Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach

---

Historia muzeum

Zbiory sztuki sakralnej były przed II wojną światową przekazane w depozytMuzeum Śląskiemu, które prowadził prof. Tadeusz Dobrowolski. Pierwsze dzieła zaczęto prezentować już w 1931 roku w gmachu Sejmu Śląskiego, ale oficjalna umowa dotycząca przechowywania zbiorów została podpisana dopiero w 1938 roku.

W okresie niemieckiej okupacji wiele cennych obiektów z Muzeum Śląskiego zaginęło, w tym również zbiór sztuki sakralnej. Niektóre z tych dzieł trafiły do muzeum w Bytomiu. Pomimo licznych starań katowickiej kurii biskupiej o odzyskanie tych bezcennych artefaktów, władze komunistyczne nie godziły się na ich zwrot. W 1974 roku planowano zorganizowanie wystawy prezentującej kolekcje sztuki sakralnej w Muzeum Górnośląskim, jednak decyzją wojewódzkich decydentów ekspozycja została zabroniona.

Dopiero w 1980 roku dzieła sztuki, które należały wcześniej do Kościoła katowickiego, znalazły się z powrotem w gmachu kurii. 20 listopada 1983 roku miała miejsce ceremonia poświęcenia aktualnej siedziby muzeum, co stanowiło ważny krok w historii instytucji.

Zbiory

Muzeum archidiecezjalne zajmuje się szerokim zakresem działań, obejmujących inwentaryzację, zbieranie, przechowywanie, konserwację oraz udostępnianie obiektów zabytkowych związanych z sztuką religijną. W jego zbiorach znajdują się również pamiątki kultury religijnej, elementy świeckie pochodzące z darów oraz przedmioty ukazujące historię regionu i diecezji. Muzeum wzbogaciło się o różnorodne kolekcje, m.in. dzięki darom od ks. Emila Szramka i Marii Korfanty Ullmann, a także pamiątkom związanym z ruchem Solidarności. Znajdziemy tutaj cenną kolekcję wydawnictw z oficyn śląskich oraz polskich książek, które były wydawane w Niemczech. Jest także bogaty zbiór ponad pięciuset medali, które dokumentują ważne wydarzenia i postaci w historii Kościoła i narodu.

Malarstwo, grafika, rysunek

• malarstwo śląsko-małopolskie XV wieku,
• malarstwo renesansowe,
• malarstwo barokowe,
• malarstwo zachodnioeuropejskie (obrazów takich artystów jak Rafael Santi, Hendrick III van Clevel, Innocenzo Francucci, Alessandro Varotari, Jan Brueghel st., Jusepe Ribera, Nicolas Poussin, Adriaen van Ostade, Francisco de Zurbarán, Aurel Naray),
• obrazy współczesnych polskich malarzy (w tym Seweryn Bieszczad, Julian Fałat, Stanisław Wyspiański, Adam Bunsch, Teodor Axentowicz, Zygfryd Dudzik, Maciej Bieniasz, Genowefa Targosz, Werner Lubos, Witold Pałka, Roman Nyga, Krystyna Filipowska, Tadeusz Czober),
• grafika (prac Romana Kalarusa).

Rzeźba i rzemiosło artystyczne

• gotyckie i późniejsze naczynia liturgiczne,
• zabytkowe szaty liturgiczne,
• drewniane rzeźby średniowieczne przedstawiające Matkę Boską, Chrystusa oraz świętych,
• rzeźby z przełomu XV i XVI wieku,
• figurki św. Jana Nepomucena i ewangelistów Jana i Marka z XVIII wieku,
• rzeźba nowożytna (między innymi twórczość Wacława Szymanowskiego, Zygmunta Langmana, Xawerego Dunikowskiego, Karola Hukana),
• medale (twórcy tacy jak Zygmunt Brachmański, Stanisław Szukalski, Jan Wysocki).

Kolekcja o charakterze etnograficznym w muzeum to zbiór przedmiotów, które były wykorzystywane w ludowej pobożności. W zbiorach znajdują się pamiątki związane z wydarzeniami diecezjalnymi, jak również artefakty dotyczące działalności biskupów i śląskich kapłanów. Oprócz tego zachowane zostały sztandary parafialne oraz stowarzyszeniowe, dokumenty wiary, kultury i języka ludu śląskiego. Prace współczesnych artystów w zbiorach muzealnych pochodzą z wielu organizowanych tam wystaw. Muzeum to jest jedyną placówką zajmującą się sztuką religijną w obszarze województwa śląskiego. W jego strukturach funkcjonuje także galeria sztuki współczesnej Fra Angelico.

---

Oceń: Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach

---