Jerzy Sonek, który przyszedł na świat 23 marca 1943 roku w Katowicach, to postać znana jako aktywny działacz opozycyjny i związkowy w trudnych czasach Polski Ludowej. Jego życiorys jest ściśle związany z przemysłem stoczniowym, gdzie pracował w hucie „Baildon” zlokalizowanej w Katowicach.
Warto podkreślić, że Sonek był nie tylko zwykłym pracownikiem, ale również osobą, która aktywnie angażowała się w walkę o prawa robotników oraz w ruchy opozycyjne, które w znaczący sposób wpłynęły na społeczeństwo w tamtym okresie.
Niestety, jego życie zakończyło się 24 września 2019 roku, pozostawiając po sobie ważne dziedzictwo w zakresie aktywizmu i solidarności w Polsce.
Życiorys
W latach 1958–1999 Jerzy Sonek był ściśle związany z Hutą Baildon, gdzie rozpoczął swoją karierę zawodową. W 1961 roku ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową, co było kluczowym krokiem w jego rozwoju osobistym i zawodowym.
Od września 1980 roku aktywnie uczestniczył w działalności NSZZ „Solidarność”. W tym czasie pełnił różne ważne funkcje, w tym przewodniczącego Komitetu Założycielskiego na Wydziale Automatyki oraz członka Komisji Wydziałowej. Jego zaangażowanie w struktury związku obejmowało także udział w I i II Wojewódzkim Zjeździe Delegatów Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. Jerzy Sonek brał udział w strajku okupacyjnym w hucie we wrześniu 1980 roku, co stanowiło ważny moment w jego życiu.
Po ogłoszeniu stanu wojennego w 1981 roku ponownie uczestniczył w strajku, jednak w dniu 14 grudnia tego samego roku został brutalnie pobity przez ZOMO na tzw. „ścieżce zdrowia”, co doprowadziło do jego aresztowania na 48 godzin. Wkrótce, 5 stycznia 1982 roku, został aresztowany ponownie, co kończyło się zwolnieniem z pracy. Osadzono go w katowickim Areszcie Śledczym, a w dniu 27 marca 1982 roku został skazany przez Sąd Śląskiego Okręgu Wojskowego na 10 miesięcy więzienia, które odbył w zakładach karnych w Raciborzu i Strzelcach Opolskich. Równocześnie był rozpracowywany przez Wydział V-1 Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Katowicach, gdzie miał kryptonim „Zapora”.
W sierpniu 1982 roku został zwolniony na okres próbny i przywrócony do pracy. W latach 1982–1989 Jerzy Sonek angażował się w kolportaż publikacji podziemnych takich jak „Tygodnik Mazowsze”, „RIS” czy „Wolny Związkowiec”, a także w dystrybucję ulotek i cegiełek, które miały na celu wsparcie osób represjonowanych. W obliczu swojej działalności był wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany, a jego mieszkanie poddawano rewizjom. W latach 1984–1987 był również rozpracowywany przez Wydział v-2/V-1 Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Katowicach, gdzie jego kryptonim to „Hutnik”.
W 1989 roku zasiadł w Prezydium Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” w Hucie Baildon, a następnie, w latach 1990-1998, pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Komitetu Zakładowego związku. Dodatkowo, od 1998 roku był członkiem Międzyzakładowej Komisji Związkowej. Uczestniczył w licznych Wojewódzkich Zjazdach Delegatów, a jego obecność na tych wydarzeniach była kluczowa dla jego kariery w związku, gdzie należał do Rady Sekcji Krajowej Hutnictwa oraz Rady Sekretariatu Metalowców przy Komisji Krajowej. Od 1998 roku przewodził również Regionalnemu Sekretariatowi Emerytów i Rencistów „Solidarności”. W 2001 roku stał na czele Komitetu Protestacyjnego po ogłoszeniu upadłości huty, z czym związana była 44-dniowa głodówka. Ostatecznie przeszedł na emeryturę w 2003 roku oraz dołączył do Związku Więźniów Politycznych Okresu Stanu Wojennego.
W dniu 14 stycznia 1992 roku Sąd Najwyższy w Warszawie uchylił wyrok Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego z marca 1982 roku, uniewinniając Jerzego Sonka od przypisywanych mu przestępstw. Po zakończeniu swojej drogi życiowej został pochowany na cmentarzu parafialnym przy ul. Mieszka I (Osiedle Tysiąclecia) w Katowicach.
Odznaczenia
Jerzy Sonek, ze względu na swoje zaangażowanie i działalność, otrzymał szereg prestiżowych odznaczeń związkowych. Wśród nich wyróżniają się: Złoty Medal „Solidarności” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, przyznany w roku 2000, a także Medal Serce Solidarności, również z tego samego roku. Kolejną znaczącą nagrodą były Medal 25-lecia „Solidarności” nadany w 2005 roku.
W 2009 roku miał zaszczyt otrzymać Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, który przyznał mu Lech Kaczyński, ówczesny Prezydent RP. Warto także zauważyć, że w 2016 roku Jerzy Sonek został uhonorowany Krzyżem Wolności i Solidarności, co podkreśla jego znaczący wkład w działalność na rzecz społeczeństwa i jego wartości.
Przypisy
- Stanisław Płatek: Pogrzeb śp. Jerzego Sonka. polityczni81-89.pl, 27.09.2019 r. [dostęp 03.10.2019 r.]
- Jerzy Sonek. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 03.10.2019 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Lucjan Gajda | Andrzej Namysło | Eugeniusz Kloc | Dobromir Sośnierz | Józef Kocurek | Sławomir Kowalski (polityk) | Marian Miłek | Joanna Trzaska-Wieczorek | Rajmund Moric | Rudolf Buchała | Jerzy Forajter | Franciszka Koraszewska | Krzysztof Mikuła | Jerzy Montag | Krystyna Doktorowicz | Marcelina Zawisza | Krystyna Bochenek | Maciej Wirowski | Stanisław Płatek | Friedrich Ernst von SchwerinOceń: Jerzy Sonek