Adam Kudła, którego życiorys zapisał się na kartach historii, przyszedł na świat 1 grudnia 1931 roku w Katowicach.
Fachowiec w dziedzinie ochrony dziedzictwa kulturowego, był konserwatorem zabytków oraz znanym zabytkoznawcą.
Pełnił istotną rolę jako wojewódzki konserwator zabytków w Katowicach, sprawując tę funkcję w latach 1961–1983.
Życiorys
Adam Kudła, urodzony w Katowicach, w trudnych czasach II wojny światowej musiał z rodziną przenieść się do Mysłowic. W 1951 roku związał swoje życie z nauką, zaczynając studia na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie wybrał kierunek konserwatorstwo i zabytkoznawstwo. Kolejne jego kroki prowadziły przez różne etapy kariery zawodowej, gdzie w 1955 rozpoczął pracę w „Miastoprojekcie” Bydgoszcz, pozostając tam do 1956 roku.
Później Kudła zdobył zatrudnienie jako pracownik kontraktowy u wojewódzkiego konserwatora zabytków w Katowicach. W 1957 roku, po przeniesieniu się Marii Malanek do Krakowa, rozpoczął pracę na etacie w Oddziale Muzeów i Ochrony Zabytków Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej. Już od 1958 roku stał się zastępcą wojewódzkiego konserwatora zabytków, Romana Romańskiego. Wówczas zajął się m.in. organizowaniem powstającego skansenu w Chorzowie.
1 sierpnia 1961 Adam Kudła został powołany na stanowisko wojewódzkiego konserwatora zabytków w Katowicach. W 1967 roku wszedł w szeregi PZPR. W trakcie swojej długiej ponad dwudziestoletniej działalności, Kudła zmagał się z wieloma kontrowersyjnymi sprawami, takimi jak wysadzenie ruin pałacu w Świerklańcu, wyburzenie willi Grundmanna w Katowicach czy budowa Huty Katowice w Dąbrowie Górniczej.
Za czasów jego pracy, często działania władz były podejmowane bez konsultacji z konserwatorami, co prowadziło do zniszczeń zabytków. W szczególności kontrowersje budziły wyburzenia domów w katowickiej dzielnicy Giszowiec, co stało się przyczyną jego rezygnacji z funkcji wojewódzkiego konserwatora.
W ramach działalności A. Kudły, zrealizowano szereg kompleksowych remontów oraz konserwacji dotyczących zamków w Ogrodzieńcu, Toszku, Bielsku, Mirowie i wielu innych miejscach, w tym pałacach w Sośnicowicach, Pszczynie oraz Będzinie-Gzichowie. Działał również przy stworzeniu skansenu w Lipowcu oraz poszerzeniu rejestru zabytków o obiekty przemysłu i urbanistyki.
Ostatecznie, Kudła zrezygnował z zajmowanego stanowiska 31 sierpnia 1983 roku, a następnie obejmując rolę dyrektora skansenu w Chorzowie, przeszedł na emeryturę w latach 90-tych. W 1983 roku, razem z Marią Orłowską i Heleną Witecką, stworzył Dział Historii Miasta Muzeum Miasta Mysłowice. Zmarł 31 sierpnia 2012 roku po długiej chorobie, a jego ostatnie pożegnanie miało miejsce 4 września 2012 roku w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Mysłowicach. W uznaniu jego zasług, został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Wybrane publikacje
Adam Kudła, jako aktywny uczestnik w dziedzinie konserwacji oraz ochrony zabytków, może poszczycić się bogatym dorobkiem publikacyjnym. Poniżej przedstawiono wybrane prace tego autora, które są świadectwem jego zaangażowania i wiedzy w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego.
- Mapa zabytków województwa katowickiego [Kartografia] (red. Barbara Sołoduszkiewicz, treść Adama Kudła), Warszawa 1970,
- Ocena aktualnego stanu i propozycje ochrony konserwatorskiej miasta Katowic, „Rocznik Katowicki” 1976,
- Ocena programu tworzenia muzealnictwa technicznego oraz koncepcji ochrony zabytków techniki na terenie wojew. katowickiego, Katowice 1977,
- Realizacja zadań w zakresie ochrony i konserwacji zabytków w woj. katowickim, Katowice 1979,
- Realizacje konserwatorskie przy ruinach zamków i strażnic w katowickiej części Jury Krakowsko-Częstochowskiej, bmw, 1980,
- Zamierzenia w dziedzinie ochrony i konserwacji zabytków architektury w ośrodkach miejskich w województwie katowickim, Katowice 1981.
Przypisy
- Minuta ciszy dla pamięci Adama Kudla (pol.) myslowice.net [dostęp 02.06.2020 r.]
- Wspomnienie śp. Adama Kudly (pol.) mdhmyslowice.pl [dostęp 02.06.2020 r.]
- TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW MYSŁOWIC (TMM) (pol.) sites.google.com [dostęp 02.06.2020 r.]
- Adam Kludla (Kudła) (pol.) nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 02.06.2020 r.]
- Jarosław Rolak, Ochrona zabytków na Górnym Śląsku i ziemiach przyległych w latach 1954–1983. Działalność Romana Romańskiego i Adama Kudły, „Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego”, rok 2012, nr 4, s. 283-308.
Oceń: Adam Kudła