Krzysztof Topolski

---

Życiorys

Krzysztof Topolski urodził się w rodzinie inżyniera Fryderyka Topermana, który posiadał wykształcenie zdobyte na Politechnice Lwowskiej przed wybuchem II wojny światowej. Po wojnie, jego ojciec stał się aktywnym działaczem w odbudowie górnictwa na Górnym Śląsku oraz angażował się w przemysł zbrojeniowy. W 1944 roku, po przyjeździe do Stalowej Woli, zmienił nazwisko na Topolski, a to z powodu związku ze swoim niemieckim dyrektorem, który nosił nazwisko Teperman, co mogło być odbierane negatywnie w tamtym czasie. Matka Krzysztofa, Paula Bałaban, była lekarzem hematologiem, a jej wujem prof. Majer Bałaban stał się znanym znawcą historii polskich Żydów.

W 1964 roku Topolski zakończył naukę w Liceum Ogólnokształcącym im. Klementa Gottwalda w Warszawie. Jako uczeń angażował się już w działalność Klubu Poszukiwaczy Sprzeczności, który został założony przez Adama Michnika. W czasie liceum rozpoczął także swoją przygodę z kabaretem, pracując z Andrzejem Woyciechowskim, Januszem Weissem oraz Magdą Umer. Jako student kontynuował te działania, współtworząc grupę roboczo nazywaną „Stodołą 2”, która później przekształciła się w kabaret Abakus.

W 1964 roku podjął studia na Wydziale Inżynierii Budowlanej Politechniki Warszawskiej. W trakcie nauki organizował Studenckie Ośrodki Dyskusyjne wśród polskich politechnik. Współpracując z Woyciechowskim, stali się autorami wielu antysystemowych żartów, z których najbardziej znanym było wywieszenie transparentu na budynku Auditorium Maximum UW, ogłaszającego obronę pracy doktorskiej płk. Omelana na temat „Krok defiladowy na terenach bagnistych i podmokłych”.

Po przesiadce z Inżynierii Budowlanej na studia socjologiczne na Uniwersytecie Łódzkim, aktywnie uczestniczył w wydarzeniach marcowych w 1968 roku, nawołując do udziału w wiecu 9 marca przez radiowęzeł uczelniany. Po aresztowaniu przez SB 10 marca, poddano go przesłuchaniom i osadzono na Rakowieckiej. Przeszedł przez trudny proces z zarzutami za „rozpowszechnianie fałszywych wiadomości”, co początkowo groziło mu do 1,5 roku więzienia, jednak po pewnym czasie zarzut zmieniono na „obraza narodu polskiego”, z karą sięgającą 10 lat pozbawienia wolności.

Po zakończeniu procesu, skazany na 1,5 roku więzienia oraz 2 lata pozbawienia praw publicznych, spędził czas w areszcie w Strzelcach Opolskich do marca 1969 roku. Po zwolnieniu, w związku z wezwaniem do służby wojskowej w karnej kompanii w Orzyszu, postanowił ostatecznie emigrować, przyjmując warunki PRL, które wiązały się z przymusowym zrzeczeniem się polskiego obywatelstwa w zamian za dokument podróży. W czerwcu 1969 roku wyjechał do Szwecji, gdzie pierwotnie zamierzał studiować socjologię, ale ostatecznie wybrał matematykę.

Jednakże to nie studia były jego priorytetem, gdyż od początku emigracji rozwijał różnorodne pomysły biznesowe. Już w grudniu 1971 roku przeniósł się do Toronto, po uzyskaniu wizy kanadyjskiej, gdzie na początku miał różne zajęcia, takie jak praca jako hotelowy, malarz czy kierowca dostawczaka. Ostatecznie pracował w salonie sprzedaży samochodów, gdzie zajął coraz wyższe stanowiska, aż do generalnego menadżera.

Po pewnym czasie, założył własną franczyzę Datsuna w Barrie, ale w wyniku swojej choroby, firma zbankrutowała. Następnie objął funkcję menadżera salonu Chryslera w Toronto, co pozwoliło mu na wprowadzenie kilku hitowych promocji sprzedażowych, w tym „tent sale”. Organizował również duże wyprzedaże dla General Motors oraz pełnił rolę generalnego menadżera Nissana w Toronto. Pod koniec lat 80. wraz z partnerem zalożył „Automotive Clearance Centre”, specjalizującą się w sprzedaży samochodów używanych, a którą prowadził do początku lat 90.

O powrocie do Polski zadecydował na przełomie lat 80. i 90., po wcześniejszym pobycie w kraju. Mimo wielu lat na emigracji, pozostał aktywistą antykomunistycznym, wspierając finansowo Komitet Obrony Robotników oraz podziemną „Solidarność”. Nie występował o zwrot obywatelstwa polskiego, które zmuszony był zrzec się w 1969 roku, jednak prezydent Aleksander Kwaśniewski zaproponował mu jego przywrócenie, co Krzysztof przyjął, czując się Polakiem żydowskiego pochodzenia. Przez cały ten czas nie zapomniał o swoich artystycznych korzeniach.

W odniesieniu do przeszłości artystycznej, Topolski tłumaczył angielskie wersje piosenek Agnieszki Osieckiej, Wojciecha Młynarskiego i Macieja Zembatego. Jego tłumaczenie „Żeby Polska była Polską” zostało wykorzystane przez prezydenta Ronalda Reagana w czasie Międzynarodowego Dnia Solidarności z Polską. Również, współpracował z Jarosławem Abramowem-Newerłym przy bestsellerze „Alianci”, który miał zostać wydany w USA, ale ostatecznie ukazał się po polsku w 1990 roku.

Po powrocie do Polski, prowadził różnorodne interesy, m.in. pośredniczył w sprzedaży austriackich ciężarówek Steyr i autobusów SAN na Syberię. Z czasem, w drugiej połowie lat 90., ograniczył swoją aktywność w interesach, przekształcając ją na działania filantropijne. Fundował stypendia dla uzdolnionej młodzieży, a jego pomoc skierowana była także do różnych inicjatyw społecznych. W 1995 roku ustanowił nagrodę finansową dla najlepszego maturzysty w Szczytnie. Co więcej, z żoną przyjęli trójkę rodzeństwa z domu dziecka. Iwona Jurczenko-Topolska opisała ich historię w książce „Bociany przylatują zimą”, która została dołączona do zbioru „Podróżą każda miłość jest”. Krzysztof opowiedział swoją życiową historię w wywiadzie-rzece pt. „Resortowe dziecko (najgorszego sortu)”. W 2013 roku na uroczystości z okazji 45-lecia Marca ’68, został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski przez Prezydenta Bronisława Komorowskiego.

---

Oceń: Krzysztof Topolski

---