Gmach Banku Gospodarstwa Krajowego w Katowicach

Banki

Gmach, w którym mieścił się dawny Bank Gospodarstwa Krajowego, znajduje się w Katowicach przy ul. Adama Mickiewicza 3, na rogu ul. ks. Piotra Skargi. To miejsce ma wielkie znaczenie historyczne oraz architektoniczne dla regionu.

Budowla ta została wpisana do rejestru zabytków województwa katowickiego 2 maja 1978 roku, pod numerem rejestru A/1237/78. Dodatkowo, z dniem 20 grudnia 2019 roku, otrzymała wpis do rejestru zabytków województwa śląskiego (nr A/590/2019).

Opis

Gmach banku zrealizowany został pod koniec lat dwudziestych XX wieku w stylu ekspresjonistycznym, zgodnie z projektem autorstwa Stanisława Tabeńskiego oraz Jana Noworyty z roku 1928. Uroczyste zakończenie budowy miało miejsce w kwietniu 1930 roku, co potwierdza zapis w witrażu głównej klatki schodowej z napisem A 1930. Zaledwie kilka tygodni po zakończeniu budowy, w dniu 12 maja 1930 roku, do budynku wprowadził się Bank Gospodarstwa Krajowego. W tym samym okresie, w latach trzydziestych XX wieku, w obiekcie swoją siedzibę miał również Wyższy Urząd Górniczy.

Po zakończeniu drugiej wojny światowej, aż do roku 1990, budynek pełnił funkcję oddziału Narodowego Banku Polskiego. Warto zaznaczyć, że na dachu obiektu umieszczono zegar wraz z kurantami, które od 26 kwietnia 1975 roku odgrywały popularną melodię „Płynie Wisła błękitna”. Następnym, istotnym lokatorem i właścicielem obiektu stał się ING Bank Śląski, który w 2016 roku przeniósł swoją siedzibę z Rynku do nowego biurowca na ulicy Sokolskiej. Po tym wydarzeniu budynek zyskał nowego prywatnego inwestora.

Obecnie, w roku 2020, w obiekcie trwa intensywny remont, który obejmuje zarówno elewację, jak i wnętrza. Na parterze zaadoptowano przestrzeń pod klub muzyczny oraz restaurację, a dodatkowo położono tam biura. Dla przyszłych najemców przygotowano również cztery kondygnacje biurowe, z kolei dwa najwyższe piętra zostały przewidziane na apartamenty do wynajmu krótkoterminowego.

Sześciokondygnacyjny gmach zlokalizowany jest na działce o trapezoidalnym kształcie przy nieistniejącej już ulicy Skośnej 2, której zabudowy wyburzono w latach sześćdziesiątych XX wieku. aby dostosować wygląd budynku do otoczenia, w wschodniej fasadzie (od strony byłej ul. Skośnej) zastosowano graniaste bryły, które rozczłonkowane są poprzez sześć uskoków. Elementy boniowania tworzą dekoracyjny cokół, który optycznie podtrzymuje żłobkowane pilastry. Całość, wraz z bogatą dekoracją, prezentuje styl określany mianem „maniery na trójkątno”.

Warto zaznaczyć, iż przed rokiem 1930, w miejscu dzisiejszego gmachu znajdowała się narożna dwupiętrowa kamienica, charakteryzująca się charakterystyczną kopułą. W dniu 4 września 1939 roku, przed nowo wybudowanym bankiem trwały intense walki pomiędzy polskimi powstańcami, ochotnikami oraz harcerzami z niemieckim Wehrmachtem.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 25.05.2011 r.]
  2. Dawny budynek banku ING przy rynku w Katowicach odzyskuje blask. Dziennik Zachodni, 30.11.2020 r.
  3. a b Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1.01.1999 r. do 1.01.2020 r.. wkz.katowice.pl. [dostęp 24.12.2019 r.]
  4. Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 25.05.2011 r.]
  5. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 51. ISBN 978-83-7729-021-7.
  6. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 33. ISBN 978-83-7729-021-7.
  7. a b Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 17. ISBN 978-83-7729-021-7.
  8. Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 61. ISBN 83-913341-0-4.
  9. Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 59. ISBN 83-913341-0-4.
  10. Joanna Starnawska: Dzieje Katowic (1299−1945). Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1990, s. 54.

Oceń: Gmach Banku Gospodarstwa Krajowego w Katowicach

★★★★★
Średnia ocena:4.76 Liczba ocen:16