Emil Antoni Görlitz, urodzony 13 czerwca 1903 roku w Katowicach, to postać, która odcisnęła swoje piętno w historii polskiego sportu. Jego przygoda z piłką nożną zakończyła się w Altenburgu, gdzie zmarł 17 października 1990 roku.
Chociaż był polskim piłkarzem o niemieckiej narodowości, zyskał uznanie na boisku jako zarówno bramkarz, jak i napastnik. Warto zaznaczyć, że Emil był także reprezentantem narodowym, a jego talent pozwolił mu wystąpić jako rezerwowy na igrzyskach olimpijskich w Paryżu.
Życiorys
Emil Görlitz przyszedł na świat przy ulicy Raciborskiej w Katowicach, w licznej niemieckiej rodzinie. Podczas swojej sportowej kariery zdobył uznanie jako wychowanek klubu Preußen 05 Kattowitz, a następnie przeniósł się do 1. FC Kattowitz. Jako Ślązak niemiecki, był pierwszym przedstawicielem nowo utworzonego województwa śląskiego powołanym do reprezentacji Polski w piłce nożnej. Zadebiutował 18 maja 1924 roku w meczu przeciwko Szwecji (kończącym się wynikiem 1:5), a jego ostatni występ miał miejsce 2 października 1925 kiedy to zmierzył się z Turcją. Łącznie reprezentował biało-czerwone barwy w ośmiu oficjalnych spotkaniach.
W trakcie igrzysk olimpijskich w 1924 roku był również rezerwowym, a jego zespół przegrał jedyny mecz z Węgrami wynikiem 0:5, w którym bronił Mieczysław Wiśniewski. Görlitz kontynuował swoją karierę w Pogoni Lwów, gdzie zyskał szczególną sympatię wśród tamtejszych kibiców, odnosząc sukcesy jako członek drużyny, która w 1925 roku zdobyła mistrzostwo Polski. Zawodnik przyjął zaproszenie od austriackiego trenera Pogoni, Karla Fischera, by przenieść się do Triestu we Włoszech, gdzie wspólnie z Józefem Słoneckim stał się pierwszym profesjonalnym piłkarzem z Polski.
Jednak po krótkim i nieudanym epizodzie w zachodnioeuropejskiej lidze, nie udało mu się powrócić ani do Pogoni, ani do reprezentacji. Prowadził dalszą karierę w swoim macierzystym klubie – 1. FC Katowice. Wspólnie z drużyną zdobył wicemistrzostwo Polski w 1927 roku, odgrywając znaczącą rolę w zespole, grając na różnych pozycjach. W ciągu trzech sezonów (1927–1929) zdołał rozegrać 38 meczów ligowych, zdobywając dziewięć bramek. Zaledwie kilka tygodni przed opuszczeniem Polski w 1934 roku, będąc aktywnym zawodnikiem, zasiadał również w zarządzie klubu.
W 1934 roku Emil Görlitz po raz drugi opuścił Polskę, co mogło być związane z dyskwalifikacją nałożoną przez PZPN na jego brata, Josefa, za uderzenie sędziego podczas meczu. Nowe życie znalazł w Altenburgu w Turyngii, gdzie objął posadę w lokalnej administracji, jednocześnie rywalizując w lokalnym zespole Eintracht Altenburg. W okresie II wojny światowej zajmował kierowniczą posadę w hucie w Sosnowcu. Po aresztowaniu przez wojska radzieckie w lutym 1945 roku, udało mu się uniknąć dłuższego pobytu w obozie jenieckim, dzięki samookaleczeniu kolana. Ostatecznie wcześnie opuścił oboz w maju 1945 roku.
Po wojnie Emil ponownie osiedlił się w Altenburgu, gdzie rozpoczął pracę jako kierowca w radzieckiej komendanturze. Do czasu przejścia na emeryturę w zakładzie przetwórstwa smoły w Rositz kontynuował swoje zajęcia zawodowe. Był również aktywnym członkiem Towarzystwa Przyjaźni Niemiecko-Radzieckiej. Po 1962 roku wielokrotnie odwiedzał rodzinne Katowice i podczas jednego z wyjazdów przemycił część archiwów klubowych swojego byłego zespołu do NRD, a następnie do RFN. Uczestniczył także w spotkaniach dawnych członków 1 FC Katowice, które odbywały się w Salzgitter, począwszy od 1968 roku. W 1971 roku otrzymał złotą odznakę DFB, niemieckiego związku piłkarskiego.
Warto wspomnieć, że jego brat, Józef Görlitz, również był piłkarzem, który jako napastnik 1. FC Katowice odnotował 42 mecze ligowe w latach 1927–1928, zdobywając przy tym 29 bramek.
Sukcesy
Emil Görlitz odniósł liczne sukcesy sportowe w polskim futbolu, które na zawsze zapisały się w historii.
- zdobył Mistrzostwo Polski w 1925 roku, grając w zespole Pogoni Lwów,
- zdobył Wicemistrzostwo Polski w 1927 roku z drużyną 1. FC Katowice.
Przypisy
- Oberschleskie Stimme (Katowice), 24.02.2002 r., s. 3.
- Kattowitzer Zeitung, 29.04.1934 r., s. 8.
- Kattowitzer Zeitung, 19.01.1934 r., s. 8.
- Oberschlesischer Kurier (Salzgitter), 24.05.1973 r., s. 6.
- „Górnoślązacy w polskiej i niemieckiej reprezentacji narodowej w piłce nożnej – wczoraj i dziś. Sport i polityka na Górnym Śląsku w XX wieku”, wyd. Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, Haus der Deutsch-Polnischen Zusammenarbeit, Gliwice-Opole 2006 r.
- wówczas w Rzeszy Niemieckiej Kronprinzenstraße.
- wówczas niemieckim Kattowitz.
- a b c Wryk 2015, s. 247.
Pozostali ludzie w kategorii "Sport i rekreacja":
Paweł Jochemczyk | Dominik Steczyk | Adam Popowicz | Lech Kryński | Elżbieta Gellner | Janusz Adamiec | Magdalena Jeziorowska | Grzegorz Kosok | Dariusz Garbocz | Karol Fonfara | Jerzy Kopański | Jerzy Snoppek | Marian Olejnik | Ginter Powała | Ludwik Synowiec | Józef Görlitz | Bogdan Długajczyk | Grzegorz Oberaj | Przemysław Szymiński | Mateusz SławikOceń: Emil Görlitz