Staw Grunfeld, potocznie nazywany przez mieszkańców śródmieścia Katowic Grünfeldem, jest malowniczym akwenem położonym w Brynów części wschodniej - Osiedlu Zgrzebnioka, w bezpośrednim sąsiedztwie lotniska na Muchowcu. Został utworzony w miejscu dawnego wyrobiska, z którego pozyskiwano glinę na potrzeby powszechnie znanej cegielni, działającej tu w drugiej połowie XIX wieku.
Nazwa stawu wywodzi się od Ignatza Grünfelda, znanego katowickiego przedsiębiorcy budowlanego, który był jednym z wcześniejszych właścicieli tych terenów. Zalanie wodą stawu miało miejsce wkrótce po tym, jak cegielnia została zamknięta na skutek pożaru w 1934 roku. Powierzchnia stawu wynosi 4,7 ha, a jego maksymalna głębokość osiąga 20 metrów.
Woda w stawie czerpana jest z naturalnych wód podziemnych, które wypływają na skutek przemoczenia warstw wodonośnych podczas wydobywania gliny. Staw ma długość około 310 m i szerokość do 150 m, a lustro wody znajduje się na wysokości 290 m n.p.m.
Brzegi stawu charakteryzują się zaroślami wierzb, niewielkimi płatami roślinności nadwodnej oraz trzcinowiskami, gdzie można spotkać trzcinę pospolitą oraz pałkę szerokolistną. Staw stanowi doskonałe siedlisko dla jeźdźców płazów oraz owadów związanych z wodnym środowiskiem, w tym przykładowo 28 gatunków ważek. Ponadto jest to miejsce lęgowe dla ptaków wodno-błotnych, w tym łysek, oraz stanowi korzystne warunki do tarła ryb.
Warto również dodać, że staw pełni funkcję rezerwy wody dla pobliskich zabudowań. Z okresu od 1996 do 2003 roku staw był objęty ochroną prawną jako użytek ekologiczny, co podkreśla jego znaczenie w kontekście ochrony środowiska lokalnego.
Przypisy
- Mapa geoportalu. [dostęp 26.02.2024 r.]
- Siedliska wodne. katowice.eu. [dostęp 13.11.2016 r.]
- Ekologiczny system Obszarów Chronionych (ESOCh). www.katowice.eu. [dostęp 13.11.2016 r.]
- Urząd Miasta Katowice: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Cz. 1, Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. www.bip.um.katowice.pl. [zarchiwizowane 08.03.2016 r.]
- Ochrona prawna. 22.12.2003 r. [dostęp 02.03.2012 r.]
- Rezerwaty przyrody. [w:] katowice.eu [on-line]. Urząd Miasta Katowice. [zarchiwizowane 03.07.2013 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Jeziora i stawy":
Barbara-Janina | Wesoła Fala | Staw Górnik | Staw Małgorzata | Staw Janów | Staw Trzewiczek | Kozubek (staw) | Staw Upadowy | Stawy na Tysiącleciu | Staw BolinaOceń: Staw Grunfeld