Anita Gargas

---

Życiorys

Anita Gargas spędziła swoje dzieciństwo w Katowicach. Po ukończeniu studiów z zakresu matematyki na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, aktywnie angażowała się w działalność Niezależnego Zrzeszenia Studentów, a także Solidarności Walczącej. Była współautorką tekstów w podziemnym periodyku NZS zatytułowanym „Bez Retuszu” oraz publikowała w innym, również nielegalnym, wydaniu „Przegląd Wiadomości Agencyjnych” w końcowym okresie lat 80-tych XX wieku.

Po roku 1989 podjęła studia podyplomowe na wydziale dziennikarskim. Swoją karierę dziennikarską zainaugurowała w 1991 roku, pracując jako stażystka, a później etatowa dziennikarka w dziale politycznym Tygodnika Solidarność. Zaczęła wówczas zajmować się dziennikarstwem śledczym, pisząc reportaże na temat przedstawicieli partyjnej nomenklatury PZPR. W tym samym roku, wspólnie z Maciejem Wojciechowskim, opublikowała książkę pt. „Partie polityczne w Polsce”. Następnie, po odejściu z Tygodnika, dołączyła do nowego dziennika – Nowy Świat, który został stworzony przez Piotra Wierzbickiego.

Niestety, z powodu napięć politycznych, oboje zostali odwołani ze swoich stanowisk w maju 1992 roku, podczas rządów Jana Olszewskiego. Rok później, Wierzbicki założył miesięcznik, który później przekształcono w tygodnik – Gazeta Polska, do której Anita Gargas również się przyłączyła. W czerwcu 1993 roku opublikowała tajną listę Macierewicza. W 1998 roku została członkiem rady programowej Polskiej Agencji Prasowej (PAP).

W miarę rozwoju kariery, Gargas szczególnie skoncentrowała się na eksplorowaniu afer i przestępstw związanych z władzą oraz dawną komunistyczną nomenklaturą. Z redakcji Gazety Polskiej odeszła w 2005 roku, kiedy to Piotr Wierzbicki przestał pełnić funkcję redaktora naczelnego, a jego miejsce zajął Tomasz Sakiewicz.

Po odejściu, Gargas zaczęła pracować w tygodniku Ozon i rozpoczęła produkcję programu telewizyjnego pod tytułem Misja specjalna. Program powstał w odpowiedzi na deficyt audycji o charakterze dziennikarstwa śledczego w TVP. Andrzej Godlewski, zlecający utworzenie programu, zaprosił Anitę do wspólnej pracy. Premierowy odcinek zadebiutował na antenie w styczniu 2005 roku i był emitowany przez kilka miesięcy, aż do kampanii wyborczej w 2005 roku.

W maju 2006 TVP wyemitowała film Anity Gargas, zatytułowany Prezydentowa bez barier, poświęcony Jolancie Kwaśniewskiej, ówczesnej pierwszej damie Polski, małżonce prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego. Treść reportażu dotyczyła kontrowersji związanych z fundacją, którą prowadziła prezydentowa – Porozumieniem bez barier. Zarazem Kwaśniewska złożyła skargę do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, a Rada Etyki Mediów skrytykowała Gargas za niedokładność w przedstawianiu faktów.

Pomimo krytyki, materiał zdobył uznanie i został nominowany do nagrody medialnej im. Andrzeja Woyciechowskiego. Na początku września 2006 roku program Misja specjalna wznowił emisję, a Gargas objęła funkcję głównej redaktorki. Została także wiceszefową redakcji publicystyki, a w 2007 roku awansowała na szefową. W 2009 roku sprawowała stanowisko zastępcy dyrektora TVP1, a jej reportaże poruszały liczne afery oraz zepsucie władzy i gospodarce.

W programie zrelacjonowano m.in. powiązania marszałka Sejmu Józefa Oleksego z grupami biznesowymi oraz brak przeprowadzenia lustracji w Polsce. W jednym z odcinków zestawiono nagranie z rozmowy Adama Michnika i Aleksandra Gudzowatego. Emisję programu zakończono w marcu 2009 roku, a Anita Gargas została zwolniona przez ówczesnego p.o. prezesa TVP Piotra Farfała.

W odpowiedzi na jej zwolnienie, grupa osób wyraziła publicznie sprzeciw, uznając ten krok za naruszenie wolności słowa. Gargas stała się również pomysłodawczynią telewizyjnego programu „Wielki test z historii”, a po odejściu z telewizji publicznej zgłosiła oskarżenie o kradzież intelektualną związaną z dalszą emisją tego programu w TVP.

