niższego seminarium w Nysie, na podstawie tymczasowego wypożyczenia od Prowincji św. Jadwigi, a od 1947 roku także w Jarocinie. Po powrocie klasztoru nyskiego pod zarząd Prowincji, zdecydowano o wznowieniu działalności w Rybniku. Niestety obie instytucje w Jarocinie i Rybniku zostały zamknięte przez władze państwowe w 1952 roku.

W 1957 roku zezwolono ponownie na otwarcie zakładów dydaktycznych, co zaowocowało krótkotrwałym otwarciem kolegiów w Rybniku i Kobylinie. Jednakże w 1962 roku rząd podjął decyzję o ostatecznym zamknięciu niższych seminariów, a ich pomieszczenia zostały przejęte przez państwowe ośrodki kształcenia. Niższe seminaria, znane jako „Kolegia Serafickie”, były traktowane jako zakłady naukowo-wychowawcze, a ich programy dostosowane były do wymogów państwowych szkół ogólnokształcących, z istotnym wzbogaceniem o naukę religii katolickiej oraz języków klasycznych: łaciny i greki. Tylko na końcu procesu rekrutacji wymagano pisemnej zgody opiekunów. Rektorem kolegium zajmował się dyrektor akademicki, któremu pomagał prefekt. Wykładowcami byli zarówno zakonnicy, jak i świeccy nauczyciele, zgodni z regulacjami państwowymi. Finansowanie kolegiów pochodziło z czesnego, dotacji oraz darowizn od wiernych.

Wyższe Seminarium Duchowne

Wraz z odrodzeniem prowincji w 1923 roku, naturalnie pojawiała się potrzeba utworzenia wyższego studium, które miałoby na celu przygotowanie alumnów do przyjęcia święceń. Na początku kandydaci wyruszali na studia do różnych ośrodków krajowych i zagranicznych, takich jak Fulda, Metz, Strasburg, Lwów i Kraków. W 1923 roku rozpoczęto działalność pierwszego studium filozoficznego, a w 1925 roku również teologicznego w Miejskiej Górce. Studium filozoficzne funkcjonowało do 1928 roku, następnie przeniesiono je do klasztoru w Osiecznej koło Leszna, gdzie działało aż do 1939 roku. Teologiczne studium w Miejskiej Górce również przeniesiono do Wronek, gdzie przetrwało jedynie do wybuchu wojny.

W czasie konfliktu zbrojnego seminarium było wstrzymane, chociaż niektórzy alumni kontynuowali studia we Wrocławiu i w innych ośrodkach europejskich. Po wojnie, w związku z brakiem kadr, postanowiono zorganizować wspólne studium z prowincją św. Jadwigi we Wrocławiu. Zaledwie w 1948 roku podjęto decyzję o reaktywowaniu własnego studium, a już tego samego roku bracia zostali przeniesieni z Wrocławia do Wronek. Nowy rok akademicki 1949/50 rozpoczęto z teologią w Panewnikach oraz filozofią w Opolu.

W okresie powojennym przedsięwzięciem zarządzali kolejno: o. Edward Frankiewicz, o. Chryzostom Kurek oraz o. Damascen Janosz, określani jako prefekci studium. Sytuacja ta utrzymała się do 1970 roku, kiedy to zapadła decyzja o połączeniu obydwu ośrodków w Katowicach-Panewnikach. Od tego momentu instytucję zaczęto nazywać „Wyższe Seminarium Duchowne”. Kierownik seminarium otrzymał tytuł rektora, a w skład kadry dydaktycznej wchodzili wykładowcy zakonni, diecezjalni oraz świeccy, spełniający wymogi prawa kanonicznego.

Od samego początku, seminarium realizuje własny program studiów oparty na „Ratio institutionis sacerdotalis pro Polonia” oraz „Ratio studiorum Ordinis Fratrum Minorum”. Instytucja dysponuje własnym lokalem oraz finansowana jest w całości przez zakon. Oferuje także bibliotekę pełniącą funkcję centralnej biblioteki prowincji. Wyższe Seminarium Duchowne, mimo statusu uczelni prywatnej, jest związane umową o współpracę naukową z Uniwersytetem Papieskim Jana Pawła II w Krakowie, co pozwala na nadawanie jego absolwentom państwowych stopni magisterskich.

