Maryna Miklaszewska

---

Życiorys

„Maryna Miklaszewska, właśc. Maria Miklaszewska, przyszła na świat w Katowicach 4 stycznia 1947 roku. Po zakończeniu edukacji na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie uzyskała dyplom z filologii słowiańskiej w 1972 roku, kontynuowała naukę na studiach doktoranckich, które ukończyła w latach 1972-1975. Jej praca w mediach zaczęła się od roli członka zespołu redakcyjnego „Płomyczka” w latach 1975-1976. Następnie, poprzez lata 1977-1982, była zaangażowana w redakcję literacką Programu 3. Polskiego Radia, gdzie jej kariery nie zakończył stan wojenny, pomimo weryfikacji dziennikarzy, co doprowadziło do jej zwolnienia.

W okresie 1980-1981 Maryna pełniła funkcję redaktora Radia „Solidarność” Regionu Mazowsze, odpowiadając za audycje skierowane do radiowęzłów zakładowych. Wzięła również udział w I Krajowym Zjeździe Delegatów „Solidarności” w 1981 roku, dokumentując przebieg tego wydarzenia. Jej działalność społeczną związaną z prześladowaniami w stanie wojennym kontynuowała jako członkini Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności oraz ich rodzinom przy kościele św. Marcina w Warszawie. Po usunięciu z pracy w Polskim Radiu, angażowała się w drugi obieg wydawniczy oraz współpracowała z podziemnym radiem Solidarność.

Na początku lat 80. przeprowadziła wywiad z Tadeuszem Konwickim, który wkrótce potem został opublikowany w podziemnym wydaniu „Małej apokalipsy”. W 1986 roku opublikowała książkę zatytułowaną Mikołajek w szkole PRL pod pseudonimem Miłosz Kowalski, dostosowując historię Mikołajka do polskich realiów. Publikacja została wzbogacona ilustracjami jej 10-letniego syna Mikołaja Chylaka, występującego pod pseudonimem Masław. Książka ta ukazała się w pięciu wydaniach w drugim obiegu oraz w dwóch w III RP.

W latach 1989-1992 była redaktorką Programu 1. Polskiego Radia, a w czerwcu 1989 roku zrealizowała audycje wyborcze podczas historycznych dla Polski wyborów parlamentarnych. Interesującym epizodem z jej życia zawodowego jest fakt, że do 3 kwietnia 1987 roku była rozpracowywana przez Wydział II Departamentu III MSW w ramach SOR kryptonim „Kaseta”.

Maryna zajmowała się także tłumaczeniem literatury czeskiej, szczególnie tekstów związanych z opozycją, takich jak prace Vaclava Havla, a także wierszy i piosenek Karela Kryla. Wśród jej przekładów znalazła się znana powieść Grę na serio autorstwa Richarda Weinera. W dorobku autorki znalazły się także powieści kryminalne, w tym Portret pamięciowy oraz scenariusz do spektaklu Teatru Telewizji Hrabia, nagrodzonego przez Ministra Kultury i Sztuki.

Kwaitą działalnością twórczą jest także jej współpraca z siostrą Agatą, z którą napisała libretto oraz teksty piosenek do musicalu Metro, za co w 1992 roku otrzymała nominację do prestiżowej amerykańskiej nagrody Tony Award. Z kolei w roku 2005 „Dialog” opublikował jej sztukę Strajk – pierwszy i jak dotąd jedyny musical o Stoczni Gdańskiej w 1980 roku. W 2007 roku, nawiązując do historycznych wydarzeń związanych z II wojną światową, wydała powieść Wojtek z armii Andersa, opowiadającą o syryjskim niedźwiedziu brunatnym, który towarzyszył 2 Korpusowi Polskiemu. Książka ta doczekała się dwóch edycji.

W 2001 roku Maryna Miklaszewska otrzymała odznakę Zasłużony Działacz Kultury, a 4 grudnia 2007 roku, w uznaniu jej wybitnych osiągnięć, została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego, obok innych aktywistów z ruchu Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka.

W 2010 roku wzięła czynny udział w zakładaniu Stowarzyszenia Polska Jest Najważniejsza, które zjednoczyło część członków warszawskiego komitetu poparcia Jarosława Kaczyńskiego w czasie wyborów prezydenckich. Osobiste życie Maryny związane było z rysownikiem Gwidonem Miklaszewskim oraz jej mężem, dra Aleksandrem Chylakiem, urbanistą i adiunktem na warszawskim Wydziale Architektury.