3 lutego 2010 roku program Misja specjalna powrócił na antenę, podczas gdy Anita Gargas została odwołana z funkcji wiceszefa TVP1 bez żadnego oficjalnego uzasadnienia. Po 10 kwietnia 2010 roku audycja koncentrowała się przede wszystkim na śledztwie dotyczącym katastrofy smoleńskiej. Program był emitowany do 19 października 2010 roku, kiedy to został usunięty z ramówki TVP1 przez szefową stacji, Iwonę Schymallę, w towarzystwie programu „Bronisław Wildstein przedstawia”.

W 2007 Gargas wytoczyła proces producenci filmowemu Maciejowi Strzemboszowi, który na swoim blogu zasugerował, że mogła pracować na niejawnych zasadach w WSI. W wyniku procesu, Gargas uzyskała korzystny wyrok, ponieważ producent nie dostarczył odpowiednich dowodów. W 2012 roku zakończył się proces, który wytoczył jej prezydent Poznania, Ryszard Grobelny, oskarżając ją o zniesławienie w kontekście jednego z odcinków Misji specjalnej. Sprawa została umorzona przez sąd w styczniu 2012 roku, uznając, że dziennikarskie podejście Gargas było rzetelne i obiektywne.

W późniejszym okresie Gargas skupiła się na tworzeniu filmów dokumentalnych na temat tragedii związanej z katastrofą smoleńską. W 2011 roku, jako pierwszy film śledczy o tej katastrofie, opublikowano jej produkcję 10.04.10, której dystrybucję zapewniła Gazeta Polska. W styczniu 2013 miała miejsce premiera kolejnego filmu, Anatomia upadku, a na przełomie marca i kwietnia 2014 roku zaprezentowano kontynuację tej produkcji pt. Anatomia upadku 2. W czerwcu 2016 roku zadebiutował film W imię honoru, w którym wystąpili generałowie Andrzej Błasik, Andrzej Karweta oraz Bronisław Kwiatkowski, a ich wypowiedzi zaprezentowano poprzez ich małżonki. W swoich materiałach Gargas często poruszała kwestie związane z domniemanym zamachem w kontekście katastrofy smoleńskiej.

We wrześniu 2012 roku wsparła działania Telewizji Trwam w walce o miejsce w przestrzeni mediów publicznych oraz dostęp do emisji w systemie cyfrowym, nawołując do udziału w marszu „Obudź się Polsko”. W styczniu 2013 roku została członkiem rady nadzorczej Telewizji Niezależna S.A., zarządzającej stacją Telewizja Republika. Następnie, od maja 2013 do sierpnia 2016 prowadziła śledczy program Zadanie specjalne w tej stacji. 1 lipca 2013 roku ponownie weszła w skład rady nadzorczej Telewizji Republika S.A. Od września 2014 do sierpnia 2016 pełniła funkcję zastępcy redaktora naczelnego Telewizji Republika, funkcyjnie współpracując z Tomaszem Terlikowskim.

Od września 2016 do grudnia 2023 prowadziła w TVP1 program Magazyn śledczy Anity Gargas. Od stycznia 2024 roku przeniosła się na platformę YouTube, prowadząc Magazyn Anity Gargas.

Życie prywatne

Anita Gargas była żoną Macieja Wojciechowskiego, który w późniejszym czasie został dyrektorem TVP1.

Odznaczenia i nagrody

19 marca 2010 roku Anita Gargas została odznaczona przez prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. To wyróżnienie jest efektem jej znakomitych zasług na rzecz demokratycznych przemian w Polsce oraz osiągnięć w aktywności zawodowej i społecznej mającej korzystny wpływ na kraj.

W 2012 roku otrzymała „Główną Nagrodę Wolności Słowa” za rok 2011, przyznawaną przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich. Nagroda ta była uznaniem jej odwagi i niezłomności w dążeniu do prawdy na temat katastrofy smoleńskiej, a jej wartość wyniosła 20 tysięcy złotych.

30 stycznia 2014 roku wyróżniono ją „Nagrodą Watergate” za rok 2013, doceniając film pod tytułem Anatomia upadku, który wywarł duże wrażenie na społeczności dziennikarskiej.

W 2016 roku, 28 stycznia, razem z Cezarym Gmyzem, zdobyła honorowe wyróżnienie w ramach „Nagrody Watergate” za rok 2015. Nagroda ta została przyznana przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich za zrealizowany materiał Taśmy trzeciej władzy – sędziowskie układy. Program ten był emitowany 10 grudnia 2014 roku w audycji „Zadanie specjalne” na antenie Telewizji Republika.

Filmografia

Poniżej przedstawiamy filmografię Anity Gargas, obejmującą jej znane dzieła:

• 10.04.10 (2011),
• Anatomia upadku (2012),
• Anatomia upadku 2 (2014),
• W imię honoru (2016).

---

Oceń: Anita Gargas

---