Chociaż seminarium jest instytucją wewnątrzprowincjalną, jest również dostępne dla studentów spoza swojego zgromadzenia. Uczelnię ukończyli alumni innych zakonów oraz diecezjalni studenci. Od 1996 roku, również alumni obrządku ukraińsko-bizantyjskiego mieli możliwość studiowania w tej instytucji. W roku akademickim 1986/87, w okresie największej aktywności, liczba alumnów wyniosła 120.

Rektorzy

Lista rektorów Wyższego Seminarium Duchownego Braci Mniejszych w Katowicach zawiera znaczące postaci w historii tego miejsca. Przez lata instytucja była prowadzona przez wybitnych duchownych, do których należą:

  • o. dr Joachim Mazurek OFM,
  • o. dr Hieronim Dłubis OFM,
  • o. dr Gaudenty Kustosz OFM,
  • o. dr Marian Jankowski OFM,
  • o. dr Tacjan Wójciak OFM,
  • o. dr Lucjusz Wójtowicz OFM,
  • o. dr Witosław Sztyk OFM,
  • o. dr August Smyczek OFM.

Każdy z wymienionych rektorów wniósł swój wkład w rozwój seminarium oraz kształtowanie duchowości wśród studentów.

Wykładowcy zakonni

Wśród wykładowców zakonnym w Wyższym Seminarium Duchownym Braci Mniejszych w Katowicach znajduje się znakomite grono nauczycieli i specjalistów:

  • o. prof. dr hab. Sebastian Jasiński OFM,
  • o. dr August Smyczek OFM,
  • o. dr Bronisław Gucwa OFM,
  • o. dr Ezdrasz Biesok OFM,
  • o. dr Feliks Rachwalik OFM,
  • o. dr Kleofas Gródek OFM,
  • o. dr Ernest Ogar OFM,
  • o. dr Lidian Strzeduła OFM,
  • o. dr Przemysław Woźniak OFM,
  • o. dr hab. Sławomir Ledwoń OFM,
  • o. dr Syrach Janicki OFM,
  • o. dr Wit Chlondowski OFM,
  • o. dr Tacjan Wójciak OFM,
  • o. dr Robert Makulski OFM,
  • o. dr Magnus Kula OFM,
  • o. dr Dydak Rycyk OFM.

Wykładowcy diecezjalni

Wśród wykładowców diecezjalnych znajdują się uznani specjaliści, którzy przyczyniają się do kształcenia studentów w Wyższym Seminarium Duchownym Braci Mniejszych w Katowicach. Oto lista ich nazwisk:

  • ks. prof. dr hab. Jan Górski,
  • ks. dr hab. Leszek Szewczyk,
  • ks. dr Damian Bednarski,
  • ks. dr Marceli Cogiel,
  • ks. dr Tadeusz Czakański,
  • ks. dr Andrzej Hoinkis,
  • ks. dr Andrzej Kołek,
  • ks. dr Marek Spyra.

Wykładowcy świeccy

W skład grupy wykładowców świeckich, pracujących w ramach Wyższego Seminarium Duchownego Braci Mniejszych w Katowicach, wchodzą uznani specjaliści w swoich dziedzinach.

  • dr Mariola Kozubek,
  • dr Magdalena Kudełka-Lwowska,
  • dr Marek Pawlicki,
  • dr Danuta Wróbel,
  • dr Marek Wójtowicz,
  • mgr lic. Adam Szeliga,
  • mgr Aleksandra Kajdan,
  • mgr Teresa Kowalik,
  • mgr Łukasz Kurpas,
  • mgr Barbara Pawlicka,
  • mgr Bożena Stanik,
  • Jose Javier Rodríguez Castillo.

Każdy z wykładowców wnosi do seminarium swoje doświadczenie oraz wiedzę, którym chętnie dzielą się z studentami.

Absolwenci

Kategoria ta odnosi się do absolwentów Wyższego Seminarium Duchownego Braci Mniejszych w Katowicach, którzy kontynuują swoją misję duszpasterską oraz wpływają na życie wspólnoty.

Przypisy

  1. Statystyka (zeszyt 4). W: Sławomir Wilewski: Posłani w pokoju Chrystusa. Tydzień modlitw o powołania do kapłaństwa i życia konsekrowanego (8–12.05.2022 r.). Radom: Krajowe Centrum Powołaniowe • Wydawnictwo Diecezji Radomskiej AVE, 2022 r., s. 6. ISBN 978-83-67205-01-6.

Oceń: Wyższe Seminarium Duchowne Braci Mniejszych w Katowicach

★★★★★
Średnia ocena:4.74 Liczba ocen:14