Maryna Miklaszewska zmarła 11 maja 2022 roku, a jej ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na Powązkach w Warszawie. Uroczystości pogrzebowe zaszczycił premier Mateusz Morawiecki.

Publikacje

Oto zestawienie znaczących publikacji autorstwa Maryny Miklaszewskiej, które ukazały się zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami.

• – Mikołajek w szkole PRL
• Warszawa: Rytm, 1986 (pod pseudonimem Miłosz Kowalski),
• Londyn: Aneks, 1987, ISBN 0-906601-44-4,
• Gdańsk: Suplement 2, 1987,
• Łódź: Wydawnictwo Społeczne „Fakt”, 1989 (pod pseudonimem Miłosz Kowalski),
• Gliwice: Wokół Nas, 1989,
• Warszawa: Tenten, 1991, ISBN 83-85477-08-X,
• Warszawa: Tenten, 1995, ISBN 978-83-85477-08-2.

• – Portret pamięciowy, Warszawa: Rytm, 2003, ISBN 83-7399-008-9.
• – Wojtek z Armii Andersa
• Warszawa: Fronda, 2007, ISBN 978-83-88747-26-7,
• Warszawa: Fronda, 2007, ISBN 978-83-60335-23-9 [wyd. 2].

• – Spotkałam kiedyś prawdziwego hipstera, Warszawa: TRIO, 2012, ISBN 978-83-7436-315-0.
• – Hipster, Poznań: Zysk i S-ka, 2016 ISBN 978-83-7785-988-9.
• – Proces Szolema Szwarcbarda mordercy atamana Petlury, Wydawnictwo LTW, 2022 ISBN 978-83-756-5790-6.

Dzieła sceniczne

Maryna Miklaszewska jest znaną postacią w polskim świecie sztuki, a jej wkład w musical i literaturę scenową jest niezaprzeczalny. Jej pierwszym znaczącym osiągnięciem było libretto oraz teksty piosenek do musicalu „Metro”, które stworzyła w 1991 roku we współpracy z siostrą Agatą Miklaszewską. Muzyka do tego dzieła powstała w rękach Janusza Stokłosy, a reżyserem był Janusz Józefowicz. Premiera odbyła się w Teatrze Dramatycznym w Warszawie, a musical ten zebrał również uznanie na międzynarodowych scenach, jak Minskoff Theatre na nowojorskim Broadwayu w 1992 roku oraz w Operetce Moskiewskiej w 1999 roku. W 1992 roku Miklaszewska, razem z Januszem Stokłosą oraz innymi współautorkami, otrzymała nominację do prestiżowej nagrody Tony Award w kategorii najlepsza oryginalna muzyka.

Wraz ze swoimi osiągnięciami w musicalu, autorka stworzyła również libretto i piosenki do musicalu „Strajk”, które zostały opublikowane w czasopiśmie „Dialog” w 2005 roku. Można to znaleźć pod adresem http://katalog.czasopism.pl/index.php/Dialog_9/2005

Maryna Miklaszewska jest również aktywna w obszarze przekładów literackich. W 1984 roku, w wydawnictwie „Czytelnik” opublikowała przekład znanego dzieła Richarda Weinera „Gra na serio”, w którego skład wchodził również wstęp autorstwa Miklaszewskiej. Kolejnym jej dziełem jest przekład utworów Karela Kryla. W 1989 roku, przy współpracy z Janem Krzysztofem Kelesem, Maryna Miklaszewska zrealizowała przekład piosenek tego czeskiego artysty. Publikacja była wydana przez Wrocławskie Wydawnictwo Muzyczne i była częścią wydarzeń związanych z Przeglądem Czechosłowackiej Kultury Niezależnej, który odbył się we Wrocławiu w listopadzie 1989 roku.

Bez wątpienia, jej działalność translatorska rozciąga się także na utwory Karela Kryla, które opublikowane zostały w niezależnej oficynie wydawniczej w Warszawie w 1986 roku, co podkreśla jej wszechstronność i zaangażowanie w promowanie kultury czeskiej w Polsce.

---

Oceń: Maryna Miklaszewska

---